Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Wat zegt jou de geboorte van Christus?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Wat zegt jou de geboorte van Christus?

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Ds. G.J. van Aalst: Bij de troost in leven en sterven gaat het om getroost of troosteloos.Wat zegt het jou dat er meer dan tweeduizend jaar geleden een meisje zwanger werd? Dat de Heilige Geest Maria op een wonderlijke manier overschaduwde en ze haar eerstgeboren Zoon baarde? De Catechismus geeft antwoord. Een interview met ds. G.J. van Aalst.

De Heidelbergse Catechismus is een troostboek. Juist rondom het feit van het heil van kerst laat het belijdenisgeschrift - dat volgend jaar 450 jaar bestaat - dat zien. Ds. G.J. van Aalst: “De Heidelbergse Catechismus begint met troost.
De Heidelbergse Catechismus is daarin ook actueel. Steeds gaat het hierom: Wat heb ik er aan? Wat doet het mij? Maar de Catechismus doet dit zonder de mens centraal te stellen. Het gaat om Gods werk en Zijn eer. ”

Enige troost
Het gaat de Catechismus om de énige troost in leven en in sterven. Om de Catechismus te kunnen begrijpen moet je wel weten wat troost is. Van Aalst: “Als je verdrietig bent heb je troost nodig, als je iets mist heb je troost nodig. Het gaat hier om ellende, in de diepste zin van het woord. In de Catechismus gaat het om de lijn van de uitroep van Paulus Ik ellendig mens naar mijn enige troost in leven en sterven. Het gaat dus om twee soorten mensen. Mensen die getroost zijn en mensen die troosteloos zijn. Het gaat om dé enige troost. Als je deze troost niet kent, dan kun je proberen er wat te maken, bijvoorbeeld ook rond Kerst, maar je leven is toch zo grauw en zo troosteloos.
Het is niet iets kleins om deze troost te missen, dan ben je ‘des duivels’, van de vader der leugenen. Maar als je deze troost wel kent, dan ben je ‘des Zaligmakers’.”

Onrustig
Troost omvat volgens Van Aalst alles: “Het gaat om meer dan houvast in je leven. Het gaat om het fundament van je leven, inhoud, blijdschap en richting van je leven. Alles! Het is ook een zaak van alles of niets. Niets! Vreselijk, geen God, geen Christus, geen hoop en geen troost. Het is geen kwestie van: het zou wel fijn zijn als ik die troost kende. Nee, ik heb buiten deze troost geen leven. Ik leef dan niet echt. Vergelijk het met een vis. In het water is een vis in zijn element. Zo is het ook met ons. God, onze Schepper, alleen is ons Levenselement. We zijn ‘op God aan geschapen’. Onze ellende betekent dat we niet meer in ons levenselement zijn. Augustinus zegt het in zijn Belijdenissen: “U hebt ons geschapen naar U toe. En onrustig is ons hart, totdat het zijn rust vindt in U”. Als je eerlijk bent dan voel je die onrust: ik beantwoord niet aan mijn levensdoel. Waarom heb je toch zo’n hekel aan stilte? Waarom lig je niet langer op je knieën? Wij mensen zijn voor God op de vlucht. En waar stopt dat? Waar stopte dat bij Augustinus? Waar stopte dat bij die jongen uit Lukas 15? In de stilte, bij de zwijnen: En hij tot zichzelf gekomen zijnde. Daar ziet hij hoe zijn verzondigde, lege leven echt is: ik verga, want ik heb gezondigd.”

Middelaar in de kloof
De troost waarover de Catechismus spreekt heeft ook alles te maken met Kerst. Van Aalst: “Kerst zonder Christus is troosteloos, want Kerstfeest is Christusfeest. En ook hier mastelt de Catechismus aan jou de vraag: Wat betekent het nu werkelijk voor je? Wat zegt het jou dat er meer dan tweeduizend jaar geleden een meisje zwanger werd? Dat de Heilige Geest Maria op een wonder lijke manier overschaduwde en ze haar eerstgeboren Zoon baarde? Je vindt het terug in Zondag 14. Hier zie je de kracht van dit belijdenisgeschrift: het laat steeds de Heilige Schrijft spreken. En legt dat aan je hart. Geen plaats en toch gekomen, dat is nu Kerst!
Daarnaast zie je twee dingen die juist voor de Heidelbergse Catechismus heel typerend zijn. In de eerste plaats de woorden ‘onze’ en ‘mijn’. De geboren Zoon van God is ‘onze Middelaar’. Hij is de Middelaar van Zijn Kerk. Daarin zie je de gemeenschap der heiligen met de kerk van alle tijden. Maar van daaruit gaat het ook over ‘mijn’ en ‘ik’. Dat is teer en persoonlijk. Er is een Zaligmaker geboren. Hij is ‘onze Middelaar’. Hij is in de kloof gaan staan, maar is Hij ook jouw Zaligmaker? Hij bedekt de zonde van Zijn Kerk, vanaf het allerprilste begin. Zoek (be)dekking bij Hem! Dat is de kern van Kerst.
Het tweede is dat de catechismus het feit en de troost van het heil bij elkaar houdt. Het gaat over het Kerstfeit en de Catechismus vraagt: wat staat er in Gods Woord? En tegelijk: wat zegt het jou? Deze lijn moet er in elke preek zijn. De Catechismus is ook een leidraad. Het gaat in op de hoogten en diepten van het leven. Dit belijdenisgeschrift corrigeert ook de tekstkeuzen van predikanten, want wie zou er anders een hele preek houden over de Drie-eenheid of de tucht?”

Treiben
De enige troost in je leven en sterven is Christus. De Heidelbergse Catechismus stelt Hem centraal. Van Aalst, van oorsprong docent Duits: “Je vindt dat terug in de oorspronkelijke Duitse ondertitel. Daar wordt het Duitse woord ‘getrieben’ gebruikt, wat betekent dat deze troostleer met ijver, in helderheid en bij herhaling aan het hart moet worden gelegd. Ook Luther gebruikte dat woord. Hij sprak dan over ‘Christus treiben’. We moeten bewust ‘treiben’; met ijver, nadruk en duidelijkheid Hem verkondigen en in het middelpunt plaatsen. Want, vergeet niet dat de Heilige Geest altijd een middel gebruikt. Met activisme heeft dit niets te maken Het is echt belangrijk hoe je onder de preek zit. Hoe luister je? Hoe zit je er voor de dienst? Hoe ga je om met de behandeling van de Catechismus?”

Genadewerk
De Catechismus vraagt eigenlijk dat wij steeds weer herhalen en steeds zoeken naar Hem, van Wie antwoord 1 vol is: Christus. Volgens Van Aalst is het zo typerend dat steeds de vraag gesteld wordt ‘wat doet het mij?’ en dat deze vraag op een hele christocentrische manier wordt beantwoordt. “Het gaat om Hem in mijn leven. Dat zie je al in de eerste vraag. Het antwoord legt uit dat ik niet meer van mijzelf ben, maar van Christus. In de rest van het antwoord gaat het alleen maar om Hem. God in Christus staat centraal, door de wederbarende werking van de Geest. We leven in een ‘Jammerdal’ (HC Zondag 9). Dat is realiteit. Maar daarin wordt troost verkondigd. Er zijn geen toevalligheden. Nee, er is een hand van de Schepper. Ken je het hart achter deze hand al? Die hand is uitgestrekt!
Die Christus van Zondag 1 heerst in hemel en op aarde (HC Zondag 21). In de grote mondiale problemen heerst Hij, toch. Maar, kén je Hem nu, door levendmakende genade? Hij heeft de bevoegdheid om te heersen en is waard om gediend te worden (HC Zondag 49): leve de Koning van Bethlehem! Zonder deze troost, zonder Christus kunnen we niet staande blijven. Geen moment. Dat is enkel genade. Gods genadewerk wordt altijd verheerlijkt door het onmogelijke. Dat is kenmerkend voor Gods werk. Bij mij loopt het vast, maar daartegenover: God, in Christus, door Zijn Geest. Maria vraagt: Hoe zal dat wezen. ‘Ik ben toch maagd, hoe kan ik dan zwanger worden?’ Ja, dat is onmogelijk? Dat is nu juist Gods weg. Zo wordt Hij geboren in Bethlehem. Zo wordt Hij geboren in het hart.”


Hulpmiddelen

Vier hulpmiddelen kunnen je helpen bij het volgen van de Heidelbergse Catechismus:

 De Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) heeft een de Catechismus uitgegeven in een boekje met uitgeschreven verwijsteksten. Van Aalst: “er is een fabel dat we met de Catechismus eigenlijk een tweede Bijbel hebben. Nee, in dat boekje zie je de verwijsteksten. Je gaat dan de lijn zien. Als ik over een Zondagsafdeling preek, preek ik eigenlijk over de genoemde Bijbelteksten. De kernwoorden vind je letterlijk terug in de vragen en antwoorden.”
 De Jeugdbond werkt aan een dagboek over de Catechismus. Dit boek kan je helpen om de lijn te volgen. Zo neem je de zondag mee de week in.
 Daarnaast is er ook een boek van H. van Dam over de Catechismus voor jongeren vanaf 12 jaar. Dit boek heet In het rechte spoor.
 In de catechismusverklaring van ds. G.J. van Aalst zijn bij elke zondag vragen opgenomen voor kinderen en jongeren.



Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 december 2012

Daniel | 36 Pagina's

Wat zegt jou de geboorte van Christus?

Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 december 2012

Daniel | 36 Pagina's