Wie ben ik…

Mensen zijn geschapen door God. In de schepping nemen mensen een bijzondere plek in.
Toch gaat het in de schepping allereerst om God. Heel de schepping is een lofl ied op God, de Schepper. “Wij, mensen, zijn geschapen door God als kroon op de schepping”, stelt ds. S. Maljaars.
Mensen zijn door God gemaakt met bijzondere eigenschappen. “We zijn naar het beeld van God geschapen. Adam en zijn vrouw kenden God, elkaar en de schepping. Ze leefden in een rechte verhouding met God. Daar zat niets tussen. Adam en Eva waren in het Paradijs ook innerlijk rein en uiterlijk heilig. We moeten altijd bedenken dat dit onze afkomst is: goed en naar Gods evenbeeld geschapen. De Heidelbergse Catechismus spreekt hier in de derde zondag ook over.”

Gebroken beeld
De zondeval betekent een radicale omkeer in de verhouding met God. “Wij zijn het beeld van God kwijtgeraakt. De Nederlandse Geloofsbelijdenis zegt dat de mens al zijn uitnemende gaven, die hij van God ontvangen had verloren heeft, en dat hij niet anders dan kleine overblijfselen daarvan behouden heeft.” Het beeld van God is als een spiegel gebroken en in stukken gevallen. “In engere zin zijn wij het Gods beeld geheel kwijt, maar in ruimere zin zijn er nog dingen terug te zien. We zijn mensen met verstand en een eigen wil. Wat ook blijft is dat onze ziel onsterfelijk is.
Door de zondeval zijn we echter misvormd door duizend zonden. Zo kijkt God naar ons, naar jou en mij. Hij ziet ons als verloren zondaren, dood door de misdaden en de zonden. Toch mag God tegelijk van ons blijven eisen dat we Hem dienen, want Hij heeft ons goed geschapen.”

Depressief
De Catechismus ontrafelt in de eerste zondagen het gebroken en verworden beeld van de mens en werpt de vraag op of wij werkelijk zo verdorven zijn, dat wij geheel onbekwaam zijn tot enig goed en geneigd tot alle kwaad (vraag 8). Hierop klinkt in het antwoord een volmondig ‘ja wij’. Dit heeft ertoe geleid dat veel mensen kritiek hebben geuit op het mensbeeld dat in de gereformeerde leer naar boven komt. Dominee Maljaars: “Er wordt weleens gezegd dat deze leer depressief maakt. Dat geloof ik niet. Gods Woord bevat de boodschap van zonde en genade. De Heere wijst op de reddeloze verlorenheid door onze zonde, maar daar is ook de deur van Gods genade die geopend is voor de grootste van de zondaren. Als dat door ons mensen naar de een of andere kant uit het evenwicht getrokken wordt, gaat het verkeerd. Maar dat ligt niet aan God en niet aan deze leer op zich.”

Spiegel
De Bijbel geeft een heel duidelijk beeld van mensen. Dat beeld is niet positief: “Vanuit onszelf leven we zonder God in deze wereld. Het is nodig dat we door Gods Geest zondaar worden gemaakt voor God”, benadrukt dominee Maljaars. “Heb jij jezelf al gezien in de spiegel van Romeinen 3? Daar lees je wie je bent, vanwege je zonden. Als God Zijn werk begint in je leven, dan laat Hij je dat ook zien. Wat geeft dat een smart! Hij gaat dat zondaar zijn in het leven van Zijn kinderen ook meer en meer verdiepen. Denk aan Paulus. Vele jaren na zijn bekering roept hij het uit: Ik ellendig mens, wie zal mij verlossen uit het lichaam dezes doods? (Rom. 7:24). Zo leert Gods Geest een zondaar kijken naar zichzelf.” Dominee Maljaars maakt dit duidelijk met een voorbeeld: “De bekende Engelse martelaar John Bradford woonde aan een weg waar zware misdadigers langs kwamen, die naar het schavot werden gebracht. Telkens als zo’n stoet voorbij kwam, zei hij: ‘Laten we God danken, anders ging daar John Bradford’. Dat is ontdekkende genade!”

Niet waardeloos
Wat het zien naar onszelf betreft, is er ook een andere kant: “Ik denk daarbij aan Psalm 8: Wat is de mens, dat Gij zijner gedenkt, en de zoon des mensen, dat Gij hem bezoekt? En hebt hem een weinig minder gemaakt dan de engelen. En hebt hem met eer en heerlijkheid gekroond? (vers 5 en 6). Een mens is niet waardeloos voor God. Hij heeft van God een eigen plaats in het leven ontvangen. Daar mag hij zijn gaven besteden.” Opnieuw wordt Paulus genoemd, die opmerkt in de eerste Korinthebrief: Ik heb overvloediger gearbeid dan zij allen; doch niet ik, maar de genade Gods, die met mij is (1 Kor. 15:10). “Dat is geen hoogmoed, maar een terugzien in verwondering dat de Heere hem wilde gebruiken in Zijn dienst en hem daarvoor de kracht gaf.”

Minderwaardigheid
De vraag komt naar boven wat het betekent voor ons dagelijks leven dat we geneigd zijn tot het kwaad. Mogen we dan wel positief zijn over onszelf? Dominee Maljaars: “In ons is een aangeboren neiging tot het kwaad. Maar dankzij Gods algemene genade is er nog veel goeds.”
Hoewel wij tot in het diepst van ons bestaan zijn aangetast door de zonde, is het volgens dominee Maljaars wel heel belangrijk dat we een gezond zelfbeeld hebben: “Je mag er zijn. Je hebt je gaven en talenten van God gekregen, die mag je ontwikkelen.” In dit verband moeten we de door Gods Geest gewerkte kennis van onszelf goed onderscheiden van een negatief zelfbeeld, met alle gevoelens die daaraan verbonden zijn: “Er is een groot verschil tussen onwaardigheid en jezelf minderwaardig voelen. De genade van de onwaardigheid werkt God in het hart van Zijn kinderen. Denk maar aan de hoofdman over honderd, die zei: Heere! ik ben niet waardig, dat Gij onder mijn dak zoudt inkomen (Matth 8:8). Tegelijk had deze man echt geen minderwaardigheidsgevoel, want hij zegt ronduit dat hij in het dagelijks leven iemand is die de macht heeft over anderen.” Een gevoel van minderwaardigheid heeft op zichzelf genomen dus niets met oprechte zondekennis te maken. Die kennis doet ons buigen voor God. Deze kennis verbreekt het hart en doet ons tegelijk roepen tot God, omdat er liefde in het hart is tot de Heere.” Zondekennis, zo stelt de dominee, heeft een richting: “De Heilige Geest werkt naar God toe. Denk maar aan Psalm 42: Zoals een hert schreeuwt naar de waterstromen, zo schreeuwt mijn ziel tot U, o God. Wat is het toch nodig dat God je laat kijken naar jezelf, zoals Hij je ziet. Want zo’n zien van onze zonde brengt vroeger of later aan de voeten van de Heere Jezus Christus, de Zaligmaker, Die gezegd heeft: Ik ben de Weg, en de Waarheid en het Leven.”

Zelfverloochening
In onze samenleving ligt de nadruk op het individu. Men vindt het belangrijk om jezelf te ontplooien en zelfvertrouwen is daarbij een belangrijke eigenschap. Hoe kun je als christen je plek innemen in deze samenleving?
“Talenten die je hebt, kreeg je van je Schepper. Je mag die in afhankelijkheid van de Heere ook ontwikkelen. Op die manier mag je je plek in de samenleving innemen.” Maar tegenover zelfontplooiing zet dominee Maljaars een ander woord: “Zelfverloochening is voor een christen heel belangrijk. Een oprechte christen gebruikt ijverig zijn of haar talenten, maar zal daarbij verlangen om in het dienen zichzelf weg te cijferen. Dan sta ik met mijn ‘ik’ niet meer in het middelpunt.” De dominee vult dit vervolgens ook heel praktisch in: “Wil je carrière maken en ben je vooral met jezelf bezig? Dat is niet goed.
Bedenk hoe jij er ook voor een ander kunt zijn. Dit kan zijn door ergens vrijwilligerswerk te gaan doen of om je niet terug te trekken, als je voor een bepaalde taak gevraagd wordt in de gemeente. Soms plaatst de Heere iets op je weg, wat je carrièrepatroon in de weg staat. Dan is het toch goed om Hem daarin te volgen.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen