Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

WIJSHEID OF DWAASHEID

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

WIJSHEID OF DWAASHEID

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wijs of dwaas - zou het veel uitmaken? Het lijkt een vraag waar je in de praktijk niet zoveel mee kunt. Totdat je bijvoorbeeld op sollicitatiegesprek moet. Jezelf goed voorbereiden is dan wel zo wijs.

Voor de Prediker was ‘Wijsheid of dwaasheid’ een belangrijk thema. Dat komt doordat hij in de praktijk had gezien hoe belangrijk dit is. IJdelheid der ijdelheden, is dat niet het sombere refrein waarmee zijn boek bekend is geworden? Stel nu dat je van je leven hebt genoten, maar je kunt uiteindelijk niet bestaan voor Gods gericht? Dan blijft lucht en leegte, ja eeuwige schade over. Dwaasheid moeten we volgens de Prediker dus zien in dit licht.

Wijsheid een wonder
De dwaas zegt in zijn hart: Er is geen God (Ps. 14:1). En David maakt duidelijk dat dit ten diepste geldt van alle mensen: De HEERE heeft uit den hemel neder gezien op de mensenkinderen, om te zien, of iemand verstandig ware, die God zocht. Zij zijn allen afgeweken, te zamen zijn zij stinkende geworden; er is niemand, die goed doet, ook niet een (vers 2 en 3). Nabal was een dwaas. En wij hoeven er niet ons best voor te doen om met hem vergeleken te worden. Want het schepsel is der ijdelheid onderworpen (Rom. 8:20). Dat is de straf die rust op onze zonde.
Somber is de Prediker over de ijdelheid. Je zou hem cynisch kunnen noemen als het over de dwaasheid gaat. Maar daarmee is niet alles gezegd. Want tegen deze zwarte achtergrond plaatst hij heerlijke getuigenissen over de wijsheid. Zo geeft hij aan hoe we de ijdelheid kunnen ontvluchten. Zo laat hij zien hoe ons leven zin kan hebben, zelfs in eeuwigheidslicht. Wijsheid is dus een wonder. Dat wist de Prediker. In hoofdstuk 1 heeft hij zich bekend gemaakt als koning Salomo. Van hem weten we dat hij de Heere gebeden heeft om een verstandig hart, verstandelijk onderscheidende tussen goed en kwaad (1 Kon. 3:9). De Heere heeft hem toen beloofd dat hij anderen in wijsheid zou overtreffen. Rijkdom en eer had hij niet begeerd, maar ook daarin zou hij zeer gezegend worden.
Wijsheid is voor Salomo niet algemeen en ver weg gebleven. In zijn Spreukenboek heeft hij beschreven hoe de Wijsheid Zich openbaart (hoofdstuk 8 en 9). Daar blijkt dat de Wijsheid afkomstig is van God. Hij is de Zoon van God. De Wijsheid moet goddelijke eer ontvangen. Hij kan redden van de eeuwige ondergang. Hij roept op om de ijdelheid en de dwaasheid te verlaten en de wijsheid te zoeken. Alleen om Jezus’ wil is eeuwige zaligheid te verkrijgen.

Praktisch
De Prediker vult het begrip wijsheid vervolgens heel praktisch in. Dat blijkt in hoofdstuk 9. In vers 1 tekent hij een grote koning die een stad belegert. Maar in deze stad woont een arme man die de belegering weet te verijdelen. De arme man staat tegenover de grote koning. Salomo noemt de man wijs. De koning is dwaas omdat hij niet verder heeft gedacht dan zijn belegeringsmacht.
Maar daarmee is Salomo’s onderwijs nog niet uitgeput. Want hij vestigt de aandacht ook op de stadsbevolking. Die dacht niet meer aan de man; hij was immers maar arm. In de praktijk verloochenen ze hun redder en komen ze aan dezelfde kant te staan als de koning die hun stad belegerde. Zie je de dwaasheid van deze stadsbevolking?
Dwaasheid is als een dode vlieg. Als die valt in dure apothekerszalf, wordt die daardoor bedorven. Dwaas is dat: één zo’n vliegje, alsof het zo moeilijk is om zalf daar tegen af te schermen. Maar het komt ook bij de mensen voor. Iemand die veel aanzien heeft vanwege wijsheid en eer, hoeft maar één misstap te doen, of zijn positie wankelt.
Sommige spreuken zijn kort, maar krachtig. Wie een kuil graaft (voor een ander), zal (zelf) daarin vallen (vers 8). En wie een bijl gebruikt, zal merken dat de snede vanzelf stomp wordt. Het is dwaas om de bijl dan niet te slijpen, want dan moet je bij het hakken extra kracht zetten. Maar de wijsheid is een uitnemende zaak, om iets recht (goed) te maken (vers 10).

Het begin is belangrijk
Hoe kom je aan zulke wijsheid? Dat moet je leren door de ervaring. We spreken dan wel van levenswijsheid. Daar zie je ook gelijk dat wij in onze samenleving het denken over wijsheid te veel hebben gesplitst. We spreken over kennis die in je hoofd zit, in je handen of in je hart. En het lijkt erop dat de kennis van het hoofd het hoogste wordt aangeslagen. We moeten ervoor oppassen dat we minder rekening houden met mensen die hun kennis vooral met hun handen tot uitdrukking brengen. En wetenschappers moeten we niet bij voorbaat geloven. Juist aan hen moeten we kritische vragen blijven stellen.
Volgens de Bijbel moeten we deze dingen juist niet losmaken. Dat is de bedoeling van de vele voorbeelden die de Prediker geeft. Volgens Salomo moeten we er namelijk op letten of wijsheid wel een goed begin heeft. Hij noemt dat in Spreuken 9:10: De vreze des HEEREN is het beginsel der wijsheid, en de wetenschap der heiligen is verstand. Dit begin is als een fundament, waarbij je mag denken aan de gelijkenis van de voorzichtige en de dwaze bouwer (Luk. 6:48-49). Op dit fundament moet heel ons leven zijn gebouwd.
Salomo duidt deze mensen aan als ‘heiligen’. Dit fundament ligt dus in het leven van mensen die door de Heere zijn losgemaakt van de zonde en verbonden aan Zijn dienst. Door Gods kracht worden ze getrokken uit de duisternis. Het geeft hun berouw en verdriet als ze merken dat in hun harten alle zaden van boosheid schuilen. Maar door Gods Geest worden ze gebracht tot het wonderlijke genadelicht in Christus. Als de Heilige Geest dat in je leven werkt, kan het niet anders of je krijgt diep ontzag voor de Heere en Zijn Woord, wat blijkt in de praktijk van alles wat je doet. Zo zal de Heilige Geest ware wijsheid leren (Psalm 119:9 ber.).
Heeft de Prediker geen wijsheid gesproken? De woorden der wijzen moeten in stilheid aangehoord worden, meer dan het geroep desgenen, die over de zotten heerst (Pred. 9:17).


Thema’s in deze serie
#01 Inleiding op Prediker
#02 Moeite en lijden in het leven
#03 Je dagelijkse werk
#04 Wachten op God
#05 Genieten van de dingen die God geeft
#06 Wijsheid en dwaasheid
#07 De jeugd is de beste tijd

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 5 oktober 2017

Daniel | 32 Pagina's

WIJSHEID OF DWAASHEID

Bekijk de hele uitgave van donderdag 5 oktober 2017

Daniel | 32 Pagina's