Federatie van Ned. Bonden en vereenigingen op G.G.

„ L a a t 'dus", zegt C a l v i j n " , ,,deze beide dingen vast en z e k e r blijven, dat hij geen enkele v e r o n t s c h u l d i g i n g heeft, die uit e i g e n b e w e g i n g de u i t e r l i j k e g e m e e n s c h a p v e r l a a t van die Kerk, w a a r Gods W o o r d gepredikt wordt en de S a c r a - menten bediend w o r d e n . " ( I V - I - 1 9 ).
De K e r k is dus gefundeerd op de leer der Apostelen en P r o f e t e n , w a a r v a n Christus Z e l f de uiterste hoeksteen is. Dus moet de K e r k n o o d z a k e l i j k i n s t o r t e n , w a n n e e r die hoofds om der r e l i g i e w e g v a l t , die h a a r a l l e e n kan s t a a n d e houden. B o v e n d i e n , w a n n e e r de w a r e Kerk pilaar en v a s t i g h e i d der w a a r h e i d is, dan is het zeker, dat er geen K e r k is, w a a r de l e u g e n en de v a l s c h h e i d het rijk heeft i n g e n o m e n . " ( I V - I I - 1 ).
W a r s is C a l v i j n van scheuring en scheiding.
O o k hier haalt C a l v i j n C y p r i a n u s aan, die in navolging v a n Paulus, de b r o n en de g a n s c h e e e n d r a c h t i g h e i d der K e rk a f l e i d t v a n het eenige bisschopsambt van Christus. D a a r om zegt hij: er is één Kerk, die door den w a s d om der vruchtb a a r h e i d zich breed in de veelheid uitstrekt, evenals de s t r a l e n der zon vele zijn, maar het licht één is en de takken v a n een boom vele zijn, maar de stam één is, gefundeerd op een stevigen wortel.
„ W i j zien", zoo roept Calvijn uit, „hoe hij ons voortdurend tot het Hoofd zelf terugroept. D a a r om o n t s t a a n kett e r i j e n en s c h e u r m a k e r i j e n , dat men niet t e r u g k e e r t tot den o o r s p r o n g der W a a r h e i d en het H o o f d niet zoekt en de leer v a n den hemelschen M e e s t e r niet b e w a a r t . ( I V - I I - 6 ).
Om nu vast te s t e l l en of de R o o m s c h e Kerk nog op den titel K e r k a a n s p r a a k kan maken, v e r g e l i j k t C a l v i j n deze, die de t y r a n n i e van den Roomschen afgod in beslag genomen h e e f t , met de oude I s r a ë l i e t i s c h e K e r k . Z o n d e r twijfel waren, zegt C a l v i j n , op hun g e m e e n s c h a p van toepassing de eeret i t e l s , waarmee de Heere de Kerk eerde; omdat zij n.1. hadden de leer der w a a r h e i d in de W e t ; het teeken der bes n i j d e n i s , w a a r d o o r zij in het verbond werden ingelijfd; en de beoefening van de andere S a c r a m e n t e n tot versterking van hun geloof. *
T o e n zij evenwel de wet v e r l i e t e n en a f w e k e n tot afgoderij en superstitie, verloren zij dat voorrecht voor een deel. W a n t , wie zou den titel van Kerk hun durven ontnemen, bij wie God de prediking van Z i j n W o o r d en de onderhouding der v e r b o r g e n h e d e n weggelegd heeft?
E n aan den anderen kant, zoo zegt Calvijn, wie zou die v e r g a d e r i n g zonder eenige uitzondering Kerk durven noemen, w a a r Gods W o o r d openlijk en o n g e s t r a f t met voeten g e t r e d e n wordt, en w a a r de dienst des W o o r d s , de hoofdzenuw, ja de ziel der Kerk, verstrooid wordt? ( I V - I I - 7 ).
D a a r om maakt Calvijn onderscheid in trappen van den a f v a l in de K e r k van Israël en Juda.
T e n opzichte van Rome's K e r k v e r k l a a r t C a l v i j n onmogel i jk met die K e r k gemeenschap te kunnen en te mogen onderhouden, omdat hij door die gemeenschap gedwongen wordt zich met openlijke afgoderij te besmetten. De profeten in Israël, ook in dagen van verval, zoo zegt hij, werden tot geen superstitieusen dienst gedwongen; ja, zij namen niets aan, dat niet door God was ingesteld. (IV-II-9). Omdat daar, n.1. bij Rome, die teekenen (gemeenschap der leer en der Sacramenten) vernield zijn, zeg ik, dat iedere vergadering en ook het geheele lichaam van het pausdom de wettige gedaante van eene Kerk mist (IV-II-12).
In zijn antwoord aan Kardinaal Sadolet merkt Calvijn dit op: Door twee partijen, die hemelsbreed van elkander verschillen, worden wij aangevallen. Want waarin gelijkt nu die van den Paus uiterlijk op die van de Wederdoopers? Waneer zij namelijk tot vervelens toe met het woord „Geest" schermen, beoogen zij daarmee niets anders dan het oprichten van hun eigen leugengebouw op het graf van het verworpen Woord Gods. l)
Men moet derhalve naar de leeraren in de Kerk luisteren als naar Christus zelf, •— doch alleen, wanneer zij het hun opgelegd ambt vervullen. En dit bestaat hierin, dat zij niet zelf verzinsels uitbroeden en opdisschen, maar vroom en nauwkeurig des Heeren Woord uitleggen. 2)
Geve God, dat gij. Sadolet, met al de Uwen, eens zult inzien, dat er geen andere band van kerkelijke eenheid is, dan het feit, dat de Heere Christus, Die ons met God den Vader verzoend heeft, ons uit de verstrooiing in de gemeenschap Zijns lichaams verzamelt, opdat wij zoo alleen door Zijn Woord en Geest tot één hart en één ziel samen opwassen." 3)
De Reformatie kende geen scheiding, maar herstel der ware Kerk.

En als ik ten slotte u breng op den eigen vaderlandschen bodem, geef ik u over aan den grooten kenner onzer volkshistorie, den krachtigen Evangelie-belijder, Mr. Groen van Prinsterer.
In een paar zinsneden (Ned. Gedachten IV, pag. 87) teekent ons Groen den gang onzer volkshistorie.
„Van 1713 dagteekent de ondergang van ons Land.
Doch van 1517 tot 1648 en ook van 1648 tot 1713, is het beginsel onzer Volkshistorie niet twijfelachtig. rtet is de strijd van het Evangelie, in schriftuurlijken eenvoud en met schaars geëvenaarde veerkracht, tegen menschelijke waanwijsheid en ultramontaansch geweld.
In de belijdenis van het Evangelie ligt de oorsprong der Republiek Eerst belijden.
Toen veertigjarig lijden.
Daaruit en daarna het strijden.
Uit de Reformatie van de Kerk de formatie van het Gemeenebest."
„Is het" — en dit vraagt Groen bij de herdenking van 1 April 1572 op den lsten April 1872 — ,,is het aan den Christen geoorloofd, lijdelijk en slaperig te berusten in het van lieverlede tot stand komen eener revolutionaire suprematie, waardoor het radicalisme Kerk en School aan een met de Kerk des ongeloofs vereenzelvigden Staat prijs geeft?
Geoorloofd is het niet. Dus moeten wij verlangen, nevens vrije ontwikkeling der Natie op schoolterrein, opheffing van de caesaropapistische organisatie der Gereformeerde Kerk.
De zoogenaamde vrijmaking in 1842 en in 1852 is niet anders dan overlevering aan de Synode, orgaan der Kerk, maar inderdaad creatuur van het Gouvernement. Caesaropapristisch schepsel, dat, tot handhaving van de Kerkleer geroepen, integendeel, de verkondiging van het ongeloof, tot in het nee plus ultra van anti-christelijke ontwikkeling, handhaaft.
Geen losscheuring, maar wel, ten langen leste, losmaking der boeien, waaraan de Gereformeerde Kerkgemeenschap door anti-gereformeerde organisatie schuld is.
Niet als gunst, maar als regt. Regt voor allen. Kerkvrijheid is geen privilegie op Nederlandschen martelaarsbodem, enkel van de Roomsche Kerk." (Ned. Ged. IV, pag. 88).

(Wordt vervolgd.)

1)J oh. Calvijn: De Kerk van Christus en de Kerk van Rome. Rotterdam. Bredée 1925, pag. 32.
2) id. pag. 49.
3) id. pag. 68.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen