Teekenen der tijden

Regeeren en negeeren gaan vaak samen!
Men kan nu eenmaal niet met alles en allen rekening houden. Er zijn hier en daar „quantité's négligeables", waarmede men het niet zoo nauw pleegt te nemen. Als men zich ook alles moet aantrekken is het leven vrijwel onhoudbaar. Niet aller oordeel werpt gewicht in de schaal. Aantrekkelijke menschen worden doorgaans niet oud!
Bismarck had de gewoonte om in den Rijksdag uit te roepen: ,.ik ga „rücksichtslos" meinen Weg". Hij kletterde bij deze woorden eens flink met den sabel en de geachte afgevaardigden zwegen eerbiedig en onderworpen stil. Hoe onafhankelijker de dictator zich gevoelt, des te meer negeert hij over het vee, dat hem is toevertrouwd. De schapen volgen wel, als er maar een beetje vertrouwen is.
De echte heerscher doet eenvoudig net alsof bepaalde groepen of menschen niet bestaan oftewel geen recht van bestaan hebben. W i e kan het allen naar den zin maken? W i e allen wil behagen, behaagt feitelijk niemand. Alle factoren kunnen niet mederekenen.

Napoleon heeft het ook daarom zoover kunnen brengen, wijl hij de volken en hun belangen negeerde.
Later zat de ex-keizer te philosopheeren of te herkauwen op St.-Helena. Hij kon echter het kluwen van zijn verward en mislukt verleden niet uit de war krijgen. Eindelijk had hij er wat op gevonden: hij had in Duitschland ,,geboren geweest gemoeten zijn". Duitschland lag immers in het centrum van Europa. Dan had Napoleon vanuit dit middelpunt veel beter dan van uit Frankrijk, de rijken kunnen beheerschen en in toom houden!
W i e weet!
Maar — dit is zeker, dat negeeren ook gevaarlijk kan zijn. Verstoppertje spelen is gevaarlijke politiek. De klippen blijven onder de oppervlakte der wateren en doen hun werking gelden. De minderheden blijven mokken en morren.

Negeeren is regeeren!
Negeeren en negeren staan niet ver van elkander af, al blijkt het verschil. (Gelukkig, dat de oude spelling ons nog altijd in staat stelt deze beide werkwoorden te onderscheiden).
De stakers in Frankrijk hebben de roode vlag zelfs op de schepen geheschen. Men negeert de regeering a la Moscou! De stem des volks, de stem van God!
Men kan niet zeggen, dat de nieuwe regeering een stevigen indruk maakt. Of het moest zijn: krakende wagens duren het langst, of: onkruid vergaat niet!
De kapitaalvlucht neemt toe en „mijnheer Franc" schijnt niet vast op zijn beenen te staan. In één opzicht echter is de heer Léon Blum onvermurwbaar: de sancties moeten opgeheven worden. Zoo weten ook de linksche groepen den huig naar den wind te hangen. Frankrijk is doodsbenauwd Italië aan Duitschland te zullen kwijtraken. Welnu — dan moet Abessynië er maar aan gelooven.
De opperste krijgsraad te Genève zal wel beslissen en heeft feitelijk al beslist: ad patibulum! W i e niet langer gehandhaafd kan worden, moet maar aan den galg!
De ex-keizer der Abessijnen trekt nog naar de vredesstad om d a a r . . . zijn doodvonnis te vernemen en tegenwoordig te zijn op de begrafenis van het Abessijnsche keizerrijk.
Daar zal het gehoord worden: de vroegere keizer ruste in vrede. Allen zullen het plechtige „amen" daarop laten hooren. W i e den lof des Volkenbonds bezingt, bejubelt den „lof der zotheid".

Eén ding is te hopen: dat Rusland kan worden uitgeschakeld. De hoop moet gevestigd worden op Italië en Duitschland. Mussolini, die een zaakgelastigde naar Berlijn heeft gezonden, heeft aldus Frankrijk scherp doen gevoelen: ik ken je misschien als 't er op aankomt. Dit was voor Blum als de scherpste spoor van het onwillige paard. Het revolutionaire Frankrijk wil het fascistische Italië niet missen en doet een gestadige knieval voor den Duce.

Zwitserland ziet nog een andere conferentie op zijn bergachtig terrein plaats hebben.
Het schoone Montreux bergt de afgevaardigden, die confereeren over de zeeëngten van Oost-Europa. Men zit in de engte met deze engten! Het wordt Rusland en Turkije wat te eng op den duur.
Een vergelijk zal wel getroffen worden en — een Oostersche kwestie zal er blijven, gelijk voorheen.
Men kan eikaars belangen niet geheel negeeren.

Ook het verre oosten biedt menig probleem.
hina komt maar niet tot rust. W a t Japan daar stookt en stooft, is moeilijk precies te zeggen. Maar een heksenketel is en blijft het. Het is een wespennest, waarin zelfs Engeland de hand liefst niet steekt en wat het einde zal zijn van den wirwar kan niemand zeggen.
Als Japan kan, zal het de regeering in Nangkin negeeren om over steeds grooter gebied te regeeren.

Geen beslissende keerpunten zijn momenteel op aarde te constateeren. De netelige verloochening van Abessynië is het tragische feit van den dag. De „tragedie der historie" herhaalt zich.
Een gecompliceerde formule zal te Genève worden opgesteld, om te constateeren, dat gedane zaken geen keer nemen.
Europa gaat vóór Abessynië.
Ieder is zichzelf het naast.

De zomersche rust heerscht allerwege. Ook in Holland.
Utrecht komt langzamerhand weer tot kalmte. De groote provinciestad zal weder spoedig ingedommeld zijn. Dr. Kuyper noemde de bisschopsstad de „stad der zeven kerkhoven". Deze zijn er ook inderdaad. Stoor s.v.p. dezen lieven vrede toch niet. Want het zal u duur te staan komen!
Het derde eeuwfeest der Universiteit werd plechtig gevierd. Het hoogtepunt was de herdenking in „De Dom". Deze slaagde beter dan de godsdienstige herdenking in „De Jacobie", den Zondag te voren. Want, het verluidt, dat in de aloude Jacobikerk slechts enkele van de honderd voor de autoriteiten gereserveerde plaatsen waren bezet. Maar — „De Dom" was natuurlijk geheel gevuld. Daar waren ook de aartsbisschop van Utrecht, de pauselijke intermentius, etc.
De rector-magnificus hield de feestrede over „Volksgeest en wetenschap". Over deze rede is eenig stof opgejaagd. Vooral van Roomsche zijde was men zeer gebelgd. Toch moet ik bekennen, dat de rector-magnificus goed heeft gesproken. Een „rechts" man had het wellicht zoo niet willen (durven) doen.
Gelukkig was er onder alle sprekers van dezen gewichtigen Dinsdag althans één, die den Bijbel en de Reformatie en Luther en Calvijn naar voren heeft durven brengen.
Men is tegenwoordig zelfs zóó intens verpolitiekt en op eigen kruidenierszaakje en voordeeltje ingesteld, dat men den bijbel en de gereformeerde belijdenis liefst in gemengd gezelschap in den binnen- of achterzak van den pandjesjas wegmoffelt of wegsmokkelt. De Kerkhervorming mocht en moest genoemd worden, mede Luther en Calvijn bij eene gelegenheid als deze was. De Universiteit van Voetius (wiens beeltenis op de gedenkzegels staat) is historisch met dezen geleerde nauw verbonden.
Voor Voetius mogen wij ons niet schamen. De Utrechtsche rector-magnificus poneerde zijn uitgangspunt zuiver in het calvinistisch principe en stelde in het licht, dat dit tot de stichting der Universiteit had geprikkeld. Geen Gereformeerde zal het hem euvel duiden, dat genoemde spreker dezelfde gedachten heeft geuit, als die welke Dr. Kuyper uiteengezet heeft in een zijner Stone-lezingen „Het Calvinisme en de wetenschap". Raadpleegt men deze rede (blz. 122 en 123, uitgave Hoveker en Wormser) dan zal men kunnen constateeren, dat ook Kuyper tweemaal den nadruk legt op den „Volksgeest", die door de Reformatie in verband met de wetenschap, heeft gelegd. Des rectors betoog loopt hiermede geheel parallel.

M e n weet, hoe n a t u u r l i j k Kuyper v e r d e r heeft g e w a a r - s c h u w d tegen m i s b r u i k der v r i j h e i d o o k op w e t e n s c h a p p e l i jk t e r r e i n . H e t W o o r d G o d s moet r i c h t s n o e r b l i j v e n . G e e n ijdele s p e c u l a t i e (die geen w e t e n s c h a p is) worde geduld.
M a a r toch is het a a n g e n a a m , dat t e g e n o v e r het bleeke l i b e r a l i s m e (en a n d e r e n , die o n d e r den i n v l o e d d a a r v a n teg e n w o o r d i g ook g a a n v e r b l e e k e n ! ) ook kleur en k l a n k in de a l o u d e D o m k e r k gezien en g e h o o r d w e r d en moed v a n o v e r - t u i g i n g !

V e l is g e s p r o k e n over de „Sol j u s t i t i a e ".
A r m e „ S o l " ! W a t is met dezen Sol gesold! De meiskes l i e p e n door U t r e c h t s s t r a t e n met h a l s d o e k j e s op w e l k e de s c h o o n e bede: Sol j u s t i t i a e , illustra nos, met f r a a i e l e t t e r en s t o n d g e s c h r e v e n . M a a r v o o r v e l e n is z e k e r een p a r a s o l niet o v e r b o d i g geweest, omdat het licht dezer zon zoo k r a c h t ig en helder u i t s t r a a l t.

In de J a c o b i k e r k werd des Z o n d a g s gepredikt over het b e k e n d e woord: „ Z o o de H e e r e het huis niet bouwt "
D o c h . . . de t o r e n van B a b e l moest o n v o l t o o i d blijven.
D o e t soms eene U n i v e r s i t e i t niet aan d e r g e l i j k e n toren d e n k e n ? En is, ook gezien de g e h e e l e o m l i j s t i n g der feestv i e r i n g , eene t h e o l o g i s c h e f a c u l t e i t niet m i s p l a a t s t aan onze m o d e r n e h o o g e s c h o o l . b o v e n d i e n v e r n e d e r d tot eene facult e i t v o o r g o d s d i e n s t w e t e n s c h a p?
N ó g een a n d e r feest h e e r s c h t e in de L u s t r u m - w e e k in het oude S t i c h t ! Een M a r i a - b e e l d j e werd, in een zeer luisterr i j k e p r o c e s s i e , naar I J s s e l s t e i n o v e r g e b r a c h t. Het w a s een g r o o t e g e b e u r t e n i s . A l l e s liep z o n d e r s t o o r n is a f . O o k te L a r e n had de j a a r l i j k s c h e J o h a n n e s - p r o c e s s i e weder p l a a t s .

I n t u s s c h e n t r o k k e n de Geuzen door U t r e c h t s s t r a t e n en het G e u z e n b l o e d is nog niet v e r d r o o g d in de a d e r e n van v e l e n , v a n v r e e m d e smetten vrij.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen