Teekenen der tijden

Na volbrachten arbeid is het goed rusten!
Geen beter en kalmer slaap dan die, welke volgt op met succes bekroond werk. Dan is de ontspanning ingetreden En met deze ontspanning herstelt zich de mensch om straks weder een nieuwe taak te aanvaarden.
Zelfs wordt van den Prins van Condé verhaald, dat hij den nacht vóór den aanvang van den veldslag rustiger dan ooit heeft geslapen, omdat hij de overtuiging had alle maatregelen getroffen te hebben, die noodig waren.
En het rusten op zijn lauweren is spreekwoordelijk om daarmede aan te duiden, dat op den kamp de welverdiende reactie volgt. Na het examen, dat in deze dagen weder hoogtij viert, volgt het „zalig niets doen" tot herstel van evenwicht.

Boven Genève kan het bovenstaande alledaagsche spreekwoord helaas nog geen plaats vinden.
Geen zege werd daar behaald! Een groote nederlaag werd daarentegen geleden.
Niet alleen Abessynië werd verslagen. Dat zou het ergste nog niet zijn geweest. Doch met dit Afrikaansche land werd feitelijk de geheele Volkenbond verslagen, werd Eden verslagen, werden alle naties smadelijk nedergeworpen, werd de vrede verslagen.

De Volkenbond sloeg het droevigste figuur! Stel u voor een lamp, die in het donker niet brandt, een kachel, die bij de felste koude geen gloed van zich uitstraalt.
Toen het er op aankwam, functioneerde het toestel niet, weigerden de remmen te werken, was er geen enkel effect merkbaar.
Holle vaten klinken het meest!
Als zulk een hol reuzevat is Genève te voorschijn gekomen. Vele redevoeringen en dergelijke — het succes was niets anders dan een „testimonium paupertatis".
En — zoo had de begrafenis dan plaats. Eden, Blum, zelfs deze fungeerden als slippedragers, de ex-keizer liep achter den doode met gebogen hoofd, van geen schijndood was hier sprake. Het keizerrijk werd echt dood verklaard. Het was nog niet eens een erg stichtelijke begrafenis ook. Men schold elkaar uit op zijn ergst. Het werd een ordinair heibeltje!
Zelfs Titulescoe mengde zich, zeer onvoorzichtig, in den kleinen veldslag, die — o onnatuurlijk — in het Volkenbondsgebouw geleverd werd.
Gewapende politiemacht moest ordenend en strijdend optreden — het politieleger moest dienst doen in het centrum, het paleis van den vrede.

Wie boter op het hoofd draagt, loope toch niet in de zon!
Titulescoe — heeft hij dan vergeten, hoe de Roemenen als halve wilden, in Hongarije hebben huisgehouden? Wij zullen het zwarte boek niet openleggen. Men informeere in Hongarije naar het goede gedrag van de Rumeniërs en zij krijgen zeker geheel onvoldoende voor dat gedrag.
De dieven schelden de dieven uit!
Of: met dieven moeten men dieven vangen? Het drama is ten einde! „Het zwart tooneeldoek valt."

Elk volk heeft vitale belangen.
Deze belangen druischen in tegen de vitale belangen van andere volken. Zoo wordt het conflict geboren. En — ieder belooft dat hij, na dezen strijd, mede zal werken tot wederopbouw van den vrede.

Voor tweeërlei schijnt in dit tranendal geen plaats te zijn.
Voor den vrede! Voor het Jodendom!
Eigenaardig verschijnsel.
Palestina is andermaal het bloedig schouwtooneel van strijd en rassenhaat. De liberale minister Gladstone zeide altijd weer: Palestina is een land zonder volk, de Joden zijn een volk zonder land.
Welnu, een kind kan de conclusie trekken. Zend alle Joden naar Palestina, dan heeft het land een volk, dan heeft het volk een land.
Het is „simple comme bonjour"! Maar de waarheid moge eenvoudig zijn, de werkelijkheid is dit echter niet.
De Arabieren roepen, zooals het bekende plaatje het toont, waar de hond in de kattemand is nedergezeten en dreigend naar de hem omringende en nijdig aankijkende poesen staart: „Ik ben er, ik blijf er."
Zoo zal de kamp voortduren, gelijk als de bekende strijd tusschen hond en kat. Lastig en listig, zoo geldt het veelszins van de Oostersche naties.

Wat China betreft — daar kan alles uit voortkomen.
De Chineesche krab is berucht. Men wil deze nu electrisch uitroeien. Maar — China bergt vele mogelijkheden in zijn schoot. Als alle deze mogelijkheden tot werkelijkheden worden, staat nog heel wat voor de deur.
Azië zal nog heel wat verrassingen baren.
Met dat al biedt de wereld geen erg aanlokkelijk beeld. Zelfs met schade en schande wordt de wereld nog niet wijs.

Laat men niet allereerst werken voor den vrede. Dat baat toch niet! Men arbeide voor de rechtvaardigheid.
De koloniale kwestie wacht nog steeds op nadere regeling.
Straks zal ook daarover nog veel bloedige strijd ontstaan. Maar — niemand durft deze taart aan te snijden.
Het komt nog!

l s een man als E r a s m u s in dezen tijd g e l e e f d had, zou hij zich d o o d g e ë r g e r d hebben.
Hij toch s c h r e e f : o o r l o g is a l l e e n goed voor d e g e n e n , die e r geen p e r s o o n l i j k e e r v a r i n g van hebben.
D e z e r dagen herdenkt men 's mans s t e r f d a g (want zijn g e b o o r t e d a g schuilt in de s c h e m e r i n g w e g ) . W a t zullen we z e g g e n ? M o o i e studies zijn over dezen b e r o e m d e n R o t t e r - dammer v e r s c h e n e n . N e d e r l a n d kan in z e k e r e n zin t r o t s ch op hem zijn.
M a a r — E r a s m u s moest van het lompe, b o e r s c h e N e d e r - l a n d niet veel h e b b e n . L i e f s t zwierf hij in den v r e e m d e . D a ar ligt hij o o k b e g r a v e n . ( O v e r de o p g r a v i n g van zijn g e b e e n te v ó ó r e n k e l e j a r e n zwijg ik.)
E r a s m u s s c h r e e f mooi L a t i j n . S c h e r p was zijn c r i t i e k over de K e r k en de monniken. D o c h — hoe o n g u n s t i g steekt hij a f bij e e n L u t h e r en C a l v i j n . E r a s m u s , de man der zelfzucht, a l t i jd k l a g e n d over z i e k t e en g e l d g e b r e k , steeds b e d a c h t op den l i e v e n v r e d e , huizend temidden van zijn k o s t b a r e boeken. E r a s m u s , vol zorg voor zijn z w a k k e gezondheid.
N o g steeds staat hij in R o t t e r d am met zijn b o e k in de hand. E r a s m u s , een doodsch s t i l l e v e n , v e r g e l e k e n met Luther.
M e n stelle hem zich voor met een k i e s p i j n d o e k om het a a n g e z i c h t . E r a s m u s spot v a a k met het h e i l i g s t e uit den B i j b e l .

W a t was L u t h e r een geheel a n d e r e figuur!
L u t h e r t i n t e l t v a n echt g o d s d i e n s t i g leven, heeft een open o o g v o o r het s c h o o n e in de natuur, s t a a t in het volle leven, o o k het h u w e l i j k s l e v e n . L u t h e r met den g e l o o f s p s a lm op de lippen. In L u t h e r dreunt de s c h o o n e o r g e l t o o n ons tegemoet.
M a a r E r a s m u s mist den l e v e n s s p r a n k van het diepe, rel i g i e u s e leven.
N i e m a n d leest E r a s m u s meer!
M e n kan veel g e l e e r d h e i d hebben, doch wat is het zonder het h a r t , dat klopt v o o r de e e u w i g e dingen, z o n d e r het o f f e r?
M a a r — het w e r k der H e r v o r m i n g zal b l i j v e n en deze s t r o om zal niet v e r z a n d e n.

L u t h e r spoedde zich naar den R i j k s d a g . V a n alle zijden, o o k door zijn b e s t e v r i e n d e n , g e w a a r s c h u w d tegen deze gev a a r v o l l e o n d e r n e m i n g , roept hij uit: , , L a a t M a r t i n u s maar s t e r v e n , als C h r i s t u s s l e c h t s l e e f t ."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen