Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De Hervormde Gezindheid

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Hervormde Gezindheid

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het is van groot belang, dat niet slechts de Hervormde Gereformeerden, maar ook alle anderen een klaar inzicht hebben in hetgeen Groen van Prinsterer de Hervormde Gezindheid noemt. Dat is daarom noodig, omdat het woord ,,Hervormd" vooral in onzen tijd met zijne vele kerkformaties, die zich alle versieren met den naam „Gereformeerd", met of zonder nadere toevoeging, men bij dat woord allereerst denkt aan de Hervormde Kerk, zooals wij haar zien temidden van ons volksleven. En hoewel in Groen's dagen er veel minder kerkformaties waren van afgescheiden huize dan thans het geval is, er waren er toch wel. En nu is merkwaardig het ruime standpunt, dat hij inneemt en dat eigenlijk overeenkomt met dat van de oorspronkelijke afscheiding. Ik spreek hier niet van de doleantie, noch van de beweging, die uit de vereeniging van 1892 is opgekomen, maar van die van 1834. Bij die beweging zelve en bij Groen van Prinsterer, die de afgescheidenen verdedigde, toen zij door allen verlaten, vervolgd werden, stond van meet af op den voorgrond: hereeniging. Hoewel Groen zelve met de scheiding niet kon meegaan, bleef hij toch de hereeniging prediken van allen, die waarlijk de belijdenis aanvaardden.
Toen dan ook Groen over afscheiding handelde in zijn geschrift over Het regt der Hervormde Gezindheid, begon hij met te zeggen: ,.Aangenaam is mij vooral dit gedeelte mijner taak, omdat in de gezamenlijke waardeering der beproefde en onveranderlijke grondslagen van het kerkelijk bestaan de hoop zich opdoet eener hereeniging met velen, aan wie ik. tegenover bijgeloof en ongeloof, met vreugd en met weemoed ten allen tijde de broederhand gereikt heb." En zoo kon hij er op laten volgen: ,,Onder het bejammeren van de Afscheiding heb ik steeds sympathie voor de Afgescheidenen gehad. Hij verklaart, hoe hij meeleefde in het onrecht, dat hun aangedaan werd, voelde mee, want als één lid lijdt, zoo lijden alle leden mede. En zoo laat hij zien, hoe deze menschen te midden van de slapheid in beginsel, van verslaving aan eigenbelang, hebben getoond ,,de bereidvaardigheid om aan hetgeen men voor waarheid houdt, eenig offer te brengen . Groen heeft aan den lijve ondervonden, wat wij in onzen kring ook nu zien gebeuren, dat er duizenden zijn, die met vrome woorden de waarheid verraden. Daarom klaagt hij en beschuldigt hij die velen, die ,,voor het regt onzer Afgescheidene broeders, in de bres behooren te staan . ..Hoe weinigen", zegt hij, ,,hebben ingezien, dat met het regt der Afgescheidenen, het regt der Hervormde Gemeente op het spel stond".
In die opvattingen van Groen spreekt zich uit niet alleen het bewustzijn van saamhoorigheid in de diepste levensbeginselen, maar ook zijn klare inzicht in de gemeenschap der belangen. En dit juist is onze grief geweest, dat in den loop der tijden de tegenwoordige A.R. onder den druk van een valsche leer en ook van een absoluut vervalscht scheidingsbegrip, er toe gekomen is om de hoogste geestelijke belangen der Hervormde Gezindheid, waarvan Groen spreekt, niet slechts te verwaarloozen. maar af te schrijven als verouderd. Voorop moet staan die saamhoorigheid in beginselen en belangen, die dringen tot een herleving van de behoefte aan hereeniging op één kerkelijk erf. En juist daarom is het noodig elkander daarin te verstaan, elkander daarin te vinden, dat de werkelijke Gereformeerden bijeen behooren.
Van de A.R. Partij is, zoolang als zij in hare verliberaliseering volhardt, niets te wachten. Zij heeft het Woord des Heeren: ,,Zoekt eerst het Koninkrijk Gods en Zijne gerechtigheid", omgekeerd, door al het andere, waarvan de Heere zegt, dat het ons zal worden toegeworpen, op de eerste plaats te stellen. W i e de redevoeringen van den Heer Colijn leest, die ziet het. En de ervaring heeft het geleerd: in en na 1892, gemaakte ..Gereformeerde kerken", stellen zich aan als waren zij de eenige ware Kerk, voortzetting van de oude nationale Kerk, en voortzetting van 1834 tevens, hoewel zij noch het een, noch het ander zijn. Daarom laat zij zich aan de hoogste belangen der Hervormde Gezindheid, waartoe Groen ook de afgescheidenen van 1834 rekent, niets meer gelegen liggen. En daarom is het zoo noodig, dat het Gereformeerde volk weer tot éénwording opgeroepen wordt om samen weder op te eischen de rechten, die aan het Gereformeerde volk toekomen.
Het gaat daarbij niet om den strijd der Hervormde Gereformeerden in de Hervormde Kerk, niet om de vraag naar het recht of het onrecht van de daad der afscheiding, als zij namelijk een daad is van de afgescheidenen dan wel een leed. dat hun werd aangedaan. Doch hooren wij wederom naar de woorden van Groen van Prinsterer, die aldus sprak: ,,Laat ons allen, gescheidenen of leden van het kerkgenootschap, bedenken, dat wij leden zijn van de Nederlandsche Hervormde Kerk, van de Gereformeerde Gezindheid; laat ons de voorregten erkennen, waardeeren, gebruiken, welke de Heer der Gemeente in de verkregen regten der Gezindheid hier te lande voor ons bewaard heeft. Laat ons op grond van deze regten, vrijheid verlangen van Godsdienstoefening, van opvoeding, van armwezen, van al hetgeen begrepen is in het wezen eener Kerk. Laat ons de onafhankelijkheid der Hervormde Kerk terugvragen in haar geestelijken werkkring; eene onafhankelijkheid niet enkel in het regelmatig houden van predikatiën op den kansel, maar in de verkondiging van het Evangelie in de volheid zijner eischen en in verband met de behartiging van al wat tot de eeuwige belangen van onsterfelijke zielen behoort. Laat ons ernstig bedenken, dat het, in pogingen te dien opzichte, een te lang verzuimden pligt geldt. Laat ons vooral steeds in het oog houden, dat, om die pligtsbetrachting te doen gelukken, het historisch en grondwettig regt der Hervormde Gezindheid, overeenkomstig het kerkgeloof, dat zij belijdt, een steunpunt geeft onwaardeerbaar, onmisbaar en waarvan even daarom het verlaten en prijsgeven onverantwoordelijk is". Dit zijn Groen's woorden, waarin ons Hervormden, Gereformeerden en allen, die waarlijk de belijdenis onzer Vadêren beleven en aanvaarden, ook den Gescheiden Broeders, de roeping voorgehouden wordt. Doch als het besef dier roeping opleeft, dan zal het duidelijk worden, dat wij dan af moeten van de materialistische, liberalistische politiek, die de redevoeringen der A.R. propagandisten luide uitroepen over ons volk, terwijl zij het doen voorkomen, alsof het liberalisme hetzelfde is als het Calvinistisch beginsel. Wij moeten af van de coalitie-politiek en terug tot Groen!
Och, mocht de Heere opstaan en Zich onzer ontfermen door Zijne hand te wenden tot het kleine, en Zijnen Heiligen Geest bestellen, opdat het Gereformeerde volk zich aaneensluite tot die eenheid, waarom de Heere Jezus Christus zelve heeft gebeden!
En het doel der C.N.A. is niet een nieuwe partij, maar eene beweging te zijn, die oproept tot wederkeer naar die geestelijke eenheid, die alleen de grond kan zijn voor eene ware antirevolutionaire of Christelijk Historische Partij, die ernst maakt met haar beginsel in woord en daad.

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 mei 1937

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's

De Hervormde Gezindheid

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 mei 1937

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's