Van de electorale reclame

Zooals ik reeds opmerkte, is al wat ,,neo-gereformeerd" is, in actie voor de electorale reclame. Voorheen ongekend groote volksvergaderingen worden bijeengetrommeld met fanfares en uitbundig gejuich, dat doet denken aan Israëls gedruisch, toen de ark kwam te midden der legerscharen. De mise-en-scène van dit alles is ons niet onbekend. Het dreunend applaus, op commando verwekt, geeft relief aan het geheel. Soms breekt het uit op het moment, waarin men een treurmarsch zou verwachten, als een van de figuranten te vroeg het sein geeft. Er is te midden der ontroerende donkerheid dezer dagen in dit alles wat met weemoed vervullen kan, omdat het bij electorale reclame moeilijk anders schijnt te kunnen dan met begoocheling, met verwekking van een atmospheer van kunstmatige geestdrift, waaraan de ware geest ontbreekt. De ontwaking na dit al is ten slotte de nuchtere werkelijkheid met haar donkere schaduwen, met haar geweldige schuldenlast van milliarden, die het leven van diezelfde massa tot vermorzeling toe drukt, met hare honderdduizenden, wier toekomst omneveld is door een uitzichtslooze werkloosheid, met hare massa van ontevredenen, verkankerd door de kneveling hunner vrijheid in bedrijf en op eigen erf, met hare in de diepte woelende revolutie, die dreigend zich aankondigt, met de geruchten van oorlogen en zooveel, dat als nationale ramp wordt voorgevoeld. Ja, zulke schijnbaar grootsche electorale vergaderingen doen denken aan het klatergoud der gewaden van hen, die op de kermis der ijdelheid het publiek moeten lokken. Het flonkert alles, als ware het echt en kostbaar, terwijl het in wezen slechts waardelooze prullen zijn. Maar de dreunende trom en de luid schetterende trompet werken mede met den impressario, den ondernemer van de tent, die immers vol moet komen van burgers en buitenlui; van boeren en ambachtslieden, die een tijdlang bewonderend het alles aanstaarden, met open monden luisterend naar het moois, dat ten gehoore wordt gebracht.
Zoo is het met de electorale reclame. Alleen de bezonnen en verstandige man of vrouw laat er zich niet door meesleepen. Zij denken aan het slot, wanneer alles geëindigd zal zijn en zij buiten zullen staan zonder iets wezenlijks te hebben ontvangen.
Daaraan dacht ik, bij het lezen van de Rotterdamsche verkiezingsfancy- fair, met zijn duizenden luid applaudisseerende Rotterdammers. Daar hebben zij gezeten en gehoord en gezien naar het schoone tafereel, dat deze regeering te aanschouwen heeft gegeven. De eerste der 35 redevoeringen is, zooals de laatste zal zijn. En al wat „doleert", zal als decoratief het applaus herhalen 35 malen en meer. Doch als zij te huis komen en de werkelijkheid grijnst hen aan met hare doodende werkloosheid, met hare drukkende lasten, met hare onafzienbare tekorten, met haar bureaucratischen dwang, met hare uitzichtlooze ellende voor duizenden en duizenden, dan zal er ook de ontnuchtering komen!
Het is merkwaardig, dat er eene behoefte gevoeld wordt zich te verontschuldigen, dat in 1933 slechts 14 antirevolutionairen werden gekozen en slechts 2 antirevolutionairen zitting hadden in het ministerie. En daarom is er zoo weinig bereikt, zoo werd verklaard: „verschillende wenschen zijn nog niet vervuld". Nu moet toch wel iedereen begrijpen, dat zulk een kleine macht een redelijke verontschuldiging biedt! Maar op deze wijze worden de fouten weggemoffeld, die de oorzaak zijn van een beleid, dat zich meer dan eenig ander heeft onderscheiden, niet doordat enkele wenschen niet vervuld werden, maar door gebrek aan eenheid in de lijnen, die het had moeten trekken. Een liberalistisch lied, dat kraste tegen de Gregoriaansche muziek, die de Roomsche Heeren ten beste gaven in hun economisch streven. Wie heeft zulk een Kabinet in elkander gezet? Wie heeft door alles heen jaren lang vastgehouden aan een muntstandaard, die een ramp geworden is voor het volk en waarvan de verliezen ontelbare millioenen hebben bedragen, die zich bovendien hebben gewroken in het verdwijnen onzer scheepvaart, in het verlies van markten voor onze producten, die niet meer gekocht konden worden, omdat alles te duur was geworden, wat Nederland leveren kon. Het is een schamele roem, dat wij zooveel hebben moeten uitgeven voor steun, die ongewild de strekking had om het volk tot pauperistische gewoonten te brengen. En dan de roem op de handhaving van het gezag! De uitkomst dezer stembus zal het leeren, hoe het Communisme gegroeid is door de eigenaardige gezagshandhaving dezer regeering, die zich bijna uitsluitend gekeerd heeft tegen de N.S.B. onder het motto, dat deze in strijd met de Grondwet zou trachten hare idealen te verwerkelijken. Deze beweging was voor deze regeering naar het scheen als de roode lap voor den stier, het eenige gevaar. En juist dien ten gevolge is het zaad der revolutie zoo weelderig opgeschoten. Roomsch en Rood vormen reeds nu samen eene meerderheid en zullen het straks in nog hooger mate zijn!
Toch is dit niet het ergste. Erger is, dat deze „oratio pro domo" werd ingezet ook onder het achteraankomende motto: „De Christelijke grondslagen van ons staatsbestel met Calvinistischen inslag." Zoo werd het aangediend in de N. R o t t . C r t . En diezelfde man, die ons eerst vertelde, dat de A.R. slechts 14 zetels en 2 ministers had en daarom verontschuldigd moest worden, zeide toen: „Als iets overtuigend gebleken is, dan is het wat het verkiezingsmanifest van de A.R. partij zoo scherp zegt, n..l dat in gehoorzaamheid aan de Goddelijke ordonnantiën de eenige vaste grondslag, de eenige weg tot redding voor staat en maatschappelijke verhoudingen ligt. Het grootste deel van ons volk aanvaardt die als maatgever voor het eigen en maatschappelijke leven en staat." Welk eene innerlijke tegenstrijdigheid: slechts 14 stemmen en toch het grootste deel van ons volk!
Wat heeft men nu aan zulke phrasen? Men heeft er alleen dit aan, dat de heele A.R. beweging is verloopen, dat onder dit masker een beroep gedaan wordt op de liberalen. Want tegelijkertijd verzekerde de spreker, dat die A.R. Partij en ook hij zelve dus, „vasthoudt aan de Grondwet van 1848 Is die antirevolutionair? Luister dan wat Kuyper schreef, toen die Grondwet 25 jaren had gegolden: „Een deel der natie viert feest. Niet de natie. Slechts het liberalistisch element, dat zich meester maakte van de politieke opvoeding Kuyper spotte, dat de liberalen riepen: ,,nous maintiendrons! De Grondwet zal zóó blijven!" Hoe vreemd zou Dr. Kuyper staan te kijken, als hij had kunnen hooren deze rede, als hij had moeten bekennen, dat het liberalistisch element zich zelfs heeft meester gemaakt van de politieke opvoeding zijner eigen, door hem onder veel strijd over de antithese opgevoede A.R. Partij. Och, dat men afzag van het hooge om zich te voegen tot het nederige, dat zijn grondslag vindt in Calvijn! Hoe dwaas moeten zij wel zijn, die gelooven, dat deze politiek ,,zou vast zetten wat wankelt". Ja, dat ons Gereformeerde volk hoorde naar het Woord des Heeren: „Als de hoovaardigheid komt, zal de schande ook komen."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen