Algemeene synode der Ned. Herv. Kerk

De Synode der Ned. Herv. Kerk heeft dit jaar haar machteloosheid om het kerkelijk vraagstuk tot een of andere oplossing te brengen weer duidelijk getoond. De boeien van de Synodale organisatie zijn zoo sterk, dat er een wonder gebeuren moet, willen ze verbroken kunnen worden. Toch is de Heere een God, Die wonderen doet op wonderen hooren. Daartoe zij er gebed bij ons volk om de vrijmaking der kerk en om de eenheid van het gereformeerde volk.
Verleden week is voor de zooveelste maal het reorganisatievraagstuk in de Synode ter sprake gekomen. Reeds meer dan honderd jaar heeft dit probleem de aandacht van de Synode gehad en van een oplossing zijn we thans verder verwijderd dan ooit.
Zooals we ons zullen herinneren, werd het vorige jaar een commissie benoemd, welke het reorganisatie-ontwerp 1938 aan een nader onderzoek moest onderwerpen en een nieuw voorstel moest indienen, zooveel mogelijk in overeenstemming met de wenschen der kerk, zooals die op de classicale vergaderingen van 1938 tot uiting waren gekomen. Deze commissie bestond uit de zes kerkelijke hoogleeraren, waaraan toegevoegd waren Prof. Aalders van Groningen en Ds. Gravemeijer van Den Haag. De opdracht der commissie was niet te verwezenlijken. Dit is duidelijk gebleken, toen ze met haar voorstel voor den dag kwam. Want het voorstel der commissie, waaraan Prof. de Vrijer en Ds. Gravemeijer hun stem niet konden geven, was in wezen gelijk aan het ontwerp van het vorige jaar. De commissie stelde n.1. voor om in de reglementen zulke wijzigingen aan te brengen, dat de organisatie van de kerk geheel anders zou worden. Geen besturen meer, maar kerkelijke vergaderingen. Deze kerkelijke vergaderingen zouden dan in de toekomst de Belijdenis der kerk moeten wijzigen. Vooral tegen dit laatste ging het bezwaar van Prof. de Vrijer. Hij verklaart openlijk, dat de bedoeling van de anderen was om te komen tot een hervorming van de Belijdenisgeschriften en dan natuurlijk in ethisch-confessioneelen geest. Hij stelt daartegenover, dat nu meer dan honderd jaar voor de reorganisatie gestreden is, niet om te komen tot een hervorming van de Belijdenisgeschriften, maar juist tot handhaving van die geschriften. De kerk heeft, volgens hem, een belijdenis, en van die belijdenis moet worden uitgegaan. En alles wat met die belijdenis in strijd is, hoort niet in de Ned. Herv. Kerk.
Toen over het voorstel van de kerkelijke hoogleeraren gestemd werd, bleken slechts 2 leden voor en 17 tegen.
Dr. Oorthuys kwam echter met een ander voorstel. De Synode zou een commissie moeten benoemen, die een nieuw ontwerp tot reorganisatie der kerk zou indienen, dat ter sprake zou moeten komen op de vergaderingen van de Synode in 1940. Dit ontwerp zou rekening moeten houden met de geschiedenis der reorganisatie en een kerkorde moeten brengen in overeenstemming met het wezen der Ned. Herv. Kerk, gelijk dit ligt uitgedrukt in de Drie Formulieren van Eenigheid en in de Dienstboeken der Kerk. Dit voorstel werd verworpen met 12 stemmen tegen 7.
Dr. Gravemeijer van Den Haag had nog een ander voorstel. Hij wenschte een z.g. Groote Synode, een betere vertegenwoordiging van de kerk, waarbij iedere classicale vergadering een lid ter Synode zou afvaardigen. Dit voorstel werd verworpen met de voor de Synode zoo befaamde stemverhouding 10 tegen 9.
In de vergadering der Synode werden stemmen gehoord om nu de eerste 10 jaar maar niet meer over de reorganisatie te spreken. Inderdaad een goed voorstel. In dien tijd kunnen allen zich eens gaan bezinnen op de eischen van Schrift en Belijdenis. Dat zou rijke vruchten kunnen afwerpen.
Nog een andere belangrijke zaak is aan de orde gekomen. De kwestie Bestuur-Beheer is n.1. besproken. Wij gelooven, dat in de toekomst een nieuwe aanslag zal worden gepleegd op de vrijheid der gemeenten in zake het beheer van hun kerkelijke goederen. Derhalve roepen we onze gemeenten thans reeds op tot waakzaamheid. Wat is n.1. het geval? De Raad van Beheer kan aan haar verplichtingen niet voldoen. Derhalve is het noodig, dat er meer geld binnenkomt om de ethische predikanten hun traktement te kunnen verzekeren. Daartoe voert de predikantenvakbond dan ook een geweldige actie. Om hiertoe te kunnen komen is echter in de eerste plaats noodig, dat de kerkelijke besturen zeggenschap krijgen over de kerkelijke goederen en fondsen der afzonderlijke gemeenten. Tot nu toe is nog niet uitgemaakt of de Synode bevoegd is om dat toezicht uit te oefenen en de kwestie van het beheer te regelen. De Synode heeft thans echter met 10 tegen 9 stemmen beslist, dat zij bevoegd mag worden geacht alles te doen wat noodig is om te komen tot een regeling van het beheer der aan de gemeenten behoorende kerkelijke goederen en dat zij van deze bevoegdheid te zijner tijd na rijp beraad en na ernstig overleg met alle organen betrekking hebbende op de beheersaangelegenheden in de kerk, zal gebruik maken.
Daarna werd ook aangenomen een voorstel om de tweede alinea. van art. 65 van het algemeen reglement te schrappen. Deze alinea luidt: ,.Omtrent de administratie der bijzondere kerk-, pastorie-, kosterij- en andere gemeentefondsen en de betrekking tusschen hunne bestuurders en de kerkeraden, zullen nadere bepalingen worden ontworpen."
Op grond van deze alinea is het recht der Synode om in te grijpen in de geldelijke aangelegenheden der kerk, zooals dit b.v. met het Reglement op de predikantstraktementen geschied is, ontkend. Derhalve is de schrapping van deze alinea een stap in de verkeerde richting. Nieuwe onrust in de kerk zal van dit alles het gevolg zijn.
Een andere belangrijke kwestie is de vraag of het huwelijk kerkelijk bevestigd mag worden van een gescheiden man of vrouw, terwijl het vorige huwelijk door den dood nog niet ontbonden is. Een drietal kerkelijke hoogleeraren was opgedragen over deze zaak een rapport op te stellen. Deze hoogleeraren stelden een wijziging voor van art. 14 van het reglement voor de kerkeraden door onder 40 van dit art. in het vervolg te lezen: „Aan den kerkeraad is opgedragen de bevordering van alles wat het godsdienstig leven in de gemeente kan verhoogen, met name ook van de kerkelijke inzegening des huwelijks, met dien verstande, dat het huwelijk van personen, van wie een vorig huwelijk niet door den dood ontbonden is, niet kerkelijk kan worden bevestigd."
Na een breedvoerige discussie wordt het voorstel met algemeene stemmen verworpen. Met 17 tegen 2 stemmen werd nog aangenomen een voorstel tot wijziging van het reglement voor de kerkeraden, waardoor het verboden wordt om als predikant tegelijk gemeenteraadslid te zijn.
Verschillende andere zaken zijn nog aan de orde gekomen. Teveel om op te noemen. Ze zijn bovendien van weinig belang. Na 21 zittingen heeft de president der Synode, Ds. Addink van Heeze, de vergadering gesloten.
Duidelijk is weer openbaar gekomen, dat er voor het gereformeerde volk van deze Synode niets te wachten is. Geve de Heere aan onze kerk Zijn Geest, opdat er een reformatie kome, waardoor het volk van Nederland weer gaat vragen naar Hem, Die alleen onze kerk weer vrijmaken kan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen