De triumph van Rome

Uit het voorgaande wordt het duidelijk, hoe het moderne leven de verklaringsgronden biedt, waaruit de wassende macht van Rome kan worden begrepen. Door het hedendaagsche leven gaat een socialistische drijfkracht. Deze openbaart zich op elk ander gebied. O p dat der maatschappij, op dat der Kerk niet minder. Heel de liturgische strooming, ook de schijnbare oecumenische drang, zijn openbaringen daarvan, dat het zwaartepunt van het leven verplaatst wordt van den individu naar de gemeenschap. Daarom is het diepere religieuse leven der Reformatie sterk verbleekt. En alles wijst er op, dat zulks in de naaste toekomst nog veel meer met vervlakking wordt bedreigd. Daarom is het Protestantisme op weg om kerkelijk te verdwijnen in de verdoezeling van ons hedendaagsch ondiepe geestelijke leven. Duizenden overigens zichzelven goed protestant achtende mannen en vrouwen hebben er geen oogen voor, hoe zij een drijfkracht vormen in de verroomsching des levens.
Hoe geweldig de verschijnselen spreken, daarvoor blijven de ooren gesloten. Het is daarom van belang er de aandacht op te vestigen, opdat de teekenen des tijds zullen worden verstaan. God de Heere spreekt daarin dezelfde taal, die Hij ons in Zijn Woord heeft doen hooren. De profetie van Christus, Zijne aspecten op de geschiedenis der wereld gaan in vervulling.
Ik wees U op de twee machten: Rome en Rood, die bij alle verschil toch in den socialen grondtoon samenstemmen. Wij kunnen er in zien het socialistisch drijven onder den stempel van een schriftwoord en een socialistisch drijven zonder woord uit de Schrift. Het wezen is één, de openbaringsvormen alleen verschillen.
W i j hebben het na den oorlog zien doorbreken in Rusland in de overheersching van het bolschewistisch extremisme, dat zich vandaar uit over Italië en Spanje, ook over Duitschland voortplantte. In Duitschland werd het proces opgevangen door het nationaal-socialisme. In Italië door het Fascisme. Duitschland en Italië verschillen echter vooral daarin, dat het Duitsche volk confessioneel verdeeld stond en dus veel moeilijker problemen stelde dan het Roomsche Italië. In Italië vond het Fascisme al eene toebereide aarde. Mussolini wist van het in totaliteit Roomsche Italië een machtig hulpmiddel te maken voor zijnen totalitairen staat. En de totalitaire Roomsche Kerk begreep, dat als het Russisch extremisme Italië overstroomde, het ook met de Kerk gedaan zou zijn. Zoo werd er eene aanpassing geboren, waarbij Mussolini den Paus en de Paus Mussolini tot steun werd.
Allen herinneren wij ons, dat Mussolini het Romeinsche vraagstuk opgelost heeft en er eene harmonisch te noemen samenwerking geboren werd tusschen het pauselijk en het fascistisch regime. En het behoeft geen betpog. welke groote beteekenis dit heeft en hebben kan in dezen oorlog.
De positie van den pauselijken Stoel te midden van de volkeren der wereld werd daardoor ontzaglijk verhoogd. Sinds het glorietijdperk der middeleeuwen heeft de Pauselijke Stoel nooit meer zulk eene beteekenis gehad als nu. Hoewel de politieke macht alleen maar symbolisch vertegenwoordigd is door de Vaticaan-stad, die den Paus den schijn van wereldlijk heerscher verleent, is de politieke macht van den Paus buitengewoon vergroot.
Even voordat het oude jaar ten einde liep, had te Rome eene plechtigheid plaats, die meer dan iets anders eene demonstratie beteekent van de klimmende pauselijke macht. De zon van Rome rijst als in hernieuwde glansen over de wereld. De volken, die eenmaal door het licht der Reformatie geleid, de cultureele leiding der wereld zich verworven hebben, zijn geestelijk tot machteloosheid gedoemd, omdat zij hun reformatorisch geloof hebben ingeboet, ontkerstend vervielen tot een voos kapitalisme en eene grenzelooze weeldezucht, die de socialistische mentaliteit van het Marxisme als begeleidend verschijnsel met zich voert. Uit dit geestelijk moeras stijgt de oorlogsdamp op.
Te midden van deze woeling zien wij nu de pauselijke glorie opdoemen. Doch zie hier iets van de beschrijving der wereldsche heerlijkheid van Rome, zooals wij die lazen in de N w. R o 11. C r t. van 29 December 1.1. bij gelegenheid van het zeldzaam voorkomend eerbewijs, dat de Paus aan den Italiaanschen Koning Victor Emanuel III heeft betoond.

DEN KONING GROOTE EER BEWEZEN.
Onze Correspondent te Rome telefoneerde ons gistermiddag:
Toegejuicht door geheel Rome heeft heden Paus Pius XII het aangekondigde bezoek aan den Koning en de Koningin van Italië gebracht. Reeds heel vroeg in den ochtend heerschte er in de stad een drukke beweging. Het volk van Rome, door atavistische instincten met het Pausdom verbonden, voelt de buitengewone beteekenis van deze historische gebeurtenis wel bijzonder sterk aan. Wij beleven hier de delinitieve bekroning van de Lateraansche verzoening, het werkelijke einde van de Romeinsche kwestie, die meer dan een halve eeuw lang Rome en Italië in twee kampen verdeeld heeft gehouden.
Het is nu bijna 100 jaar geleden, dat door de straten van Rome de pauselijke hofstoet in al zijn grootsche pracht zich heeft voortbewogen. Enkele minuten voor tienen neemt de gouverneur der stad Rome, prins Gian Giacomo Borghese, plaats op de fraaie met een enorme roode baldakijn bekleede tribune, die op het St. Pietersplein, waar zich de grens tusschen de Vaticaansche Staat en Italië bevindt, werd opgericht. De gouverneur der stad is omgeven door de leden van den raad en terzijde van de tribune staan de vijftien boden van het stadhuis in hun middeleeuwsche dracht met de stafbanieren en de vanen, waarop de zoogende wolvin met Remus en Romulus. het Romeinsche wapenteeken.
Om tien uur precies verschijnt de eerste pauselijke auto onder den boog, die de St. Pieterskerk met de sacristie dier kerk verbindt. Langzaam rijdt de lange reeks van achttien automobielen over het grootsche plein, dat geheel vrijgehouden is van volk en waar slechts de pauselijke troepen eerebewijzen brengen aan hun souverein; zij doen dit, zooals dit sedert onheuglijke tijden aan het Vaticaan gebruikelijk is, door de wapenen te presenteeren en tegelijk neer te knielen op den grond. Op het oogenblik, waarop de Paus de grens van den Vaticaanschen staat overschrijdt wordt een groote vlucht postduiven losgelaten.
Voor de tribune van den gouverneur houdt de stoet stil. Hoewel het een koude ochtend is en een lichte motregen gestaag neersijpelt, is de auto, waarin de Paus geheel alleen gezeten is, de zesde van de stoet, een open wagen. Met den grooten rooden paushoed op het hoofd, den scharlaken schoudermantel over het witzijden kleed, ziet de Paus er zeer indrukwekkend uit. De gouverneur knielt neer om den visschersring te kussen en leest het adres van hulde, waarin hij betuigt hoe met hem geheel de bevolking van Rome op dit oogenblik neerknielt om den bisschop van Rome en den stedehouder van Christus welkom te heeten op Italiaanschen bodem.
In het adres wordt voorts de bede uitgesproken, dat Rome steeds zeker moge zijn van des Pausen voorspraak bij den almachtigen God, en dat 's Pausen wensch tot het bewerkstelligen van een vrede, voortvloeiend uit rechtvaardigheid, bewaarheid moge worden.
De Paus antwoordt door den gouverneur en de leden van den raad zijn apostolischen zegen te geven, welken zegen hij uitstrekt tot de geheele bevolking van de stad Rome.
Dan gaat de stoet weer verder, toegejuicht door de honderdduizenden, die zich langs den weg verdringen. Naar beide zijden geeft de Paus zijn apostolischen zegen.
Alle kerkklokken van Rome beieren, kanonschoten dreunen, duizenden en duizenden vlaggen waaien langs den pauselijken triumfweg.

Op het Quirinaal.
Om 10.28 uur rijdt de stoet van automobielen de groote poort van het Quirinaalsche paleis binnen over het binnenhof naar de galatrap, waar de groot-ceremoniemeester het portier van den wagen opent. Hier staan de koning van Italië, keizer van Abessynië en de koninklijke prinsen hun hoogen gast op te wachten.
De koning wil neerknielen om zooals de plicht is van iederen katholiek, knielend den ring aan 's Pausen vinger te kussen, doch de Paus zelf houdt hem daarvan terug en noopt den grijzen vorst zich te verheffen, terwijl hij den handkus niet wil toelaten. Dit is een buitengewoon groot eerbewijs, dat door den Paus aan den koning van Italië wordt gebracht. De prinsen daarentegen brengen de gebruikelijke hulde.

Zie hier dat deel van de ons in de N w. R o 11. C r t. geboden beschrijving, dat ons een juiste voorstelling geeft van het Pausdom in zijne verhouding tot de politieke machten dezer wereld, zooals deze door Rome's kerkvorsten nagestreefd wordt. Hier zien wij de werkelijkheid van Rome's doelstelling. De Paus, die zich Stedehouder Christi in deze wereld verklaart, staat hier tegenover den Koning van Italië, Keizer van Abessynië. En dan komt het oogenblik, dat deze Koning-Keizer wil nederknielen. En merk nu op, hoe deze beschrijving in hare absolute Roomschheid eene geheel onjuiste interpretatie geeft van wat daar voor de oogen der geheele wereld geschiedt. Ik weet niet of deze beschrijving, die, zooals er boven staat, getelefoneerd werd door den correspondent van het kapitalistisch-liberale blad te Rome, door dezen correspondent zeiven gegeven werd, dan wel of deze van anderen werd overgenomen of gesuggereerd. Doch zeker is, dat deze teekening in de liberale lijst van het N w. R o t t. C r t. in zuiver Roomsch licht staat.
Merk slechts op, hoe het ons wordt voorgesteld. De Koning-Keizer ontvangt den Paus als zijn gast. En nu zegt deze correspondent van het liberale blad: ,,De Koning wil neerknielen, om zooals de plicht is van iederen Katholiek, knielend den ring aan 's Pausen vinger te kussen." Inderdaad, in het kader der Roomsche voorstellingswereld verschijnt de Stedehouder van Christus, in Christus' licht, in het licht van Hem, wiens vertegenwoordiger de Paus is. Maar in welke hoedanigheid heeft nu de Koning van Italië, Keizer van Abessynië, den Paus ontvangen? Indien hij hem ontving als Roomsch-Katholiek, dan kunnen wij deze plechtige receptie daarlaten en is deze ontvangst van geene meerdere beteekenis dan wanneer pelgrims naar Rome reizen om den Paus te zien. En het is bekend, dat bij zulk eene gelegenheid de bezoekers vooraf instructies krijgen over de wijze, waarop en de houding, waarmede zij hebben te verschijnen voor het aangezicht van den hoogsten Vorst der Kerk. Zelfs is mij wel eens meegedeeld, dat Protestantsche Christenen alleen om den Paus te kunnen zien, onder het juk van een ceremonieel doorgingen, dat met elk Protestantsch besef even onvereenigbaar is, als het bijwonen eener mis om de Roomsche politieke leiders te behagen. Ik geloof niet, dat de oprechte Roomsch-Katholiek voor zulke onoprechte Protestanten waren eerbied koesteren kan. De ervaring, die hier te lande de Heer Colijn opdeed, bewijst het wel.
Maar laat ons nu de vraag stellen: Was dit pauselijk bezoek bij den Koning van Italië, Keizer van Abessynië, niet meer dan het bezoek van Pius XII, die Roomsch is, aan Victor Emanuel III, die ook Roomsch is? Die correspondent en heel de Redactie van de N w. R o 11. C r t. kan dit evenmin aanvaarden als schrijver dezes. Er is niemand, die dit bezoek waardeeren kan als het bezoek, dat twee geburen elkander brengen. Er is ook niemand, die het op ééne lijn stelt met een bezoek, dat pelgrims aan het Vaticaan brengen. Natuurlijk niet. Hier hebben wij van doen met eene demonstratie van politieke grootmachten, voor welke de hoogwaardigheidsbekleeders als de handelende tiguren optreden. Hier staat niet slechts de mensch, die Victor Emanuel heet, maar de Koning van Italië, Keizer van Abessynië, dus de representant van Italië's regeering.
Wie dit inziet, dien is het duidelijk, wat het beteekent, als de koning wil neerknielen om den ring aan 's Pausen vinger te kussen. Hier wil de souverein van den Staat neerknielen voor den Stedehouder Christi. Het feit, dat Victor Emanuel III dit wil. is de erkenning der prioriteit van het pauselijk gezag. En dit is nu merkwaardig bij dit gebaar: „Doch de Paus zelf houdt hem daarvan terug en noopt den grijzen vorst zich te verheffen, terwijl hij den handkus niet wil toelaten," Hebben wij hierbij nu van doen met een louter beleefdheidsqebaar? Niemand mag dit bij zulke demonstratieve voorstellingen denken. Deze geste heeft haren juisten zin in het kader van het geheel. Zooals de Koning-Keizer des Pausen superioriteit belijdt door zijn wil tot knielen, zoo gaat de Paus van die erkentenis uit, als hij ,,den grijzen vorst beduidt, dat hij die knieling zich besparen kan. Voorshands is de erkenning door de openbaring van den wil aan het Opperhoofd der Kerk genoeg.
Het is dan ook in het geheel niet waar, als deze correspondent zegt: ,,Dit is een buitengewoon groot eerbewijs, dat door den Paus aan den Koning van Italië wordt gebracht.' Het is precies andersom. De Koning van Italië, Keizer van Abessynië, heeft den Paus bij dit bezoek een eer bewezen, zoo groot, principieel zoo raiddeleeuwsch, dat niemand de mogelijkheid daarvan in deze moderne wereld zou hebben willen erkennen. Hier, in deze demonstratie zien wij op buitengewoon fijne wijze de bul van Bonifacius V I I I „Unam sanctam" in practijk gebracht, die in 1302 de verdoemenis uitriep over de meening, dat de wereldlijke macht geheel zelfstandig staat in onafhankelijkheid naast die der Kerk. Pius XII was vriendelijk genoeg den grijzen Victor Emanuel van knieling terug te houden. Doch let wel, het initiatief is in des Pausen hand. Er is hier geene sprake van gelijkwaardigheid van twee souvereinen, maar van de hoogheid des Pausen, die boven den Koning van Italië, Keizer van Abessynië, prioriteit heeft.
En laten wij ons nu voor den geest stellen de positie van Victor Emanuel. Is deze onafhankelijk van Mussolini voor te stellen, of staat deze Koning-Keizer in fascistisch licht? Indien dit zoo is, welke beteekenis heeft dan deze politieke demonstratie in eene wereld als wij nu beleven? Wij weten, dat Rome de natuurlijke vijand is van Moskou en wezenlijk toch ook van het Nationaal-Socialistisch Duitschland. Wij zagen tevens, hoe Roosevelt een persoonlijken afgezant zond naar het Pauselijk hof. Dat moge een gebaar beteekenen om de Amerikaansche Roomsche stemmen zich te koopen voor een derde presidentschap des Heeren Roosevelt. In het groot geheel der gebeurtenissen heeft dit gebaar ook nog eene andere strekking, die zeker ook aan Duitschland niet welbehaaglijk kan zijn. En waarop wijst het saam, dan alleen naar eene nieuwe wereldorde, naar een anderen Volkenbond onder de opperhoogheid des Pausen?
Welke beteekenis dit alles heeft of hebben kan voor den Bond tusschen Duitschland en Italië, daarover hier niet. W ie het alles ziet, kan moeilijk gelooven, dat er in de as Rome- Berlijn geen krasje wijzen kan naar een dieper liggende breuk. Hitler's herinneringen aan den band met Italië in zijn telegram op het nieuwe jaar werd door Mussolini zacht herhaald. Doch genoeg hiervan. De donkere wolken, die dezen hemel bedekken, zijn van onheilen zwanger. Dit alles heeft aan Duitschland meer te zeggen dan men, oppervlakkig beschouwd, zou denken.
T e n slotte nog dit: De bladen waren niet uitgepraat over de pracht en de praal, die Pius' bezoek aan Victor Emanuël kenmerkten. Toen ik het alles gelezen had, dacht ik aan den glimworm uit de kleine Johannes, die de kist verlichtte, waarin de schoone maagd, die op het bal door haar toilet en zwier aller bewondering had getrokken, aan de verschrikking der groeve ten prooi bleef. En ik nam mijn Bijbel en las, hoe Jezus zeide tot den Schriftgeleerde, die Hem wilde volgen: ,,de vossen hebben holen en de vogelen des hemels nesten, maar de Zoon des menschen heeft niet, waar Hij het hoofd nederlegge". Hoe groot en diep is de tegenstelling tusschen Christus en zijn Stedehouder! Ja, dat moest ik denken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen