Catechismus-verklaring

CL

Zondag 20 vraag 53

HET ANDERE DEEL Van God den Heiligen Geest

Vraag 54. Wat gelooft gij van de hei' lige algemeene christelijke kerk?

Antwoord: Dat de Zone Gods uit het gansche menschelijke geslacht, Zich eene gemeente, tot het eeuwige leven uitverkoren, door Zijn Geest en Woord in eenigheid des waren geloofs van den beginne der wereld tot aan het einde, vergadert, beschermt, en onderhoudt; en dat ik daarvan een levend lidmaat ben en eeuwig zal blijven.

' Alvorens het antwoord van den Heidelberger nader te onderzoeken, zullen wij, ouder gewoonte, eerst eenige algemeene opmerkingen maken tot recht verstand van de zaak, die ons thans gaat bezig houden.

In aansluiting bij het artikel in het apostolisch credo: Ik geloof eene heilige, algemeene Christelijke Kerk, gaat de Catechismus spreken over de Kerk. Spreken moeten we eigenlijk niet zeggen, want veeleer is het een hymne van de strijdende Kerk op aarde.

Dit 9de artikel sluit aan bij het oerbestanddeel der 12 artikelen des geloofs, al weten wij niet wie dit erbij heeft gevoegd en wanneer. Eerst is beleden het geloof in den drieëenigen God en thans komt de Kerk aan de orde, de Tempel des Heiligen Geestes. Dan komt de gemeenschap der heiligen. Vergeving der zonden, wederopstanding des vleesches en ten slotte eeuwig leven.

Dit is de voleinding van de opstanding. De voltooiing van het Godsrijk.

Ik geloof eene heilige, algemeene, Christelijke Kerk.

Het woordje ééne stond er oorspronkelijk niet in. Het is toch vanzelfsprekend dat er maar één Kerk is en zijn kan, het lichaam van Christus. Ook het woord christelijk ontbrak in de oorspronkelijke redactie. Micron en Calvijn hebben het dan ook weggelaten in hun catechismus.

In het woord kerk, wat des Heeren is (kuriakè) ligt het reeds opgesloten en een niet christelijke kerk is geen kerk, want kerk zegt Christus, zegt Heere, Hij is het Hoofd des lichaams.

Maar de kerk staat ook in het nauwste verband met den Heiligen Geest.

Deze Zondag staat nog onder het opschrift: van God den Heiligen Geest en onze heiligmaking. De Kerk is de stichting van Christus, ja maar ook van den Heiligen Geest. De Heilige Geest is het, die de Kerk als Bruid voor Christus toebereidt als haar Bruidegom. De Vader verkoor haar, de Zoon verloste haar door Zijn bloed en de Geest wederbaart en vernieuwt haar.

Wat gelooft gij van de heilige algemeene christelijke kerk?

Gij leest, wat gelooft gij van... en niet kan gesproken worden van gelooven in de kerk, dat ware hare vergoddelijking belijden, gelooven in kan alleen betrokken worden op God den Heere, want gelooven in is erkennen voor God en dat geldt van de Kerk niet. De Kerk is wel heilig maar niet goddelijk, want zij behoort tot het geschapene. Ik geloof, dat de kerk er is, en dat zij is heilig, algemeen en christelijk. En dat zeg ik niet als leerstelling, maar als waarheid, die mij aangaat, want 'in het antwoord wordt beleden waarvan ik een levend lidmaat ben en eeuwig zal blijven.

Het is eene ontroerende geloofsbelijdenis, waarin ons weer treft de zekerheid des geloofs en de blijdschap der hope.

De Kerk wordt hier behandeld als voorwerp des geloofs, zooals wij haar kennen uit de Schrift. Een andere bron der kennis hebben wij niet. Niet uit haar bestaan leiden wij af wat zij is en wezen moet, doch enkel uit de openbaring in het Woord.

Zij heet heilig. Dat wil zeggen: zij is afgezonderd van de wereld; zij is iets aparts, niet op één lijn te stellen met een vereeniging, doch heilig is zij; gansch uniek als sociale verschijning in deze wereld. Inwendig is zij afgezonderd door den Heiligen Geest, die in haar woont, haar leidt en Zich openbaart.

Zij is eene heiligheid den Heere. De Heere legt de hand op haar. en zegt: dat is mijn particulier eigendom, daarvoor gaf Ik Mijn Zoon, die haar kocht met Zijn bloed voor Mij. Gij hebt ons Gode gekocht met Uw bloed, uit alle talen, volken en natiën.

Voor haar sta Ik in, en Ik zal niet rusten voor zij bij Mij is in de heerlijkheid, voor zij als het nieuwe Jeruzalem van Mij neerdaalt op de nieuwe aarde.

Artikel 27 van de Nederlandsche Geloofsbelijdenis belijdt van haar: „dewelke is eene heilige vergadering der ware Christgeloovigen, al hunne zaligheid verwachtende in Jezus Christus, gewasschen zijnde door Zijn bloed, geheiligd en verzegeld door den Heiligen Geest."

De Kerk is heilig in Christus en door den Geest.

Verder wordt van de Kerk gezegd en beleden dat zij is algemeen, of catholiek.

Er is maar één Kerk over de wereld verspreid. Dit woord algemeen is du$ niet een voorstelling van de kerk om haar als een algemeen, onbepaald christendom te verstaan; totaal niet, want die Kerk heeft hare begrenzing in de inwoning des Geestes en haar bijzonder karakter in de wassching door Christus' bloed.

Algemeen omdat zij is saamvergaderd uit alle volken. Hoe schoon zingt van die algemeenheid der Kerk psalm 87, en denk ook aan de belofte Gods tot Abraham: in uw zaad zullen alle geslachten der aarde gezegend worden.

Deze catholiciteit der Kerk is een arti.kel des geloofs. Zij is niet zichbaar voor het oog en er is veel dat ons doet vragen: waar is hare eenheid? Toch kunnen we hare algemeenheid beleven in het geloof; dan geven wij de Tyriër de hand en groeten den Moor met den groet des vredes. Het moge zijn dat de Kerk in deze bedeeling door bergen en zeeën is gescheiden, toch is zij innerlijk één in haar Hoofd Christus en door den inwonenden Geest van Vader en Zoon.

Zij is moeder der geloovigen. want de Kerk koestert hare leden en brengt ze voort, als de heilige Sarai. Wie in dezen zin de Kerk niet heeft tot moeder, kan niet zeggen, dat God zijn Vader is.

Ik heb nog andere schapen, zeide Jezus tot de Joden, die van dezen stal niet zijn, dezelve moet Ik ook toebrengen en het zal worden ééne kudde en één Herder.

Rome legt ten onrechte beslag op het woord catholiek. Het is juist de vraag of zij als zoodanig Kerk van Christus is, dan wel valsche kerk.

En de algemeenheid der Kerk is begrensd door bloed, en wij gaan tot haar in door de enge poort. De Una sancta mag niet worden verward met hetgeen de oecumenische beweging ervan maakt, die ook in den nieuwen gezangbundel aan het woord is, en zelfs liederen van Jezuïeten heeft opgenomen.

Was de wereldbond der kerken een aanhangwagen van den Volkenbond, de wereldraad van kerken is niet veel beter, want juist wat de Kerk tot Kerk maakt is niet beheerschend voor haar samengaan.

Artikel 27 halen wij weer aan: Wij gelooven en belijden een eenige katholieke kerk.

Het woord algemeen sluit allen in, die hunne zaligheid buiten zichzelven in Christus zoeken. Een alleen-zaligmakendinstituut kennen wij niet, wat nog niet zegt dat de veelheid van kerkvormen is naar de Schriften.

Integendeel, die veelheid klaagt ons aan, in het bijzonder als het kerken zijn, die dezelfde belijdenis hebben. Dit is verscheurdheid en geen pluriformiteit, veelvormigheid. Dit punt moet ons nog nader bezighouden in het vervolg.

Met den Pinksterdag worden de nationale grenzen wel niet uitgewischt, maar toch doorbroken, de Kerk wordt wereldkerk, over de gansche aarde verspreid.

De lijst van volken in Handelingen 2 is reeds voorspel van alle natiën en volken en tongen uit de Openbaringen. Zij heffen samen het lied des Lams aan.

In Christus Jezus is noch Jood, noch Griek, maar een nieuw schepsel.

Ten slotte wordt van de kerk beleden dat zij Christelijk is.

Wij wezen er reeds op, dat dit woord oorspronkelijk niet in de geloofsartikelen stond, omdat de Kerk altijd Christelijk is, wil zij Kerk zijn.

Het woord kerk komt van het Grieksche woord: kuriakè. wat des Heeren is. Waarschijnlijk moet dan bijgedacht worden het woord huis. het Godsgebouw, dat verrijst naar Gods gemaakt bestek. Het woord komt in de Schrift niet voor, wel de zaak natuurlijk.

Zij heet Christelijk, omdat zij geheel door Christus wordt beheerscht, die haar Hoofd is, haar fundament en hoeksteen en zij geheel uit Christus leeft. Maar Christus is alles en in allen. U dan, die gelooft is Hij dierbaar!

Laten wij daarop wel letten. Een Kerk waar Christus niet in het middelpunt staat, zooals de Schrift Hem stelt is geen Kerk. Ook in de prediking moet het uitkomen dat wij dienaren zijn van Christus in Zijn Kerk, wat des Heeren is.

In het Oude Testament wordt gesproken van vergadering, voor Israël als volk Gods. Nu gebruiken wij ook het woord gemeente, doch dat is niet de vertaling van kerk, doch van een ander woord (ekklesia), een samengeroepen vergadering.

De woorden kerk en gemeente worden vrijwel door elkaar gebruikt voor de samenvatting der geloovigen, hetzij op een bepaalde plaats, in een bepaald land, of over de geheele wereld. De Kerk des Heeren is de gemeente Gods.

Voor Rome is de kerk allereerst heilsinstituut, waar, door middel van de sacramenten, de genade wordt ingegoten.

Voor ons is de Kerk des Heeren allereerst lichaam van Christus, zoodat niet haar zending in de wereld op den voorgrond staat, maar haar leven naar binnen, haar van Christus zijn. Dat stelt haar alleen in staat hare roeping in de wereld te vervullen. De Kerk is het volk Gods, het lichaam van Christus, de schaapskooi van Christus, die Zijn leven stelt voor de schapen.

Zij is het gebouw en de tempel van den levenden God, het volk, het eigendom, het Israël Gods. De leden der Kerk heeten ranken aan den wijnstok Christus. Ik ben de ware wijnstok en Mijn Vader is de landman. Zij zijn uitverkorenen, heiligen, broeders, geloovigen en kinderen Gods.

De Kerk wordt hier gezien als eene éénheid in Christus.

Maar waar is die Kerk nu eigenlijk?

Wij hebben van hare eigenschappen gesproken, doch waar is zij? Op aarde, in den hemel? De Kerk is het totaal der uitverkorenen, zooals ons antwoord zegt: dat de Zone Gods Zich eene gemeente vergadert, verkoren tot het eeuwige leven.

De Kerk is dus de gemeente der uitverkorenen in Christus, verkoren door den Vader en gegeven aan den Zoon. Maar het menschelijke geslacht is niet in zijn geheel tegelijk op aarde. Het eene geslacht gaat en het andere komt. En deze Kerk is geweest van het begin der wereld af. Een deel is reeds in den hemel, de millioenen, die juichen voor den troon. Dat is het deel der Kerk, dat wij triumpheerende Kerk noemen. Zij hebben den goeden strijd gestreden en het geloof behouden en zijn ingegaan in de vreugde huns Heeren.

Een ander deel der Kerk strijdt den goeden strijd des geloofs, grijpt naar het eeuwige leven op aarde. Dit is de strijdende Kerk.

Deze uitverkoren strijders of strijdende uitverkorenen zijn over de aarde verspreid. Doch zij vinden rust in den Christus door het geloof.

Wanneer wij nu deze beide deelen der Kerk samenvoegen, hebben wij dan de geheele Kerk? Neen, een deel moet nog worden toegebracht, of zelfs nog geboren worden. Wanneer het getal der verkorenen vol is, komt Jezus op de wolken des hemels, dan zal het einde zijn. Dat is de latente, de nog verborgen Kerk in Gods raad.

Maar die drie deelen bij elkaar zijn de complete kerk, het lichaam van Christus. Elke uitverkorene is een levend lidmaat van Christus, of zal het worden.

Zoo bestaat dan de Kerk uit drie deelen, die toch één zijn in Gods raad en straks ook in werkelijkheid. De kerk van het verleden, de triumpheerende kerk. De kerk van het heden, de strijdende kerk op aarde. En de kerk der toekomst, de latente of verborgen kerk, die nog geboren of bekeerd moet worden.

Deze drie deelen tezamen zijn de ééne Kerk des Heeren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen