Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

PERSSCHOUW

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

PERSSCHOUW

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

Een waardig protest

Zoals we zullen weten, streeft Rome er al enkele jaren naar om het verbod van processies over de openbare weg opgeheven te krijgen. Doordat de roomse invloed op het landsbestuur steeds meer toeneemt, wordt de druk ten dezen aanzien ook steeds groter. Maar om de grondwet op dit punt gewijzigd te krijgen, heeft men tenminste twee derde van het aantal stemmen der kamefleden nodig. Men zal derhalve altijd steun van .protestanten moeten hebben om vrijheid te krijgen alom in den lande processies te houden. Nu wil waarschijnlijk een groot gedeelte der socialisten die steun wel verlenen, maar dan is men nog niet waar men wezen moet.

Nu zou het echter kunnen zijn, dat er iemand onder onze lezers is, die meent, dat ook op dit punt vrijheid moet zijn om zijn godsdienst uit te oefenen naar eigen wil. De gezamenlijke protestantse kerken hebben echter in een schrijven aan de ministerraad duidelijk gemaakt, dat er een groot verschil bestaat tussen demonstraties van allerlei aard, evangelisatiesamenkomsten op de straat en dergelijke meer.

„De voorbijganger kan zich aan deze oproep onttrekken en doorlopen. De vrijheid van houding en van het daaraan beantwoordende gedrag blijft open en is aan het wezen van dit soort appèl inhaerent. Hij die dit appèl doet, rekent daarmee. Men wordt er niet door gedwongen en niet door gekwetst. De straat blijft straat.

De processie échter is van geheel andere aard." Volgens de omschrijving der roomse kerk zelf is immers een processie:

„Met de naam heilige processies worden aangeduid plechtige smekingen, die door het gelovige volk onder leiding van de clerus, geschieden door in optocht te trekken van heilige plaats naar heilige plaats, met het doel om de vroomheid der gelovigen aan te wakkeren, de weldaden Gods te gedenken, Hem dank te bewijzen en de Goddelijke hulp af te smeken. Voorgeschreven wordt, dat door allen bij de processies de nodige reverentie bewezen wordt. Verder is bepaald, dat het Sacrament of hostie bij processies eerbiedig en met onderscheiding over wegen en openbare plaatsen rondgedragen wordt."

En dan besluit het schrijven van de kerken aan de ministerraad:

„Hierin ziet men hoezeer de processie meer is dan een proclamatie. Zij stelt niet voor een beslissing, maar legt een reeds gevallen beslissing aan anderen op, een beslissing, die de ruimte van het openbare leven naar een bepaalde theologische visie wil vullen en beheersen.

Hetgeen men redelijkerwijs mag verwachten van iemand, die de besloten ruimte van een bepaalde eredienst vrijwillig binnengaat, wordt nu bij een processie op de straat verwacht of gevraagd. Wie daaraan niet voldoet, wordt tot een afwijkende of afwijzende houding gedwongen en gevoelt zich zowel zelf gekwetst als anderen ergernis gevend. Zo wordt de straat, het terrein dat alle burgers gemeen is, tot een kerkgebouw gemaakt en aan de vrije staatsburger een visie opgedrongen in lijnrechte tegenspraak met de normen der geestelijke en staatsrechtelijke vrijheid, die niet alleen voor grote groepen van ons volk een onaantastbaar erfgoed zijn, maar zelfs aan de Nederlandse natie het aanzijn gegeven hebben.

Een processieverbod is met deze vrijheden niet in strijd. Integendeel, de processie brengt de ontkenning daarvan. Niet de tegenstand tegen de opheffing van het processieverbod is intolerant, maar juist het verzoek om opheffing zelf.

Een vrijheid om op de straten van Nederland processies te houden, zou de vrijheid der anderen opheffen om op straat zichzelf te zijn. Uit dit oogpunt bezien, is er eerder reden de uitzonderingen op het processieverbod te betreuren, dan het bestaan van dit verbod..."

Opheffing van het processieverbod?

Men zal echter verstaan, dat de rooms-katholieke kerk zich niet zomaar zal laten afschrikken. Men gaat zich steeds meer voelen. In het Weekblad der Ned. Herv. Kerk schrijft Ds. Bakker dan ook:

„De reactie van r.k. pers en radio op de brief der Kerken is niet veelbelovend. Van die zijde is men zich in de laatste tijd al te zeer bewust van zijn superioriteit, ondanks het aardige spel, dat met het begrip verdraagzaamheid gespeeld wordt.

Viel het processieverbod onderst boven, dan zou dit een nieuw bewijs zijn, hoever het R.-Katholicisme en zijn priesterheerschappij in ons volksleven zijn doorgedrongen. Het zou een daverende overwinning zijn van de R.K. Kerk op de aloude historie van ons Nederlandse volk. Tegelijk zou de processie op straat een prachtig propagandamiddel zijn, want de mens ziet aan wat voor ogen is; en de mens van deze tijd is vaak niet anders dan de zg. „kleurloze midden stof"."

Nog een enkele aanhaling uit dit artikel: „De processie is immers de voorloopster van wat ons te wachten staat als het R.K. absolutisme heel het publieke leven voor zich opeist; waar het R. Katholicisme de overhand heeft is er voor andersdenkenden niet meer speelruimte dan ze op straat hebben wanneer ze een processie zien."

Inderdaad, de opheffing van het processieverbod zou ons duidelijk doen zien, dat de Roomse kerk het voor een zeer groot gedeelte voor het zeggen heeft in ons land. En dat in een land, dat zijn bestaan te danken heeft aan het bloed der martelaren, gedood door de Roomse Inquisitie. Dat moet ons toch wel tot bezinning brengen.

Emigranten in Canada en de kerk

De lezers zullen zich herinneren, dat de Persschouwer enkele weken geleden in deze rubriek de aandacht heeft gevraagd voor de vraag: Bij welke kerkmoeten de emigranten in Canada zich voegen? De Hervormde Kerk hier te lande heeft predikanten naar Canada gezonden, die de emigranten met klem aanraden zich te voegen bij de United Church

of Canada, die dan in de leer niet vrijzinnig is. maar die in de praktijk op zeer vele plaatsen toch een vrijzinnige prediking geeft. Daarnaast is er de Christian Reformed Church die in correspondentie staat niet met de Christelijk Gereformeerde Kerk in Nederland zoals haar naam zou dien vermoeden, maar met de Gereformeerde Kerk en die volgens een uit Amerika ontvangen schrijven dan ook de leer van de Gereformeerde Kerk brengt, zoals de veronderstelde wedergeboorte en dergelijke meer. Daarom werd de vraag gesteld: Zou het niet mogelijk zijn om die mensen die een voorwerpelijk-onderwerpelijke prediking zoeken samen te brengen in een kerkverband. De Persschouwer heeft er toen op gewezen, dat het voor hem niet gemakkelijk was om een juist advies te geven en hij verzocht daarom zich te bezinnen op dit onderwerp, dat toch zeker van belang is, gezien ook het feit dat zovelen uit onze gemeenten ook naar Canada verhuizen. Nu werd de Persschouwer deze dagen een brief toegestuurd van iemand die al ongeveer 20 jaar in Canada is en die in elk geval inlichtingen geeft over het kerkelijk leven in Canada en waaruit wel duidelijk blijkt, dat de United Church of Canada niet de kerk is waarheen onze emigranten kunnen worden verwezen.

Daar er interessante dingen in deze brief staan, geeft de Persschouwer er hier enkele dingen uit door aan de lezers:

„En nu zou ik wel eens willen weten hoe het komt dat de Hervormde Kerk 2 dominees hierheen gestuurd heeft, die zeggen, dat ze orthodox zijn en die al de Hervormde mensen, die naar Canada trekken, naar de United Church sturen en dan zeggen dat de Hervormde Kerk net eender is. Nou, daar weten wij van mee te praten. Want voor jaren hebben wij met de gedachte rondgelopen om terug te gaan naar Holland omdat de kinderen opgroeiden met niets beters dan de United Church. Wij gingen er wel heen om de gewoonten te stellen voor de kinderen, maar de preken die je er hoort verdienen de naam preek niet. Toen Gertrude geboren werd, kwam de dominee bij me op visite en zei tegen me: Laat mij 't maar weten als je 't kind wilt laten dopen, ik zal het voor niets doen. (We waren toen erg arm). Maar heus, ik vond het zo erg van een dominee om 't Heilig Sacrament als 't ware te verkopen. Pas - toen H. in 't Nederlandse leger is geweest in 't Oosten, is hij daar geweest in de Gereformeerde Kerk en leerde hij daar iemand kennen uit Summerland en daardoor zijn we toen in contact gekomen met de Gereformeerde Kerk in Vancouver en met die dominee die daar was heen en weer geschreven. H. ging toen ook nog eens naar Vancouver om werk te zoeken, maar dat lukte niet. En toen ben ik later met de kinderen verhuisd naar Huntingdon, vlak over de Amerikaanse grens, waar een kerk was net over de grens in Sumas. Na drie maanden begonnen ze in Abbothsford het vliegveld te bouwen en kreeg H. daar ook werk, dus waren we toen ook weer allen bij elkaar. We gaan nu nog steeds naar de kerk in Sumas. H. is er ook drie jaar ouderling geweest. En nu weet ik wel, in de Christian Reformed Church, zoals deze hier in Canada en Amerika genoemd wordt, vindt je niet de dominees als Z. en L. (Dat waren de Hervormde predikanten waarbij deze briefschrijfster in Holland kerkte. Perss.). Maar het wordt hier toch verkondigd, dat het nodig is, dat een mens zich tot God bekeert. Er wordt catechisatie gegeven voor de jongelui'en ook moeten zij leren voor hun geloofsbelijdenis net als wij. Maar in de United Church hoor je daar niet van, geen catechisatie, geen belijdenis. Daarom vinden wij het toch zo gek, dat de Hervormden naar de United gestuurd worden. The Presbyterian Church of The Baptist Church zou nog heel wat beter zijn dan de United. Ik hoorde eens toen we nog in Hedleij woonden een United-dominee uit Vancouver, nou, ik dacht, dat is een betere preek dan ik gehoord had in Canada. Een poosje later las ik in de krant, dat diezelfde dominee met nog anderen optrad als leider van een dans voor jonge mensen "

Zoals de Persschouwer reeds geschreven heeft, is hij zelf niet met de kerkelijke toestanden in Canada in dfe mate op de hoogte, dat hij er een oordeel over zou kunnen vellen. Hij heeft echter geen enkele reden waarom hij aan de mededelingen van deze briefschrijfster zou moeten twijfelen.

Inderdaad, is het eigenaardig, dat de Synode der Hervormde Kerk meent, de Hervormde emigranten naar de United Church te moeten zenden, waar dan toch wel op vele plaatsen een vrijzinnige prediking gebracht moet worden. Deze briefschrijfster raadt de emigranten dan ook aan. zich te voegen bij de Christian Reformed Church. Wanneer de Persschouwer haar raad hier doorgeeft, dan neemt hij ook deze niet voor zijn rekening, maar hij vindt die raad toch wel van zo groot belang, dat hij ze hier aan de lezers doorgeeft. Hoever het nu mogelijk is om een voorwerpelijke-onderwerpelijke prediking te beluisteren in de kerken van Canada, daar zou de Persschouwer nog wel nader over ingelicht willen worden. Hier is dan de raad uit Canada:

„Als emigranten zich opgeven aan de Christelijke Centrale voor Immigration, dan kunnen zij ook opgeven, dat ze dicht bij een Hollandse kerk willen komen. En nu begrijp ik wel, dat ze natuurlijk bang zijn voor eenzelfde kerkistische strijd tussen Hervormd en Gereformeerd. Daarom hebben wij er ook voor jaren geen werk van gemaakt om bij een Gereformeerde Kerk te komen. Maar van die strijd hoor je hier niet. En een groot gedeelte der leden van de Christian Reformed Church was oorspronkelijk Hervormd. En overal wordt er voor de emigranten gezorgd. Verscheiden dominees zijn aangewezen om kerkgroepen te organiseren. En hier, waar nog slechts 6 families uit Holland gekomen zijn, wordt om de veertien dagen een Hollandse preek gehouden. Ik zou het maar zo jammer vinden als zoveel Hervormden verstrooid werden. We weten bij ervaring wat dat is. En wat komt er dan van het jonge geslacht terecht? "

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 25 juni 1949

Gereformeerd Weekblad | 8 Pagina's

PERSSCHOUW

Bekijk de hele uitgave van zaterdag 25 juni 1949

Gereformeerd Weekblad | 8 Pagina's