PERSSCHOUW

Woord of Sacrament

Meestal staat er tussen Woord en Sacrament niet of maar en. Die twee horen bij elkaar. En het Woord gaat voorop. Het Sacrament is het bijkomende. In antwoord op de vraag: Wat zijn Sacramenten? zegt onze Catechismus: „De Sacramenten zijn heilige, zichtbare waartekenen en zegelen, van God ingezet, opdat Hij ons door het gebruik derzelve de belofte des Evangelies des te beter te verstaan geve en verzegelde." Het Woord gaat derhalve voor het Sacrament. Het Sacrament betekent en verzegelt het Woord. Dat zegt de belijdenis onzer kerk. Ook Calvijn leert dit in zijn Catechismus in Zondag 46:

— Is er geen ander middel dan het woord, door hetwelk God zich aan ons meedeelt?

—-Aan de prediking van Zijn Woord heeft Hij de Sacramenten toegevoegd.

— Wat is een Sacrament?

— Het is een uiterlijk getuigenis van Gods genade jegens ons, dat in een zichtbaar teken ons de geestelijke dingen afbeeldt, om de beloften van God in onze harten te verzegelen, zodat hun waarheid voor ons des te zekerder zij.

— Hoe kan een zichtbaar en stoffelijk teken het vermogen hebben, om ons geweten zekerheid der zaligheid te schenken?

— Dat heeft het niet van zichzelf, maar voor zover het door God voor dat doel is ingesteld.

— Daar het toch het werk van de Heilige Geest is, om de beloften van God in onze harten te verzegelen, waarom komt dit werk aan het Sacrament toe?

< — Er is een groot verschil tussen het een en het ander. Het treffen en ontroeren der harten, het verlichten der geesten en het zeker en rustig maken der gewetens is zozeer het werk van de Heilige Geest, dat dit alles als zijn werk bij uitstek beschouwd moet worden, opdat alle lof daarvan aan Hem worde toegebracht en aan geen ander. Dit verhindert de Heere echter niet, zich naar zijn welgevallen van de Sacramenten te bedienen als ondergeschikte werktuigen, zonder dat de betekenis van de Geest er enigszins door wordt aangetast.

— Gij meent dus dat de werking der Sacramenten niet opgesloten ligt in het uiterlijk element, maar dat zij geheel van de Geest van God uitgaat?

— Ja, God wil zijn kracht laten werken door de middelen, die Hij ingesteld heeft, zonder aan de betekenis van de Geest tekort te doen.

— Wat heeft God daartoe gedrongen?

< — Hij doet het om aan onze zwakheid tegemoet te komen. Want indien wij volstrekt geestelijk waren, gelijk de engelen, zouden wij in staat zijn zowel Hem als Zijn genadegaven geestelijk te zien, maar daar wij met het stof van een aards lichaam bekleed zijn, hebben wij nodig, dat Hij beelden als spiegels gebruikt, om ons de hemelse en geestelijke dingen af te beelden. Anders zouden wij ze niet verstaan. Ook is het voor ons noodzakelijk, dat al onze zintuigen in de beloften Gods geoefend worden, opdat zij steeds zekerder voor ons worden.

Ook uit 't bovenstaande is het duidelijk dat Calvijn de Sacramenten ziet als „bijkomend" bij het Woord. Ook voor Calvijn is het Woord het eerste en voornaamste. Niet in deze zin, dat de Sacramenten er maar zo'n beetje bijhangen, maar wel zo, dat het Woord nog zonder de Sacramenten gedacht kan worden, maar de Sacramenten nooit zonder het Woord.

Een kerk voor het Woord of voor het Sacrament?

Het bovenstaande heeft de Persschouwer geschreven in verband met de vraag of een kerk gebouwd moet worden voor het Woord, voor de verkondiging van het Woord in de eerste plaats, of voor het Sacrament, voor de bediening van het Sacrament? Deze vraag kwam bij hem op, toen hij voor de zoveelste maal iets las over de in deze rubriek al meermalen genoemde Maranathakerk in Den Haag. Zoals de lezers zullen weten bouwt Rome haar kerken voor de bediening van de Sacramenten, de reformatoren hebben hun kerken daarentegen ingericht voor de verkondiging van het Woord in de eerste plaats. In het tijdschrift Kerk en Eredienst echter vond de Persschouwer een beschouwing van een rooms-katholiek theoloog, die een dienst meegemaakt had in de Maranathakerk. Hij zegt ervan:

„Zo is deze kerk vooral gericht op de viering van het Avondmaal. Het is geen zaal waarin geleraard wordt en voorgelezen. Het is niet alleen 'n lege ruimte, die jgevuld wordt met een levende verkondiging van "het Woord, maar Huis Gods en Huis der Gemeente, waarin Christus aanwezig is en God woont. God nadert er niet enkel door een stem, maar ook in de tekenen van brood en wijn. Vandaar de sterke concentratie van het geheel naar de tafel en de absis.

De lengterichting krijgt ook meer nadruk; men gaat naar Christus, eerbiedig en bescheiden omdat Hij nodigt. Er is een middenpad, de gemeente vergadert er niet enkel rond de preekstoel, maar een dienst vindt plaats rondom het geheimenis.

Dr A. F. N. Lekkerkerker bespreekt in zijn Crisis der Reformatie de aanwijzingen der generale synode in verband met de bouw van kerken, en verdedigt daarin zijn voorkeur voor de centrale bouw, waarin de gemeente vergadert rondom de verkondiging dat God tot haar gekomen is.

De bouw van deze kerk heeft een andere theologische achtergrond. Deze Maranathakerk wil een levende gemeente van Christus opnemen: die haar geloof uitspreekt, die haar gemeenschap met Christus en met elkaar viert. Daarom is het Avondmaal centraal..."

Ook deze roomse theoloog heeft het ons weer duidelijk gemaakt, dat men met de Maranathakerk het standpunt van de reformatie verlaten heeft.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen