Waarom vieren we het Kerstfeest op 25 December ?

Misschien hebben verschillende lezers er nog nooit over nagedacht waarom wij het Kerstfeest of Christusfeest nu juist op 25 December vieren? Het is immers niet bekend op welke datum de Heere Jezus werd geboren. In de Bijbel vinden we in dit verband geen enkele aanwijzing waaruit we met enige zekerheid iets kunnen opmaken aangaande de dag van Christus' geboorte. Toch vieren alle kerken der wereld het Kerstfeest op deze datum.

Niet altijd heeft de Christelijke Kerk deze feestdag onderhouden. Eerst in de vierde eeuw na Christus werd deze feestdag ingesteld. Wel vinden we reeds in de derde eeuw na Christus in de Oosterse Kerk sporen van een dergelijke viering van Christus geboortedag. Maar deze feestdag beschouwde men dan tegelijk als de eerste dag van het nieuwe jaar.

In het westen berekende men echter reeds in de derde eeuw, dat 25 December de dag van Christus geboorte was, zonder dat men die dag echter vierde als een feestdag. In het midden van de vierde eeuw echter wordt in Rome deze dag vastgesteld als een kerkelijke feestdag. Het is echter niet met zekerheid vast te stellen waarom men nu juist de 25ste December hiervoor uitgekozen heeft. Sommigen hebben gemeend, dat de kerk deze datum koog omdat hij in de romeinse kalender de naam droeg van dies invicti solis, dat is: dag van de onoverwonnen zon. Deze naam sloeg daarop, dat de zon van die dag af weer in kracht begon toe te nemen en de nacht overwon. Anderen echter menen dat de keuze van deze datum verband houdt met de opvattingen van sommige kerkvaders volgens welke de Heere Jezus inderdaad op 25 December geboren zou zijn. Zij kwamen daartoe door aan te nemen, dat de schepping der wereld en ook de ontvangenis van de Heiland in het vlees op 25 Maart was te stellen, zodat men bij deze datum slechts negen maanden had te tellen om de juiste geboortedatum te berekenen.

In elk geval is het Kerstfeest in Rome in 354 voor het eerst op 25 December gevierd naar men aanneemt, hoewel er ook stemmen opgaan, die menen dat dit reeds een kleine twintig jaar eerder was gebeurd. Vanuit Rome heeft deze gewoonte zich verbreid naar Constantinopel en de Oosterse Kerk. Dat moet zo ongeveer 380 na Christus zijn geweest. Sedert die tijd was de viering van dit feest algemeen in de kerk. Het werd weldra een van de hoogtijdagen van de Christelijke Kerk, zo niet de hoogste feestdag. Besloten werd zelfs dat allen zich op die dag van arbeid hadden te onthouden, waarbij zelfs de slaven moesten rusten. Het vasten was op die dag ongeoorloofd. De vreugde moest echter een geestelijke zijn. Openbare en wereldse feesten werden dan ook verboden.

Later werd de viering van het Kerstfeest vermengd met allerlei heidense en bijgelovige inmengselen. Men had in vele kerken de gewoonte om vroeg op te staan en naar de kerk te gaan waar de wieg stond met het Christuskind en om dan het kind te gaan wiegen. Dat gebeurt in de roomse kerken thans nog. Voorstellingen werden gegeven van een stal met een os en een ezel bij de kribbe. Dwaze vertoningen werden opgevoerd. Het liep tenslotte zelfs zover met al deze dingen, dat de wereldse en zondige vermaken de overhand kregen, zodat zelfs de roomse kerk overging tot een verbod van dergelijke opvoeringen en schandelijke feestelijkheden. Zelfs de overheid moest er nog aan te pas komen en in 1445 werd het verbod van de kerk door de regeringen bevestigd.

De reformatoren namen de Kerstdag als een hoogtijdag over, maar wilden op die dag van niets anders weten dan van de verkondiging van het blijde en heerlijke evangelie dat de engelen verkondigden in Efratha's velden: Heden is u geboren de Zaligmaker welke is Christus de Heere.

We moeten wel goed beseffen, dat de viering van het Kerstfeest geen instelling Gods is. zoals dat met de viering van de wekelijkse rustdag wel het geval is. Ook de viering van het Kerstfeest is een instelling van de kerk. De oude kerk was van oordeel, dat het onderhouden van dergelijke feestdagen wel niet nodig was voor de zaligheid, maar dat de kerk de vrijheid had om terwille van de kerkelijke orde en het welzijn der gemeente feestdagen in te stellen.

Bij de reformatoren leefde de neiging om alle kerkelijke feestdagen buiten de Zondag af te schaffen, opdat de kerk ook van de roomse zuurdesem in dit opzicht gereinigd zou worden. Het aantal roomse feestdagen was immers bijzonder groot geworden. En de Zondag werd door de roomsen dikwijls veel minder beschouwd dan een feestdag. De instelling van de kerk ging boven de instelling Gods. •

Ook in ons land hebben de reformatorische leiders getracht om alle kerkelijke feesten af tè schaffen De synode van 1574 bepaalde onder andere dat men „met de Zondag alleen tevreden moest zijn". Toch heeft men in dit opzicht zijn doel niet kunnen bereiken, vooral ook omdat de overheid dergelijke dagen als feestdagen liet onderhouden.

Tegenwoordig zal wel niemand meer tornen aan de viering van de Kerstdag. Op 25 December wordt wel in alle kerken in Nederland het Kerstevangelie verkondigd. Toch leeft in sommige onkerkelijke kringen nog het verzet zelfs tegen de viering van de Kerstdag. Over de strijd om; deze kerkelijke feesten schrijven we later noq wel eens het een en ander.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen