PERSSCHOUW

Welke scholen?

In de Rotterdamse Kerkbode schrijft Ds Klüsener over de vraag welke scholen bedoeld worden in vr. 103 van de H. Catechismus het volgende:

Het antwoord (no. 103) van de Heidelbergse Catechismus op de vraag „Wat gebiedt God in het vierde gebod? " vangt zo merkwaardig aan: „Eerstelijk, dat de kerkedienst of het predikambt en de scholen onderhouden worden..."

Leerlingen ter catechisatie zijn steeds geneigd om hier aan Zondagsscholen te denken, hetgeen begrijpelijk, maar kennelijk onjuist is. Vaak wordt gezegd: dat zijn de hogescholen, waar de opleiding tot het predikambt plaatsvindt. Waar een en ander zo onmiddellijk op elkaar volgt, lijkt dit dè verklaring. Doch wanneer u 4 e moeite neemt om Ursinus' Schatboek op te slaan (en wie kan ons beter inlichten dan één van de opstellers zelf? ), dan zult u daar bij de inhoudsopgave van Zondag 38 vinden: „De scholen, dewelke als plant-hoven zijn der gemeente, in welke van der jeugd aan de jonge lieden niet alleen lezen en schrijven of enige andere eerlijke kunsten, maar voornamelijk in de kennis en vreze Gods onderwezen en opgetrokken moeten worden, en sommige voorts tot de kerkedienst in dezelve voorbereid en bekwaam gemaakt, opdat er altijd bekwame lieden mogen zijn, die men tot de kerkedienst zal kunnen gebruiken. Deze scholen moeten verzorgd worden met godzalige, ervaren en naarstige meesters, die ook eerlijk moeten onderhouden worden: en alzo de rijke lieden zelden hun kinderen tot de kerkedienst willen optrekken (willen laten opleiden tot predikant, KL), zo moet men ook in dezelve scholen altemet onderhouden enige jonge lieden, die zelve de middelen niet hebben".

In „De Gereformeerde Kerk" van 22 Mei 1.1. wijst Dr A. F. N. Lekkerkerker op het door de nationale synode van Dordrecht (1578) bepaalde, dat sterk aan het bovengeciteerde herinnert: „Men zal arbeiden, dat overal scholen opgericht worden, in dewelke de kinderen niet alleen in spraak' en kunsten: maar ook voornamelijk in de christelijke catechismus onderwezen, en tot de predikatiën geleid worden". De school leidt dus tot de kerk. Dito de provinciale synode van Utrecht (1612) waar ook met nadruk in het licht van Efeze 6 de scholen genoemd worden. „Voor deze scholen moet de overheid zorg dragen. De openbare scholen moeten door de magistraten voorzien worden van goede schoolmeesters, mannen van goede geleerdheid, vroom, eerbaar, deugdzaam, professie doende van de christelijke gereformeerde religie". In het licht hiervan betoogt Ds L. dan ook, dat doopbelofte en schoolkeuze wel degelijk met elkaar te maken hebben. De stelling, dat het tegendeel waar zou zijn, is historisch zéér aanvechtbaar. School en catechese zijn oorspronkelijk zeer nauw verbonden. „Jammer genoeg heeft het Dienstboek der Hervormde Kerk met de nieuwe doopvragen het „doen" en „helpen onderwijzen" de relatie van de Doopbelofte op het onderwijs in zijn geheel doen vervagen en heeft het zich voor het „doen onderwijzen" beperkt tot de prediking en het onderricht van de Kerk. De scheiding tussen „school" en „catechese", tussen „leren lezen, schrijven en rekenea" en „onderwijs in de kennis van God" is daarmee voltrokken. Erg jammer. De visie van de christelijke gereformeerde religie op het onderwijs in zijn geheel is hier verloren gegaan. Maar we zitten met de brokstukken van een nationaal-gereformeerde cultuur". Nadat dr L. aangetoond heeft, dat het momenteel op z'n minst hoogst gevaarlijk is om de overheid zorg te doen dragen voor de kerstening van het openbaar onderwijs (wat zou er gebeuren met de openbare scholen in het R.K. Zuiden? )... vervolgt het artikel: „Van deze openbare school moeten we in deze gebroken cultuur, waar nog enkele flarden van een nationaal-gereformeerd leven rondzwerven, maar wat maken en één van deze flarden is godsdienstonderwijs op de openbare school. De christelijke school van vandaag is een andere gestalte dan die onze vaderen (en onze Hervormde Kerk, in haar geschiedenis, in haar mentaliteit, in art. 36 van de Ned. Geloofsbelijdenis) op het oog hebben. Dit blijkt o.a. daaruit, dat de vaak verdedigde stelling: de school is een zaak van de ouders, historisch (en wezenlijk) even aanvechtbaar is als de beweerde afwezigheid van een relatie tussen doopbelofte en schoolkeuze. Maar, gehoord de derde doopvraag uit het oude formulier, zit er niets anders op dan met dankbaarheid de mogelijkheid van deze christelijke school in 1952 aan te grijpen. De mannen van het Réveil hebben, toen de ontkerstening van de openbare school hand over hand toenam, niet anders kunnen doen dan zij gehandeld hebben in de oprichting van christelijke scholen uitgaande van een „vrije associatie"...

Zo kunnen wij dan ook niet in een spreken tot de ouders van 1952 openbare en christelijke school als twee parallelle mogelijkheden naast elkaar stellen. Wie dat doet, is bezig de grond onder de christelijke school weg te graven. En onder het pastoraat rondom de Heilige Doop..."

Wij meenden goed te doen (mede op verzoek van een collega) de hoofdzaak van dr Lekkerkerkers betoog door te geven. Het licht der historie kan soms zeer verhelderend werken.

De Persschouwer heeft dit artikel hier overgenomen, omdat hier inderdaad vele misverstanden heersen. Daarom is het goed het bovenstaande eens rustig te lezen en te overwegen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen