Is op Zondag alles geoorloofd?

De brief, aan welke wij dit keer onze aandacht mogen schenken, kwam uit het ondergelopen Zeeuwse gebied. We willen hopen, dat de schrijver nog in leven mag zijn, want dit schrijven is vóór de stormvloed gedateerd. In onze gemeente, zo schrijft hij, staat 'n predikant van ethische richting. Op de belijdeniscatechisatie heeft hij te kennen gegeven, dat op de Zondag alles geoorloofd is, b.v. fietsen, wandelen, schaken, haken en breien enz., mits het maar beleefd wordt en gedaan wordt tot ere Gods en als de kerkgang daardoor maar niet op de achtergrond geraakt. Hij gaat daarbij uit van de mening, dat alles wat op Zondag gedaan wordt en wat op Zondag verkeerd zou zijn en verwerpelijk, ook op de overige dagen der week verkeerd zou zijn, behoudens het verrichten van de gewone dagtaak". Tot zover de mening van de predikant.

De schrijver vraagt zich vervolgens af in hoeverre schaken, haken en breien enz. tot ere Gods kan zijn. Hij vreest, dat de vrijheid in losbandigheid zou kunnen ontaarden. Het zou kunnen zijn, meent hij, dat het doen van onze lust op de rustdag de mens eer tot nadeel dan tot voordeel zou strekken. Na gewezen te hebben op Jesaja 58, vervolgt hij: „Is het niet zo, dat er in deze zaak eigenlijk enige verwarring heerst en dat de werkelijk goede viering van de Zondag eigenlijk haar grenzen heeft verloren en dat velen daar slechts een slag naar slaan. Wilt u mij te kennen geven, wat de Bijbel van de dag des Heeren zegt en wat ons te doen staat om die dag werkelijk aan de Heere te wijden? "

Met deze laatste vraag kunnen wij alleen maar blij zijn. Immers men zou allerlei vragen over de Zondag kunnen doen. Men zou kunnen vragen of het goed is dat de rustdag en de dag der Opstanding in de Christelijke Kerk samenvallen? Men zou kunnen ontkennen, dat het vierde gebod nog enige betekenis voor ons heeft en zo zou men door kunnen gaan. Laten wij ons houden aan hetgeen onze abonné vraagt. Ten eerste vermeldt hij de mening en het onderwijs van zijn predikant. Deze schijnt vast te houden aan de geldigheid van het vierde gebod. Dat is reeds een mooi ding. Ik leid dit hieruit af, dat hij het niet geoorloofd acht om op Zondag de gewone dagtaak te verrichten of de kerkgang te verzuimen. Wanneer het vierde gebod in z'n geheel als vervallen wordt beschouwd, is er geen grond meer om deze twee dingen te eisen. Dan zijn alle dagen gelijk. Het komt mij voor, dat dit onmogelijk de mening der Schrift kan zijn. In Gods Woord immers lezen we, dat de Sabbat een instelling van de schepping is. De mens is zo geschapen, dat hij de wekelijkse rustdag niet missen kan voor zijn welzijn. Deze rustdag hoort bij de mens. Daarom zegt het vierde gebod niet: ga een rustdag houden. Integendeel, uit Exodus 16 volgt dat de Sabbatdag bij Israël bekend was. Of hij echter altijd streng in acht is genomen, dat is een andere vraag. In elk geval, wordt de plicht om de bekende Sabbatdag niet te verwaarlozen in het vierde gebod nadrukkelijk ingescherpt. Gedenk de Sabbatdag. Het is 't eerste gebod. De drie voorafgaande zijn verboden. Dit gebod wordt gegeven aan elk afzonderlijk, want in het oorspronkelijke staat het werkwoord in het enkelvoud. Elk lid van Israëls volk heeft er voor te zorgen, dat hij of zij de Sabbatdag in ere houdt. Daarbij moest men eerst zorg dragen voor de betrachting van de rust. De rust moest in Israël streng gehandhaafd worden. De totale rust was de enig mogelijke weg om in Gods verbond te blijven. Uit Ex. 16 weten we, dat op de rustdag geen manna mocht worden ingezameld.

De Heere zorgde Zaterdags, dat zij toch genoeg te eten hadden. Als iedereen dat eens geloofde, dat de Zondag hem niet rijker kan maken! In de bietencampagne of op andere tijden vaart menige schipper en hij vaart zich op Zondag armer. Het zou Nederland een stuk beter gaan, als het niet-noodzakelijke werk bleef rusten. Dat is mijn bescheiden mening.

Streng rusten zegt Gods Woord. Ploegen en oogsten is verboden. Lees het maar na in Ex. 34 : 21. Zelfs mocht men geen vuur aansteken, Ex. 35 : 3. De rabbijnen achten de laatste bepaling alleen van toepassing op vuur aansteken voor koken en bakken. In elk geval: trenge rust. En wie enig werk deeed moest gedood worden. Moest Israël op die dag dan maar niets doen? Helemaal niet. Behalve de verzorging van de dieren, die nodig bleef, was er het gebod, dat Israël op die dag bezig zou zijn in de heilige dingen. De priesters mochten op Sabbat helemaal niet rusten. Zij moesten, samen met de Levieten, extra werk doen. Daar moest immers op de Sabbatdag een afzonderlijk extra brand-» offer of dankoffer worden gebracht, Num. 28 : 9. Moest het volk Israël toen ook naar de kerk? Ja zeker. In Lev. 23 : 3, 8 lezen we van een heilige samenroeping op de Sabbat. Doch nu moeten we niet vergeten, dat de Sabbatdag als een vreugdedag bedoeld was. In Jesaja 58 : 13 wordt die dag genoemd „een verlustiging, opdat de Heere geheiligd wordt, die te eren is." Dat moet de Zondag blijven. Het lijkt mij — als het er omgaat, dat we het vierde gebod stipt zullen houden — van weinig betekenis of we dit op Zaterdag of op Zondag doen. We blijven in de orde, die God ons heeft ingeschapen: es dagen werken, één dag rust. Daar verandert niets aan. Dat de eerste dag tevens de dag der Opstandiilg is, maakt de betekenis van de Zondag alleen maar groter. Ja maar, heeft de Heere Jezus niet laten zien, dat wij niet aan het vierde gebod zijn gebonden? Dat kan de Heere Jezus niet hebben laten zien, want Hij is niet gekomen om de wet te ontbinden, zelfs niet een tittel of jota, geen komma of punt. Neen, dat is onmogelijk, dat de grote Wetsvervuller ons van een scheppingsorde en een gebod Gods zou hebben losgemaakt, om ieder over te geven aan het goed-dunken van eigen hart. Wat heeft de Heere Jezus dan gedaan? Enkele bepalingen, die de Farizeën er bij hadden gedaan, krachteloos verklaard. Maar is het nu zo erg op Zondag te koken of te breien of heel de morgen in de keuken te werken of een beetje te fietsen? Och man, dat kun je 6 dagen per week doen. Mag God nu niet eens die ene dag hebben? Moet je nu voor die 70 of 80 jaar van deze wereld al maar werken en nog eens werken en kun je nu eens niet 12 uur van de 168 nuttiger proberen te gebruiken? Waarom moet dat meisje of die vrouw haar breiwerk voor de dag fialen en voortgaan waar ze Vrijdagavond gebleven is. Heeft ze niet wat beters te doen?

De zevende dag is een weldaad voor de mensheid, vooral in het jachtige leven van deze tijd. De mens krijgt die dag om zoveel mogelijk rust te genieten. Het kind kan z'n ouders nog eens opzoeken. De vriend zijn vriend. De gemeente Gods komt samen in Gods huis om haar God te ontmoeten. Waar nu de dag des Heeren zo'n zegen is, laat ieder tenminste proberen om van die zegen zoveel mogelijk nut te hebben. Daarom is het een goede regel, dat het werk in schuur en stal, in huis en werkplaats tot het uiterste wordt ingeperkt. Verder is het een plicht, dat ieder zo mogeliik twee keer per Zondag naar de kerk gaat. Het is een offer van onze tijd en aandacht voor den Heere. Denk niet. dat het eerste, wat ons tot de kerk-

dienst moet drijven onze behoefte is. Onze behoefte komt helemaal achteraan. De Heere roept Z'n schepselen op om Hem te ontmoeten. Zou een mens dagen lang voor zich zelf werken en zou hij dan nog geen kerkgang voor God over hebben? Dat behoort allereerst tot de heiliging van Gods dag. En de overige tijd? De kinderen hebben hun Zondagsschool. De grotere kinderen zouden hun catechisatie van vader moeten krijgen. En dan, mannen broeders, waaronder de zusters begrepen zijn: gebruik toch de grote kunst van lezen. Daar zijn duizenden kerkmensen, om van anderen maar te zwijgen, die aan een hevige ondervoeding lijden. En u weet, hoe dat gaat bij ondervoede mensen in het natuurlijke leven? Zij kunnen tenslotte geen behoorlijk voedsel meer verdragen. Men moet ze eerst wat water en melk geven, om er weer aan te wennen. Zo zijn er tal van mensen, die men geen behoorlijk boek in handen kan geven. Tegenwoordig is het nuttig voor ouderen om met een goede kinderbijbel te beginnen, op voorwaarde, dat ze de betreffende hoofdstukken uit de Bijbel er bij lezen. En als zij zich dan ook nog eens wennen aan het lezen van een eenvoudige preek, dan komt er misschien een tijd, dat hun geestelijke maag weer een gewoon goed onderrichtend boek verdragen kan. Houdt aan in het lezen, zegt de Schrift. Daar mochten wel twee Zondagen per week zijn, om de , , ondervoeden" een beetje bij te laten komen. En wat zouden zij er een plezier van hebben, als ze de Zondag op deze wijze heiligden. Maar de kinderen dan en de jeugd? Moeten die direct aan oude schrijvers beginnen? Als ze willen graag. Doch als zij die nog niet verdragen kunnen en een nieuwe schrijver ook niet, laat ze een goede Kerkgeschiedenis lezen of de Vaderl. Geschiedenis van Groen van Prinsterer. Maar weet u hoe het gaat in veel streken van ons land? Dat moet ge maar een9 aan de boekbewaarder van de J.V. enz. vragen. De romans en de christelijke verhalen, die worden gelezen. Maar een boek, waar men wat uit leren kan, staat soms jaar en dag op z'n plaats. Daarover moesten jongeren en ouderen in een gemeente zich schamen. Ik denk niet, dat iemand die veel boeken heeft gelezen, nu 8e sterkste christen is, volstrekt niet. De overdenking en het gesprek over de dingen, die Gods Koninkrijk aangaan hebben ook grote waarde. Maar ik wil er slechts op wijzen, hoe men Gods dag kan heiligen en er tegelijk een feestdag van maken. Daar is een breiwerkje nu juist niet bijzonder geschikt voor en een wandelingetje ook niet. Het voorbeeld van een dominee uit een grote gemeente lijkt mij nu ook niet precies goed gekozen. Tot vermaak der voorbijgangers had hij n.1. op Zondag een huishoudschort voorgebonden en was bezig zijn vrouw te helpen met de schoonmaak van de pastorie. Daar zijn andere middelen dacht ik, om die dag te heiligen.

Maar zou het nu zo erg zijn als iemand eens heerlijk ging genieten in Gods schepping en heel de dag daar rustig liggen? Dat zou heel erg zijn, want waarom doet h l d a u dat op Dinsdag en Donderdag niet? Ja. dan moet ik voor mijn baas werken, dat is mijn tijd niet. De Zondag is helemaal niet uw tijd, de Zondag is de dag des Heeren uws Gods. Dat is Gods dag, mijn waarde natuurgenieter. Maar zou dan een klein wandelingetje zo erg zijn? Ik hoop, dat u ver van de kerk woont, dan kunt u maar raak wandelen. Overigens reed de Sunemietische wel 30 k.m. om een kerkdienst bij te wonen, hoewel het wat ver is. Maar we handelen nu niet over hetgeen niet mag op Gods dag, we spreken over hetgeen wel mag en daar is zoveel tijd en aandacht voor nodig, dat er voor het andere geen ruimte overblijft. Het is Gods dag. Ja maar het is een dag van vreugde en niet om somber te gaan zitten staren in een hoek van een donker gemaakte kamer. Wie zegt, dat u dat moet doen? Ge moogt op elke plek zitten waar ge geen aanstoot geeft aan uw broeder en waar de rust en de stilte is om u in Gods werken en heilgeheimen te verdiepen. Dat hebt u één dag per week ook nodig. De rustdag is geen werkdag, geen marktdag, een christen koopt dan ook niet op Zondag, hij verkoopt niet ook, want in nood geeft hij het liever weg. Het is geen plezierdag om zich te verblijden in de wereld, 't Is geen zondendag om door te brengen in ongebondenheid. Het is ook geen ezelsdag om 's morgens de kerk te verslapen en 's avonds te verwandelen of om in de kerk te slapen. De dag des Heeren is gegeven om ons in God te verblijden. En wie dat als zijn voornaamste oogmerk heeft mag veel. Die mag het gewoel der schare vermijden en zich met z'n vrienden in Gods Schepping en Verlossing verblijden. Wat wil een Christen of die het graag zou willen worden op Gods dag nog meer?

Houdt echter altijd vast: het is Gods dag die gegeven is tot ons tijdelijk en eeuwig heil. Ga er zeer voorzichtig mee om en vermijd alles wat die dag tot een dag van de wereld maakt. Laten onze dominees er geen rare dingen over leren en zelf ook niet raar doen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen