De Lijdensprediking

Vorige week hebben we naar aanleiding van een vraag van één onzer lezers iets gezegd over de betekenis van het kerkelijk jaar in het algemeen. Nu moeten we nog schrijven over de betekenis van de lijdensprediking.

De oude christelijke kerk bereidde zich voor op het Paasfeest door een vasten, waarvoor sinds het midden van de vierde eeuw een tijd van veertig dagen werd vastgesteld. Deze veertig dagen stonden in verband met de veertig dagen, die Christus in de woestijn doorbracht toen hij van de duivel werd verzocht. Zoals we in ons artikel over het kerkelijk jaar reeds geschreven hebben, was men in de dagen der reformatie eerst zeer afkerig van het aanhouden van kerkelijke feestdagen vanwege de misstanden, die hierdoor onder de roomsen waren ontstaan. Ook nu nog is het in roomse streken van ons land de gewoonte om zich bij de aanvang van de Iijdenstijd uit te leven in allerlei carnavalsfeesten vol losbandigheden en uitspattingen. In het begin der reformatie waren vele bewoners van ons land wel overgegaan tot de kerk der hervorming, maar in hun hart waren ze nog rooms gebleven, zodat ze gemakkelijk verleid konden worden tot het meedoen aan al die roomse feesten. Vandaar ook, dat men al spoedig inzag, dat het goed zou wezen wanneer men ook in de weken voor het Paasfeest de nadruk zou leggen op het lijden en sterven van de Heere Jezus Christus. In sommige plaatsen werd het toen zelfs gebruik om tien weken voor het Paasfeest te preken over het lijden van Christus, waarvoor zelfs een bepaald tekstenrooster werd vastgesteld. Later werd algemeen vastgehouden aan zeven Zondagen voor het Paasfeest, zoals dat tot nu toe kerkelijk gebruik gebleven is.

Naar onze mening is het goed, dat men in deze weken voor het Paasfeest preekt over het borgtochtelijk werk van Christus in engere zin. Maar dan moet Hij ook gepredikt worden als de Borg en Middelaar. Juist in de Iijdenstijd moet het thema van de prediking wezen: verzoening door het bloed van Jezus Christus.

Daarom moeten we ook altijd letten op de grote gevaren, die ons bij de prediking over het lijden en sterven van Christus bedreigen. Want die gevaren zijn veel groter dan men oppervlakkig wel zou denken.

De lijdensprediking moet altijd de Heere Jezus Christus tot middelpunt hebben. We komen er zo gemakkelijk toe om te preken over Petrus en Judas en Kajafas en Pilatus en over andere personen, die in de lijdensgeschiedenis naar voren komen, maar de prediking die over deze personen handelt moet toch altijd Christus als middelpunt hebben. Het gaat immers niet om die mensen, maar het gaat om het Borgwerk van de Zone Gods.

De lijdensprediking kan dikwijls ook zo gemakkelijk medelijden opwekken met de Heere Jezus. Wanneer men al te veel afdaalt in bijzonderheden over het lijden van Christus en Hem tekent als een martelaar, dan is men op de verkeerde weg. Dan kan er bij de gemeente wel een gevoel van medelijden gewekt zijn, dan kan er hier of daar misschien wel een traan worden weggepinkt, maar dan hebben we toch niet de Borg gepredikt. Want de Heere Jezus is niet gestorven als een martelaar, doch als een Middelaar. Daarom zegt Hij ook Zelf tot de vrouwen van Jeruzalem: „Weent niet over Mij, maar weent over uzelf en uw kinderen". Elke gedachte aan martelaarschap moet dan ook geweerd worden. Denk maar aan de woorden van Jesaja 53 waar de profeet van God zegt: Hij heeft Hem krank gemaakt. Het is de Vader die de schuld van zijn volk komt bezoeken aan de Zoon, Die zichzelf als Borg en Middelaar heeft gegeven.

Iemand heeft in verband met de lijdensprediking geschreven: „De prediking van het lijden en sterven des Heeren zal eerst dan tot haar recht komen, wanneer telkens op het borgtochtelijk karakter er van wordt gewezen en de nevenfiguren in de lijdensgeschiedenis zo worden belicht, dat de hoofdpersoon, het Lam Gods, op de voorgrond treedt". We halen hier ook nog het woord van een andere theoloog aan: „Het eerste en grootste wat in de prediking over Jezus' lijden naar voren moet komen is de plaatsbekleding. Een lijdensprediking, die haar niet in het middelpunt zet, is zonder geheimenis en zonder kracht".

Het is goed om in onze dagen met bijzondere nadruk te wijzen op dit aspect van de lijdensprediking, dat nimmer verwaarloosd mag worden. Want juist het punt van verzoening door voldoening wordt menigmaal niet meer gepredikt. Men ziet in het lijden van de Heere Jezus Christus dan iets van solidariteit met de mens, die ook zo lijden moet, opdat we in ons lijden Daarom moet de lijdensprediking ook ontdekkend wezen. Hij is om onze overtredingen verwond en om onze ongerechtigheden is Hij verbrijzeld, de straf voor onze zonden is op Hem gelegd. En alleen in zijn verzoenend lijden en sterven is er vrede te vinden voor het bange en verontruste hart.

Daarom halen we met instemming aan de woorden van Prof. Dijk: „In de prediking zal in elk onderdeel dit borgtochtelijk karakter moeten overheersen; het gaat om het dragen van Gods toorn en de voldoening aan Gods recht; elemineren we dit, zo blijft er alleen meegevoel over voor deze arme Man van smarten of bewondering voor zijn geduld, en wenen ook wij als Jerezalems dochters weleer, en denken er niet aan, dat wij zelf door onze schuld Zijn kroon hebben gevlochten en Zijn beker gevuld. De lijdensprediking zal doortrokken zijn van de belijdenis: Jezus, uw verzoenend lijden, blijft het rustpunt van ons hart".

Maar zo moet de lijdensprediking ook voorbereiding wezen voor het Paasfeest. Want als de Christus al deze dingen lijden moest als Borg, dan moet Hij ook wederopstaan van de doden. Want in de opstanding van Christus zien we dat de Borg alles volbracht heeft, dat het offer genoeg was en dat er verzoening is aangebracht. Een Iijdenstijd zonder het Paasfeest, het feest van de opstanding, is niet af. Daarom moeten we de prediking van de lijdensweken ook blijven zien als een voorbereiding tot het rechte verstaan van de betekenis van de opstanding van de Heere Jezus Christus uit de doden voor zijn kerk. Want de verschillende heilsfeiten vormen één geheel. Ze behoren alle bij dat grote werk der verlossing van de Heere Jezus Christus voor zijn volk van arme zondaren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen