PERSSCHOUW

Terugkeer naar de oude chrislijke gebruiken?

Onlangs zette de Persschouwer de radio aan en toen werd er juist in een kerkdienst gezongen. Het was de roomse manier van zingen, zodat de eerste reactie was: Ik heb me vergist, het is een roomse dienst. Maar het was geen roomse dienst, het was een dienst voor I.K.O.R. waarin allerlei romaniserende tendenzen naar voren kwamen. Velen verwachten heel veel van de liturgische beweging. Ze zijn op zoek naar een nieuwe eredienst en willen de kerk teurgvoeren naar de oude christelijke gebruiken en handelingen, naar een „katholieke eredienst". Ze pleiten voor dat Gregoriaans zingen, dat de Persschouwer door de radio hoorde, in de kerk, voor responsies, knielbanken altaartafels en kaarsen, voor „heilige" kerkgebouwen enz. In Tijd en Taak heeft Dr. Buskes hier ook over geschreven. De N. A. Courant schrijft hierover:

Dr. J. J. Buskes jr. denkt in „Tijd en Taak" niet, dat de eredienst door deze liturgische beweging uit de crisis komt. Hij gelooft veeleer, dat de eredienst op deze wijze nog veel meer in de crisis geraakt, omdat de liturgie, dat is volgens hem dienst niet alleen in de kerk, maar in het gehele leven, nog veel verder van het leven van elke dag zou komen af te staan.

Voor Rome liggen de zaken uit de aard der zaak anders, aldus dr. Buskes. Bij Rome is de kerk inderdaad het Huis Gods, waar de Heer aanwezig is op het altaar, een heiligdom dus. Maar voor wie in deze aanwezigheid van de heer niet gelooft, is het onmogelijk, de kerk als een heiligdom te beschouwen. Wie het toch doet, komt bij de Grieks-Orthodoxe Kerk of bij de Anglicanen terecht. Maar dit betekent een vervreemding van het werkelijke leven, zegt dr. Buskes. De kerk moet naar alle kanten openstaan. Niet om uit de wereld in de kerk te kunnen vluchten en daar de wezenlijke dienst van God te vieren, maar om uit de kerk de wereld in te gaan en daar de eigenlijke liturgie te bedrijven.

Ds. Buskes heeft geen principiële bezwaren tegen Gregoriaans zingen. Men mag volgens hem echter van het Gregoriaans geen dingen verwachten, die men er niet van verwachten kan. Bonhöffer heeft tijdens het Hitler-regime het eens heel scherp geformuleerd: „Ieder, die in de week de Joden helpt, mag op zondag Gregoriaans zingen!"

„Ik vrees, dat wij met het zoeken naar een heiligdom, dat tot devotie stemt, bezig zijn, onze kerkdiensten al meer te stileren en te steriliseren en te vluchten in een onvruchtbare restauratie van het verleden, die ons nog veel meer dan onze tegenwoordige kerkdiensten doen vergeten, dat de eigenlijke liturgie de dienst van God in het leven van elke dag is. Gregoriaans zingen, kaarsen, altaartafel en knielbanken, ik heb er geen bezwaar tegen, als men er maar geen wonderen van verwacht, als men maar niet meent dat wij daarmee de kerkdienst vernieuwen.

Terugkeer naar de oude christelijke gebruiken en handelingen brengt ons geen stap vooruit. En van een ontmoeting van rooms-katholieken en protestanten verwacht ik in dit opzicht niets, omdat een kerkdienst voor een rooms-katholiek iets totaal anders is dan voor een protestant. Voor de protestant is, anders dan voor de rooms-katholiek, de eigenlijke liturgie de dienst van God midden in de wereld en niet een gestileerde eredienst in een heiligdom", aldus dr. Buskes.

De Persschouwer acht de weg van deze liturgische beweging een gevaarlijke weg, omdat er nu eenmaal in de kerk zovelen zijn, die geheel ontzonken zijn aan de reformatorische belijdenis. Daarom is het gevaar niet denkbeeldig, dat men de oudkerkelijke gebruiken gaat vullen met roomse leerstellingen, waardoor de gemeente door deze gebruiken langzamerhand losgeweekt wordt van de reformatorische beginselen, van de leer der Heilige Schrift, het Woord Gods, de enige regel des geloofs, en de gereformeerde belijdenis der kerk. Daarom is het zo gevaarlijk de weg op te gaan van het Hilversums Convent — om maar eens een voorbeeld te noemen —• daar deze weg naar Rome leidt. Daarom is het ook zo gevaarlijk, dat er een officieel orgaan is vanwege de kerk — Kerk en Eredienst — dat deze romaniserende tendenzen propageert.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen