Universalisme of Particularisme?

(2)

Zo nu en dan moet een dominee toch eens laten merken, dat hij gestudeerd heeft of tenminste enige vreemde woorden uit zijn hoofd heeft geleerd. Het resultaat ziet u hierboven. Het gaat weer over de vraag of het lijden en sterven van Christus een betaling is geweest voor de zonden van alle mensen of alleen voor de zonden der uitverkorenen. Een inzender wijst o.a. op vraag 37 van de Heid. Catechismus, waar we lezen dat Christus „aan lichaam en ziel, de ganse tijd zijns levens op aarde, maar inzonderheid aan het einde zijns levens, de toorn Gods tegen de zonde des gansen menselijken geslachts gedragen heeft". Het is duidelijk, dat hier geen onderscheid gemaakt wordt tussen een toorn over de zonde der uitverkorenen en nog een toorn over de zonden der overigen. Het is één toorn Gods, die uitgaat tegen de zonde. Er staat niet, dat de toorn uitgaat tegen de zonden. Dan zou er van een groot getal sprake zijn. Nu gaat het om de zonde.

Het is uit de verklaring, die Ursinus bij de Catechismus gegeven heeft, volkomen duidelijk te maken, dat door de opstellers niet gedacht is aan een verzoening van de zonden van alle mensen. Bij zondag 21 kan men het volgende lezen: egenwerping. „Wie een rantsoen geld of voldoening ontvangt, genoegzaam voor de zonden van allen, die is gehouden alle zondaars in genade te ontvangen. God heeft een genoegzame voldoening ontvangen in de Zoon voor de zonden der gehele wereld. Daarom is Hij gehouden alle mensen in genade te ontvangen." Dit is de tegenwerping tegen de stelling, dat er een uitverkiezing is. Het antwoord luidt: Men is gehouden in genade te ontvangen, als een genoegzame voldoening niet alleen gedaan is voor allen, maar ook van allen aangenomen en toegeëigen.d is. Maar de voldoening van Christus, hoewel zij om haar waarheids wil genoegzaam zij om duizenden werelden te verlossen, ware het dat zij geloofden: o is ze nochtans eigenlijk gedaan voor degenen, voor welke Christus ook gebeden heeft, d.i. voor de uitverkorenen alleen. Joh. 17:9. Ik bid niet voor de v/ereld, maar voor degenen, die Gij Mij gegeven hebt. Noch geschiedt daar geen toeëigening tot allen, maar tot al de uitverkorenen alleen, want deze alleen worden met geloof begaafd."

Maar, zo wordt van vele kanten gezegd, doet men niet tekort aan vele uitspraken der H. Schrift als men met Ursinus stelt, dat eigenlijk de voldoening van Christus alleen voor de uitverkorenen gedaan is? Mij dunkt, dat hangt helemaal af van de vraag hoe nauw men de verwerving en de toepassing der zaligheid verbindt. En deze vraag houdt dan weer verband met een andere, nl. of God voor de zonde der ganse wereld de betaling van Christus heeft aangenomen zonder plan om de zaligheid toe te passen of met een plan. Is dit geweest zonder plan, dan moet de mogelijkheid onder de ogen worden gezien, dat er niemand zalig wordt. Dan verdient de Heere Jezus de naam Zaligmaker nauwelijks. Want als de Heere Jezus waarlijk Zaligmaker is, dan moet Hij zijn volk ook werkelijk zalig maken. Over dit laatste punt gaat de strijd eigenlijk. Deze strijd is op de Dordtse synode geweest. Het ging en gaat niet alleen over de vraag of Christus alleen voor de uitverkorenen dan wel voor alle mensen leed en stierf. Daar lag voor de gereformeerden het zwaartepunt van de strijd niet. Men ziet hoe ruim zij spreken over de waarde van het offer van Christus. Ursinus zegt dat de voldoening van Christus wel genoegzaam is om duizend werelden te verlossen. En de Dordtse Leerregels betuigen: „De dood des Zoons Gods is de enige en volmaakte offerande en genoegdoening voor de zonden; van oneindige kracht en waardigheid, overvloediglijk genoegzaam tot verzoening van de zonden der ganse wereld."

Er is dus geen sprake van dat de dood van Christus maar juist genoeg kracht en waardigheid zou hebben voor de uitverkorenen. Maar het gaat over de vraag of het zalig maken van Christus een heel of een half werk is. De Universalisten beschouwen het als een half werk. De mens moet er nog iets bijvoegen. Hij moet willen of geloven of zich opmaken uit en van zichzelf.

De Particularisten beschouwen het zaligmakend werk van Christus als een volkomen werk. De mens ligt dood in zonden en misdaden. Daar is een goddelijke kracht voor nodig om deze dode mens levend te maken. En nu is zalig maken een volkomen werk. Degenen die God liefheeft en voor wie Christus voldeed, worden ook onfeilbaar zeker zalig. Wanneer dus iemand verkondigt, dat Christus voor allen, met het oog op allen voldaan heeft, dan moet hij ook verkondigen, dat nu allen zalig worden. Maar dit laatste is volgens Schrift en ervaring niet het geval. De meeste Universalisten leren dat ook niet. Doch dan hebben zij een halve Zaligmaker en is Christus tevergeefs gestorven voor allen, die de rampzaligheid beërven.

Wanneer nu niet allen zalig worden, mag men ook niet zeggen, dat Christus voor allen voldaan heeft en dat God allen heeft liefgehad met die bijzondere liefde, waarmee Hij de uitverkorenen tot de zaligheid leidt. Daarom zeggen de Leerregels: „Want dit is geweest de gans vrije raad, de genadige wil en voornemen Gods des Vaders, dat de levendmakende en zaligmakende kracht van de dierbare dood zijns Zoons zich uitstrekken zou tot alle uitverkorenen, om die alleen met het rechtvaardigmakend geloof te begiftigen, en door ditzelve onfeilbaar tot de zaligheid te brengen; dat is, God heeft gewild, dat Christus door het bloed zijns kruises (waarmede Hij het nieuwe Verbond bevestigd heeft), uit alle volkeren, stammen, geslachten en tongen, diegene alle, en die alleen, krachtiglijk zou verlossen,

die van eeuwigheid tot de zaligheid verkoren en van de Vader Hem gegeven zijn; hen zou begiftigen met het geloof, hetwelk Hij hun, gelijk ook andere zaligmakende gaven des Heiligen Geestes, door zijn dood heeft verworven; en hen van al hun zonden, zowel de aangeborene als de werkelijke, zowel na als vóór het geloof begaan, door zijn bloed zou reinigen, tot den einde toe getrouwelijk bewaren en ten laatste zonder enige vlek en rimpel heerlijk voor zich stellen."

Maar wijst nu de Schrift niet twee kanten uit? Weliswaar staat er in Mattheüs 1:21 dat Jezus zijn volk zal zaligen en op andere plaatsen, dat Hij gekomen is voor zijn schapen en broederen en voor de Hem gegevenen en zoveel meer. Doch op andere plaatsen leest men van allen, In Romeinen 5:18 lezen we: , Zo dan, gelijk door één misdaad de schuld gekomen is over alle mensen tot verdoemenis, alzo ook door één rechtvaardigheid komt de genade over alle mensen tot rechtvaardigmaking des levens." Hier staat toch maar twee keer allen. Zeker, zeg ik, en als men dat nu niet in zijn verband zoekt te verstaan moet men belijden, dat alle mensen zalig worden. Dan mag men niet één uitzonderen, ook Judas niet. Doch dan bewijst deze tekst veel meer dan de Universalisten beweren.

Voor ons echter is deze tekst heel duidelijk. In het verband wordt een tegenstelling gemaakt tussen Adam en Christus. Zie het in vers 17. Zo laat zich vers 18 goed verstaan. De schuld is gekomen over allen, die met Adam verbonden zijn, maar de genade is gekomen over allen, die met Christus verbonden zijn door een waar geloof. Zo lezen we ook in 1 Cor. 15:22: , Want gelijk zij allen in Adam sterven, alzo zullen zij ook in Christus allen levend gemaakt worden." Het gaat weer om degenen, die met Adam of Christus verbonden zijn. Dat blijkt heel duidelijk uit vers 23: .daarna die van Christus zijn."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen