Euthanasie

Euthanasie betekent volgens mijn woordenboek: zachte dood, sterven zonder veel lijden. Maar het kan ook betekenen: toepassing van middelen om de doodstrijd te verlichten. En tenslotte nog een ander accent: een einde maken aan ongeneeslijk lijden. In al deze betekenissen is euthanasie aan de orde geweest in de februari-vergadering van de synode. Er lag immers een rapport ter tafel van een commissie die daartoe benoemd was door de synode. Dat rapport bestond in hoofdzaak in twee delen. Het eerste deel was een medisch-ethische situatieschets en het tweede deel gaf bijbelse overwegingen. Door de ontwikkeling van de medische wetenschap is de vraag zeer dringend geworden of men in alle gevallen als arts de roeping heeft om het leven te verlengen zelfs wanneer de dood van de hersenschors vaststaat. Moet men dan toch door kunstmatige beademing en voeding de mens in „leven" houden ook als medisch vaststaat dat de zieke nooit meer tot bewustzijn kan komen? Heeft een mens nog recht om te sterven, zoals iemand het onlangs uitdrukte? We zullen verstaan dat we hier op een uitermate moeilijk terrein gekomen zijn. Maar omdat de vragen die rondom de euthanasie liggen door de moderne communicatiemiddelen voor iedereen duidelijk gemaakt worden zal vanuit de Bijbel toch een antwoord gegeven moeten worden, daar de doktoren toch duidelijk voor beslissingen komen te staan. Hoewel men tegenwoordig in het algemeen wel van mening is dat men niet eindeloos bezig moet blijven met het „leven" te rekken komt men al snel in grensgebieden. Het rapport zegt dan Ook: „De grootste problemen treden echter pas op als men te maken heeft met een groep langdurige zieken met een slechte prognose. De vraag waar het om gaat is, of ook in deze gevallen getracht moet worden het leven te verlengen of dat men bepaalde handelingen mag en moet nalaten. Dit laatste noemt men „passieve euthanasie". Een andere vraag is of men het leven mag verkorten, hetzij als nevenresultaat van handelingen die noodzakelijk zijn om het lijden van de patiënt te verminderen, hetzij met het uitsluitende doel het levenseinde te verhaasten. Dit laatste heet „actieve euthanasie".

Men zal verstaan voor welke geweldige problemen de artsen hier komen te staan. Wie zijn zij dat ze beslissen mogen over leven en dood? En is het niet uitermate gevaarlijk om een dergelijke beslissing in handen van artsen te leggen. En tot welke gevolgen een en ander komen kan, hebben we kunnen zien in de oorlogstijd en onder het bewind van Hitier, die om het germaanse ras te volmaken beslissingen nam over het leven van minder begaafde mensen. Het rapport dat aan de synode is aangeboden kwam echter tot de conclusie dat in bepaalde gevallen passieve euthanasie aanvaardbaar is. Maar de kwestie van de actieve euthanasie laat het rapport nog in het midden. „Zolang de meningen hierover nog uiteenlopen, zal er in de praktijk van het leven ruimte moeten zijn voor verschillende opvattingen en wellicht ook voor verschillende praktijken." Maar dat laatste gaat ons toch inderdaad te ver. Het is al een moeilijke vraag of men passieve euthanasie mag praktizeren. Want waar ligt de grens en waar zijn we van passieve euthanasie tot de actieve gekomen? Trouwens deze vraag kwam ook uit de synode naar voren. Kom je van het ene niet tot het andere? En zo vroeg ds. H. Binnekamp of men door de passieve euthanasie te beoefenen niet gemakkelijk tot de actieve kan komen? Wordt men niet te veel afhankelijk van het oordeel van de arts? Heeft de Schrift hier niet het laatste woord, zo vroegen anderen zich af. En ds. Kooistra en ds. Kalkman wezen er op dat men bepaalde vormen van leven niet zinloos kon verklaren en dat men ervan uit moest gaan dat elk leven door God gewild is. De

waardebepaling van het leven is niet aan ons. God heeft zijn eigen doel dat voor ons menigmaal wel onbegrijpelijk i? , maar waar we dan ook niet over moeten oordelen doch in Gods hand moeten laten. En mogen we de mogelijkheid van het wonder uitsluiten? Eén van de opstellers van het rapport gebruikte een voorbeeld om het verschil tussen actieve en passieve euthanasie duidelijk te maken. Misschien is het verschhil niet principieel, maar het is wel reëel volgens hem. Wie iemand in het water duwt is immers meer schuldig dan wanneer iemand een drenkeling niet durft te redden door in het water te springen.

We zullen begrijpen dat we tegenover allerlei vragen die in onze tijd op ons aankomen vrij machteloos staan. Maar het is voor ons toch wel duidelijk dat het zesde gebod van Gods wet hier ook iets te zeggen heeft, en dat we daar zeker niet aan voorbij mogen gaan. Vanouds gold voor de medicus de wet dat het zijn taak was het leven te sparen, te bewaren en te verlengen. Moet de arts dan nu bepaalde beslissingen nemen en mag hij die alleen nemen? En kan hij die alleen nemen.

Het rapport werd tenslotte door de synode wel met algemene stemmen aanvaard en daarmee ook de passieve euthanasie. Maar het zal duidelijk zijn dat hier voor de arts de grootste problemen blijven liggen, tenminste wanneer die arts wil leven uit en

bij het Woord.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen