Geen gemeenschappelijke Synode

Toen vorig jaar in een gemeenschappelijke vergadering van de hervormde en de gereformeerde synode het voorstel werd aangenomen om te komen tot een gemeenschappelijke synode van de beide kerken, heeft men niet kunnen vermoeden dat dit voorstel althans in de gereformeerde synode met grote meerderheid zou worden verworpen. Men was immers in zo'n goede geest bij elkaar geweest en men" had algemeen de indruk dat de vereniging van de beide kerken slechts een kwestie van tijd zou zijn en dat men daarvoor weliswaar de weg van de integratie zou zoeken, zodat alles geleidelijk en meer geruisloos zou verlopen, maar men was nu toch wel zolang , , samen op weg" dat het binnenkort tot een verloving zou komen en dat het huwelijk niet lang zou kunnen uitblijven.

Maar sinds die gemeenschappelijke vergadering van beide synodes is er toch wel een en ander veranderd. In de kring van de gereformeerde kerken is de weerstand tegen een vereniging met de hervormde

kerk toch wel sterk toegenomen, vooral door de langzamerhand berucht geworden brief aan de vereniging van vrijzinnig hervormden van de zijde van het hervormde synodemoderamen, waarin men de vrijzinnigen gerust stelde over de gevolgen van een eventuele vereniging van de hervormde met de gereformeerde kerken. Daarin werd immers gesteld dat de vrijzinnigen zich niet ongerust hoefden te maken dat er voor hen geen plaats meer zou zijn in die verenigde kerk, daar immers ook in de gereformeerde kerken in onze tijd plaats was voor de vragen die van vrijzinnige zijde gesteld werden. We geven de inhoud van die brief nu maar met eigen woorden weer. Daarover is wel een geweldige storm opgestoken in de gereformeerde kerken. En hoewel de hervormde synode de gewraakte zinsnede uit deze brief heeft teruggenomen, kunïien we ons toch niet aan de indruk onttrekken dat deze brief aan de vrijzinnigen de oorzaak is geworden van het besluit dat de gereformeerde synode met overgrote meerderheid van stemmen heeft genomen om geen gemeenschappelijke synode op te stellen.

We kunnen er ons alleen maar in verheugen dat deze brief de aanleiding is geworden tot een diepe bezinning in de vergadering van de gereformeerde synode of men wel op de goede weg was. Trouwens, men viel de hervormde synode nogal aan om het feit dat van de brief toch was overgebleven dat het „vrijzinnig theologisch denken" binnen de ruimte van de hervormde kerk wezenlijk en legitiem genoemd kan worden voor de dialoog, die voorwaarde zou zijn om „gezamenlijk een Christusbelijdende gemeenschap te zijn". Hoe immers kan de hervormde kerk een Christusbelijdende volkskerk zijn en tegelijk de vrijzinnigen in de kerk dulden? En waar halen de hervormden de beschuldiging vandaan dat er vrijzinnigen in de gereformeerde kerk geduld zouden worden? Wanneer men misschien van mening zou zijn dat prof. Kuitert vrijzinnig is, laat men dan niet vergeten dat hij zichzelf orthodox noemt. Nu maakt dat laatste niet zoveel indruk op ons. Ook de vrijzinnigen in de hervormde kerk zeggen immers met artikel tien van de kerkorde dat ze leven „in gemeenschap met het belijden der kerk". En daar worden nadrukkelijk de gereformeerde belijdenisgeschriften van de kerk genoemd, waarin dat belijden van de kerk verwoord is.

Maar afgezien daarvan, willen we toch zeggen, dat het ons verheugt dat men op de vergadering van de gereformeerde synode deze dingen zo scherp aan de orde heeft gesteld. Want daar mag men niet overheen gaan. En oorspronkelijk hadden we de indruk dat de eenheid boven alles zou gaan. Wanneer men denkt aan hetgeen besproken en besloten werd in de vergadering van de beide synodes vorig

jaar, krijgt men de indruk dat toen de eenheid van de beide kerken voorop stond. In de gereformeerde synode van nu is de waarheidsvraag vooral aan de orde geweest. En daar kunnen we ons alleen maar over verblijden.

Zeker, er gingen ook andere stemmen op in de vergadering van de gereformeerde synode. Daar was, om een voorbeeld te noemen prof. dr. J. Verkuijl, die meende dat er sprake was van geweldige verschuivingen in de vrijzinnigheid; met velen van de vrijzinnigen in de hervormde kerk voelde hij „zich verbonden als discipelen van Jezus". Die hervormde vrijzinnigen mogen niet uit de kerk "Verwijderd worden, want hij kent tientallen vrijzinnigen „die Christus-belijdende mensen zijn". Trouwens, ook de gereformeerde professor Augustijn zegt immers dat de vraagstellingen van de vrijzinnigen legitiem zijn. Daarom wilde prof. Verkuijl wel samen op weg met de vrijzinnigen. Maar daartegen namen anderen toch wel scherp stelling. En de gereformeerde synode als geheel was toch ook wel erg huiverig voor dat samen op weg gaan met de vrijzinnigen. Vandaar ook het besluit om geen gemeenschappelijke synode te formeren. Er gingen zelfs stemmen op of het niet beter was om helemaal uit elkaar te gaan, zoals Abraham en Lot ook uit elkaar gingen. Uiteindelijk werd besloten dat men nog wel gemeenschappelijke vergaderingen van beide synodes wilde houden om de verschillende zaken met elkaar te bespreken, maar dat de verschillen tussen de beide kerken nog te groot zijn om een gemeenschappelijke synode samen te roepen.

Nog een enkele opmerking willen we maken over hetgeen van hervormde zijde is opgemerkt in de gereformeerde synode. Daar heeft men gesteld dat geen enkele modaliteit een legitieme plaats heeft in de hervormde kerk, de vrijzinnigen niet. maar ook de gereformeerde bond niet. We zouden met een dergelijke opmerking nog wel in kunnen stemmen ware het niet dat ze misverstand zou kunnen wekken. Daarom willen we duidelijk stellen dat de gereformeerde bond geen modaliteit in de hervormde kerk wil zijn. De hervormd gereformeerden willen onvoorwaardelijk buigen onder het Woord van God en „in dankbare gehoorzaamheid aan de Heilige Schrift" hun werk doen in de kerk. Bovendien willen ze „in gemeenschap met het belijden van de kerk" zoals de kerk belijdt in de drie formulieren van enigheid ook in onze tijd belijden en prediken en leren. Dan kan men toch niet spreken van een modaliteit. Dan kan men alleen maar spreken van legitieme zonen van de kerk. En dat zijn allen, welke naam men hen ook geven mag, die deze weg van „Schrift en belijdenis" willen gaan. Wanneer echter de vrijzinnigen zich eerlijk uitspreken - en dat doen ze trouwens menigmaal - - dan horen ze in de hervormde kerk met een gereformeerde belijdenis niet thuis.

Tenslotte nog het volgende: ter vergadering van de gereformeerde synode is opgemerkt dat het in de hervormde kerk mogelijk is om klachten in te dienen tegen iemands leer. Accoord, dat is inderdaad volgens de kerkorde mogelijk. Maar is het ook waar dat die klachten nooit zijn ingediend? Dat is wel het geval geweest, maar ze zijn blijven steken bij de provinciale kerkvergaderingen. En hoe is het gegaan met de zaak-prof. Smits? Ook deze zaak heeft men formeel afgehandeld, terwijl het toch duidelijk een leertucht-procedure had moeten zijn.

Kockengen. Op woensdag 13 februari a.s. hoopt voor de Spaanse Zending in de hervormde kerk te Kockengen om half acht te spreken ds. G. S. A. de Knegt uit Kesteren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen