Vacaturebeurten

„Onze gemeente is vacant en nu komen de predikanten uit de ring de zogenaamde vacaturebeurten vervullen. We vinden dat als kerkeraad een erg verdrietige zaak, want we zoeken hier een gereformeerde prediking overeenkomstig Gods Woord en de belijdenisgeschriften van de kerk. En nu moeten we elke zondag een predikant uit de ring ontvangen. En slechts enkele van hen passen bij onze gemeente, want de meeste zijn vrijzinnig of midden-orthodox. Wanneer zij preken worden de kerkdiensten ook slecht bezocht. Toen we er pas met onze consulent over spraken, zei deze, dat die vacaturebeurten er zijn om ons te helpen. Daar keken we vreemd van op, want we voelen het veel meer aan als een straf dan als hulp. Onze gemeenteleden klagen steen en been, want zij kunnen niet naar de kerk of ze gaan in een naburige gemeente naar de evangelisatie. Zij menen dat de kerkeraad beter op moet treden en moet vragen of die ringpredikanten alstublieft in hun eigen gemeente willen blijven. We hebben dat wel eens gevraagd aan predikanten, maar daar willen ze niets van weten. Ook al mogen ze hun geld houden dat voor die ringbeurten gegeven wordt, willen ze meestal toch niet wegblijven. Waarom straft de kerk ons met deze zaak? Het is al erg genoeg dat we op 't ogenblik geen predikant hebben. Dat is ook al tot schade voor de gemeente. En uit straf dat we vacant zijn moeten we predikanten ontvangen die veel kerkgangers doen thuisblijven. En deze predikanten zijn peperduur. Want naast het zogenaamde vacaturegeld moeten we ook nog eenentachtig gulden betalen aan de kerkvoogdij van de gemeente die door die ringpredikant gediend wordt. Zo'n vacaturebeurt komt ons dan op ƒ 162, —. Is dat nu helpen of straffen? "

We hebben een nogal breed citaat overgenomen uit een brief van een kerkeraad. Trouwens, de laatste tijd hebben we nogal eens telefoontjes gekregen van kerkvoogden of kerkeraadsleden, die dezelfde vragen stellen als in deze brief gevonden worden. Het systeem van ringbeurten of vacaturebeurten is een geheel verouderd systeem. Oorspronkelijk is het inderdaad hulp geweest die geboden werd. Toen er nog weinig vervoersmiddelen waren, toen er in elk geval geen verre reizen gemaakt konden worden, waren de kerkeraden aangewezen op hulp van de genabuurde gemeenten wanneer ze vacant geworden waren of wanneer de predikant door ziekte verhinderd was te preken. Maar dit is toch radicaal veranderd. Iedere kerkeraad vraagt en krijgt zoveel gastpredikanten als er open beurten zijn. Toch heeft men het systeem van de vacaturebeurten gehandhaafd, hoewel de grond daarvoor geheel was weggevallen. En nu is het dikwijls meer een straf en een ergernis dan dat er werkelijk hulp geboden wordt. Daarom zou het zeker goed zijn wanneer hiervoor een geheel andere regeling wordt gevonden. Trouwens, men heeft het beginsel van hulp reeds verlaten, toen men de gemeenten ging verplichten om boven de vastgestelde vacaturegelden nog een heffing — die thans eenentachtig gulden bedraagt — per beurt in te stellen, die betaald irföet worden aan de kerkekas van de gemeente, die een predikant afstaat om te „helpen". Iedereen zal toch moeten toestemmen dat hier van hulp geen sprake meer is.

Trouwens, het tegendeel is waar. Er groeit bij velen een zekere wrevel tegen de kerk die hen dwingt predikanten op de kansel toe te laten, die bij de gemeente beslist niet passen en die de kerk niet bouwen in die bepaalde gemeente, maar juist breken. En wanneer dat dan nog extra geld kost ook, dan kan men toch niet langer volhouden dat die vacaturebeurten er zijn om de vacante gemeenten te helpen. Dan moeten we met de kerkeraad die de bovenstaande brief schreef zeggen: die vacaturebeurten zijn er om een gemeente te straffen. Maar dat kan toch nooit de bedoeling zijn geweest. En dat kan toch ook nu de bedoeling niet zijn! Daarom zijn we van mening dat het stelsel van de vacaturebeurten zo spoedig mogelijk dient te verdwijnen. Het heeft in onze tijd absoluut geen zin meer. En laat men niet menen dat men het gesprek der richtingen ermee bevordert of een zekere eenheid bewerkt. Dat is allemaal maar schijn. Veeleer breekt men dan dat men bouwt. Veeleer verdeelt men op deze wijze dan dat men vereent. Het zou goed zijn wanneer deze zaken aan de orde gesteld zouden worden en een goede oplossing gevonden zou worden, die tot zegen van de hervormde gemeenten kan zijn.

Maar er was nog een vraag in de bovengenoemde brief, waar we toch ook nog even op in willen gaan. Die vraag komt hierop neer: „Kunnen wij nu niet weigeren om die ringpredikanten te ontvangen, wanneer we hen eerst vriendelijk hebben gevraagd of ze hun beurt willen afstaan? " Ons antwoord kan kort zijn: Neen, men kan ze de toegang tot de kansel niet ontzeggen. Dan is er een conflict en dan komen de organen van de kerk in actie en dan kan er allerlei narigheid ontstaan. Toch kan men natuurlijk wel dringend vragen en blijven vragen of men af wil zien van het vervullen van de vacaturebeurt. Het is ook ons wel overkomen dat een midden-orthodoxe gemeente vroeg om weg te blijven vanwege liturgische verschillen. Daar ging het over het gebruik van de nieuwe psalmberijming. Nu is een berijming zeker belangrijk, maar de prediking is nog belangrijker. Waarom zou men dat niet mogen vragen aan een ringpredikant of hij zijn beurt zou willen afstaan. Maar wanneer hij weigert aan het verzoek gevolg te geven, dan kan men er in de huidige toestand niets aan doen.

Wel moet men letten op de bepaling van ordinantie 13.21. Daar wordt het volgende gesteld ten aanzien van de vacaturebeurten: „Indien een kerkeraad er de voorkeur aan geeft mede zelf te voorzien in de vervulling van de predikdienst, kan hij, in overleg met het breed-ministerie, deze doen vervullen door hen, die daartoe naar de orde der Kerk

bevoegd zijn. In dat geval draagt het breed ministerie, op verzoek van de kerkeraad, in ieder geval de voorziening van ten hoogste de helft der predikbeurten aan deze over." Men kan dus van de helft van de vacaturebeurten „afkomen", zoals een ouderling zich onlangs tegenover ons uitdrukte. Daaruit blijkt wel hoe weinig deze vacaturediensten door de gemeenten worden gewaardeerd. We durven dan ook gerust te stellen dat de regeling inzake de vacaturebeurten niet meer voldoet in de huidige situatie, dat er meer in de gemeenten door afgebroken dan opgebouwd wordt, globaal gesproken dan, en dat uit dat oogpunt reeds wijziging van de desbetreffende bepalingen noodzakelijk is. Natuurhjk zou het veel minder moeilijkheden geven wanneer in een ring alleen maar predikanten zouden staan die overeenkomstig de Heilige Schrift en de gereformeerde belijdenis van de kerk zouden preken. We zullen echter een bepaald idealisme moeten laten varen. We hebben nu eenmaal te maken met verschillende richtingen in de kerk. Waarom zou men elkaar toch in geestehjke dingen lasten opleggen die verder geen zin hebben? De eenheid van de kerk wordt er immers beslist niet door bevorderd.

Toch willen we op één ding nog wijzen. De bovengenoemde kerkeraad schreef ook hierover dat het zo treurig was dat de kerk haar eigen leer niet handhaafde, want daaruit vloeit immers voort dat men in vele gevallen elkaar zo moeihjk kan aanvaarden. Juist omdat de kerk verzuimt te doen wat zo dapper in artikel X van de kerkorde wordt uitgesproken — de kerk weert al wat haar belijden weerspreekt - komen er zulke grote moeilijkheden. Maar dat is een stuk nood van de kerk, dat men niet langer uit de weg zal mogen gaan.

Door alle bovengenoemde dingen zijn we er toe gekomen om te pleiten voor het afschaffen van de verplichte vacaturebeurten, die door de gemeenten als een bepaalde „geestehjke dwang" worden aangevoeld. Maar dan zijn de vacaturebeurten er beslist niet meer om te helpen. En dan kan het ook niet anders dan dat men ze in vele gemeenten gaat zien als een bepaalde straf. Het zou goed zijn om al die elementen die niet bouwen maar breken eruit te halen en dat men zeker zou zoeken naar een basis van vrijwilligheid of men zich als gemeente wil laten helpen door de ringpredikanten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen