Waarom is er bij ons geen blijdschap?

Deze vraag werd ons dezer dagen gesteld in een vergadering: Waarom is er bij ons geen bhjdschap over de gezamenhjke vergadering van de hervormde en de gereformeerde synode die deze week vrijdag en zaterdag te Utrecht wordt gehouden? En daarbij werd opgemerkt dat er immers ook onder ons een grote droefheid zou moeten zijn over de verdeeldheid en verscheurdheid van de kerk, terwijl we elke poging tot eenheid zouden moeten toejuichen.

Natuurlijk waren we het met onze vragensteller eens dat de verdeeldheid van de kerk voor ons een reden moet zijn van voortdurende droefheid. Het wordt menigmaal als pijnlijk ervaren dat de kerkelijke scheuren dwars door families lopen, soms zelfs dwars door gezinnen waardoor de geestelijke eenheid ontbreekt en soms zelfs twisten en disputen meer verwijdering brengen dan eenheid. En daarbij gaat het dan menigmaal om ondergeschikte zaken waarbij het „eigen koninkrijk" veel meer op de voorgrond staat dan Gods Koninkrijk. Laten we wel bedenken dat het hart van een mens arglistig is en . vol eigenliefde. We zeggen wel eens te strijden voor Gods eer. terwijl het zo menigmaal draait om eigen eer.

Het moet daarom wel boven alles vast staan dat we de eenheid van de kerk begeren. Maar dan wel een eenheid „in enigheid des geloofs". Wat men tegenwoordig opmerkt bij het streven van eenheid tussen de kerken is een eenheid boven geloofsverdeeldheid. En allerlei opvattingen, die voorheen door de kerk zijn afgewezen en waartegen

men in de belijdenisgeschriften duidelijk stelling heeft genomen, moeten dan aanvaard en erkend worden. Het zal onze lezers wel duidelijk zijn dat we een dergelijke eenheid met alle beslistheid verwerpen. Wanneer we zouden opmerken dat de hervormde en de gereformeerde synode een eenheid zouden nastreven, die gegrond zou zijn op de gereformeerde belijdenis der reformatie en waarbij men zich in volstrekte gehoorzaamheid aan Gods Woord, aan de Heilige Schrift zoals die in de belijdenisgeschriften als Gods Woord beleden wordt, zou onderwerpen, dan zouden wij de eersten zijn die de eenheid van de beide kerken zouden begeren.

Maar misschien vraagt u of dat dan de bedoeling niet is van de gereformeerde kerken? Dat zijn immers de kerken die voortgekomen zijn uit de afscheiding en de doleantie? In 1892 hebben deze kerken zich verenigd tot de gereformeerde kerken. In 1834 hebben de afgescheidenen de zogenaamde „acte van afscheiding" getekend. Daarin spreken ze over „de verminking of verloochening van de leer der vaderen, gegrond op Gods Woord" zoals die in de hervormde kerk werd opgemerkt. En men spreekt het dan uit dat het nu „meer als duidehjk geworden is, dat de Nederlandse Hervormde Kerk, niet de ware, maar de valsche kerk is, volgens Gods Woord en artikel 29 van onze belijdenis; weshalve de ondergeteekenden met dezen verklaren; dat zij overeenkomstig het ambt aller geloovigen, artikel 28, zich afscheiden van degene die niet van de kerk zijn, en dus geen gemeenschap meer willen hebben met de Nederlandsche Hervormde Kerk, totdat deze terugkeert tot den waarachtigen dienst des Heeren; en verklaren tevens gemeenschap te willen oefenen met alle ware Gereformeerde ledematen en zich te willen vereenigen met elke op Gods onfeilbaar Woord gegronde vergadering, aan wat plaatse God dezelve ook verenigd heeft, betuigende met dezen dat we ons in alles houden aan Gods Heilig Woord en aan onze aloude formulieren van eenigheid, in alles op dat Woord gegrond, namelijk de Belijdenis des Geloofs, den Heidelbergschen Catechismus en de Canones van de synode van Dordrecht, gehouden in den jare 1618 en 1619; onze openbare godsdienstoefeningen te rigten naar de aloude kerkelijke Liturgie, en ten opzigte der kerkdienst en bestuur, ons voor het tegenwoordige te houden aan de kerkenordening, ingesteld door de voornoemde Dordtsche Synode..."

Het is wel duidehjk waar de afgescheiden kerken, die later de naam Christelijke Gereformeerde Kerken droegen, vanuit wilden gaan. Het is geen gemakkelijke weg geweest om tot de vereniging van deze kerken met die van de doleantie van 1886 te komen. De laatste hinderpaal was wel dat men van de zijde van de afgescheidenen de naam „Christelijke Gereformeerde Kerken" wilde behouden na de vereniging. Ze hebben zich er echter bij neergelegd, toen deze naam een hinderpaal naar de eenheid zou zijn om de naam „gereformeerde kerken" aan te nemen. Men besloot ook bij de afgescheidenen „den naam „De Gereformeerde Kerken in Nederland" aan te nemen als den gemeenschappelijke naam der Vereenigde Kerkengroepen, God biddende, dat Hij door zijne groote barmhartigheid in Christus, den eenigen Koning der kerk, deze gansche handeling doe strekken tot verheerlijking van zijn naam, en de wederopbouwing en volmaking der Gereformeerde Kerken in het land onzer vaderen, wier naam wij dragen en naar wier, op Gods heihg Woord gegronde belijdenis wij door de genade des Heiligen Geestes wenschen te leven met allen die eenzelfde dierbaar geloof belijden". De intentie waarmee de afscheidenen meegegaan zijn met de vereniging van 1892 is uit het bovenstaande wel duidehjk. Trouwens, die intentie kwam ook duidelijk uit in het slotwoord van de praeses der „voorlopige synode" Abraham Kuyper. Hoewel we als hervormd gereformeerden zijn leer van de veronderstelde wedergeboorte met alle beslistheid altijd hebben afgewezen, kunnen we niet anders zeggen dat de ontwikkeling van de gereformeerde kerken zoals die thans openbaar komt, lijnrecht in strijd is met wat hij heeft nagestreefd. Het ging ook hem om het herstel van de gereformeerde kerk in ons land. Hij heeft dat naar onze mening in een verkeerde weg trachten te bereiken. Maar dat is immers nog altijd de strijd van de hervormd gereformeerden, zoals ze zich verenigd hebben in de gereformeerde bond, om de kerk der vaderen weer een duidelijk gereformeerd gezicht te geven, waarbij gepreekt wordt overeenkomstig Gods heilig Woord en waarbij geweerd wordt alles met wat in strijd is met de Heilige Schrift en met de belijdenis van de kerk.

Daarom is de actie „samen op weg" eigenlijk een bedroevende zaak voor allen die naar Schrift en belijdenis willen leven in de kerk der vaderen. Want de gereformeerde kerken komen niet terug omdat, zoals het in de „acte der afscheiding" gesteld wordt, de hervormde kerk teruggekeerd is tot de waarachtige dienst des Heeren. Neen, er worden pogingen aangewend tot eenwording omdat de gereformeerde kerken al meer en meer van het fundament van Schrift en belijdenis afglijden en een weg gaan die moet uitmonden in een kerk, die de belijdenis der vaderen heeft losgelaten.

Er zullen trouwens in de vergadering van de beide synoden van deze week voorstellen in behandeling komen, die de oude gereformeerde belijdenisgeschriften duidelijk willen vervangen door nieuwe, die dan aanvaardbaar zijn voor de meerderheid, laten we zeggen voor de midden-orthoxen in de beide kerken. We hebben het al meer uitgesproken dat we het een ramp zouden vinden voor de kerk wanneer op deze wijze een samenvoeging van beide kerken zou plaats hebben. Trouwens, de gereformeerde kerken hebben niet het plan om „terug te keren" maar men wil de beide kerken verenigen. Wij voor ons willen echter met alle klem pleiten voor de gehoorzaamheid aan de Heilige Schrift aan Gods Woord en de handhaving van de gereformeerde belijdenisgeschriften van de kerk. En we menen dat we over het algemeen gesproken in die strijd niet de hulp zullen krijgen van de gereformeerden. Veelmeer, dat ze zich zullen aansluiten bij de midden-orthodoxie. Daardoor zou het verval van de kerk nog verder voortgaan en de positie van de gereformeerde belijders nog moeihjker worden. 't Zal u door het bovenstaande duidehjk zijn waarom er bij ons geen bhjdschap is ten aanzien van de vergadering van de beide synoden van deze week. We verwachten er immers niets goeds van ten aanzien van het gereformeerd karakter van onze hervormde kerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen