Het bezoek van de delegatie van de Gereformeerde Bood aan Zuid-Afrika

Op de agenda van de predikantenconferentie die elk jaar in de eerste week van januari belegd wordt door de Gereformeerde Bond, was ook een agendapunt aangekondigd dat wel zeer veel belangstelling trok: „Ervaring van de Gereformeerde Bondsdelegatie in Zuid-Afrika". Onze lezers weten allemaal hoezeer Zuid-Afrika onder de kritiek staat vanwege zijn apartheidsbeleid en hoe bijna de gehele wereld dit land aanvalt, waarbij men zich wel mag afvragen of we door de wereldpers wel een eerlijk en objectief beeld geschetst krijgen van de situatie in dat land. In elk geval is ook de Nederlandse pers over het algemeen zeer kritisch ingesteld wanneer het over Zuid-Afrika gaat. Zelfs het bezoek van de delegatie van de Gereformeerde Bond aan dat land heeft in bepaalde kringen nogal enige kritiek ontmoet. Het viel ook wel wat ongelukkig samen met allerlei berichten over het verbieden van bepaalde organisaties in Zuid-Afrika in verband met revolutionaire activiteiten. En bovendien was voor het moderamen van de hervormde synode het zogenaamde visum van de Zuid-Afrikaanse regering geweigerd, zodat dit moderamen van een voorgenomen bezoek moest afzien. Daartegenover stond dat de delegatie van de Gereformeerde Bond dit visum wel kreeg. Sommigen waren toen van mening dat men nu van die zijde moest weigeren naar dat land te gaan. Nu was het echter wel duidelijk dat de weigering van het visum aan het synodemoderamen nauw samenhing met het feit dat Dr. A. H. van den Heuvel secretaris-generaal van de hervormde synode is.

Op bovengenoemde conferentie kwam dan ook duidelijk naar voren dat de weigering van 't visum vast zit op de figuur van dr. Van den Heuvel, die inzake Zuid-Afrika de koers van de Wereldraad vaart, een koers die eigenlijk alleen maar uit kan lopen op de ondergang van blank en zwart in dat land. Van den Heuvel heeft overigens Zuid-Afrika genoemd een „fascistische politiestaat". Hij zegt hierbij dan een zwarte christen te citeren uit dat land. Maar het is nogal wat wanneer men zo over een land spreekt. Dan kan men toch niet verwachten dat men daar staat te trappelen op de komst van zo'n man, die bovendien het geweld en de revolutie preekt als de enige oplossing voor de „bevrijding" van Zuid-Afrika en zelfs in de synode voor steun pleit aan de door de communistische regeringen van Oost-Europa gesteunde bevrijdingsbeweging A.N.C., uie er ook op uit is om met geweld de macht in Zuid-Afrika in handen te krijgen. Nu weten we trouwens uit andere landen in Afrika wat bevrijding betekent wanneer deze geschiedt door de communistische bevrijdingsbewegingen. We kunnen ons nog steeds niet voorstellen hoe een kerk het werk van de (marxistische) bevrijdingsbewegingen voor zijn rekening durft te nemen en hoe een kerk het geweld kan steunen. We hopen dan ook zeer dat de generale synode nog meer dan ooit te voren de voorstellen in die richting met beslistheid zal afwijzen.

In elk geval heeft de delegatie van de Gereformeerde Bond het voorgenomen bezoek aan Zuid-Afrika gebracht. Men heeft daar duidelijk uitgesproken dat men het betreurd heeft dat het moderamen van de hervormde synode het visum niet had gekregen, orndat men van mening is dat de kanalen tussen de kerken in dat land en in ons land open moeten blijven. Maar op zichzelf was de weigering van het visum aan het synodemoderamen geen reden om ook zelf niet naar Zuid-Afrika te gaan. Want waarom is men dat land gaan bezoeken en wat was de aanleiding tot dat bezoek en de achtergrond van het leggen van banden met de kerken in Zuid-Afrika? Op deze vragen werd op de predikantenconferentie een duidelijk antwoord gegeven.

De voorzitter van de Gereformeerde Bond heeft een en ander duidelijk uiteengezet. Bij de kerken in Zuid-Afrika leefde al verschillende jaren het verlangen om eens met een afvaardiging van de Gereformeerde Bond in de hervormde kerk te spreken. De kanalen naar de gereformeerde kerken, die lange tijd een nauwe relatie hebben gehad met de grootste kerk van Zuid-Afrika, de Nederduits gereformeerde kerk, raakten in de loop van de laatste jaren meer en meer verstopt door de grote veranderingen die in de gereformeerde kerken openbaar gekomen zijn, waardoor men zich tenslotte zelfs bij de Wereldraad van kerken heeft aangesloten. In Zuid-Afrika kent men de kerkelijke kaart goed en men was er ook van op de hoogte dat in de hervormde kerk van Nederland nog een groot deel vasthield aan de oude gereformeerde belijdenis, die men ook in Zuid-Afrika niet wil loslaten. De kerken van Zuid-Afrika hebben behoefte aan communicatie met de kerken van Nederland die aan Schrift en belijdenis vasthouden. Toen de aandrang vanuit Zuid-Afrika steeds groter werd om eens een bezoek aan de kerken van dat land te brengen, heeft men daarin toegestemd. Maar de Gereformeerde Bond heeft daarbij alleen kerkelijke bedoelingen gehad en geen politieke. Men wilde daar in een ontmoeting de kerken leren kennen zoals ze werkelijk zijn. Men heeft er gesproken met mensen uit de blanke en uit de zwarte kerken. Men heeft kerkdiensten meegemaakt in blanke en in zwarte kerken. Ook in de zwarte kerken waren dat indrukwekkende diensten. Zo heeft men een antwoord gezocht en gevonden op de vraag hoe het met 't kerkelijk leven in Zuid-Afrika staat. Het is toch vanzelfsprekend dat men dat weten wil, daar immers de kerken daar voor een groot deel nauwe verwantschap vertonen met de kerken van Nederland en in gehoorzaamheid aan de Heilige Schrift uit dezelfde gereformeerde belijdenis leven.

Ds. Tukker heeft er op gewezen dat het bevindelijk element en het persoonlijk geloofsleven zwakke plekken zijn in het leven en werken van de kerken van Zuid-Afrika. Toch heeft hij een sterk gevoel van verwantschap ervaren. Het moderamen van de synode zegt wel dat de afvaardiging van de gereformeerde bond niet had moeten gaan toen het zelf een afwijzing kreeg op het voorgenomen bezoek. Maar het moderamen had moeten onderzoeken wat de oorzaak van de weigering van het visum was en die oorzaak was immers niet moeilijk te vinden. Omdat het bezoek van de afvaardiging van de Gereformeerde Bond vooral kerkelijk bedoeld was, heeft men met professoren en studenten in het bijzonder gesproken over Schrift en belijdenis, over de vragen die daarbij vanzelfsprekend opkomen. En vanzelfsprekend komt daarbij ook de ethiek om de hoek kijken. En zodoende zijn er ook politieke vragen aan de orde geweest en is

er ook over de apartheid gesproken en over allerlei vragen die daarmee samenhangen. Maar de bedoeling van het bezoek was niet in de eerste plaats politiek, doch kerkelijk.

Duidelijk kwam in de bespreking ook naar voren dat er door de afvaardiging van de Gereformeerde Bond zeer kritische vragen gesteld zijn aan de leidslieden van de kerken ten aanzien van de apartheid. Dat is ook door de kerken in dank afgenomen. Het is ook nodig dat we elkaar telkens weer wijzen op allerlei dingen die in strijd zouden kunnen zijn met de Heilige Schrift. Het is nodig dat we met elkaar spreken over de apartheid en alles wat daarmee samenhangt en dat de vraag gesteld wordt or men in het licht van de boodschap van het evangelie op de goede weg is. Het is duidelijk gebleken dat de Zuid-Afrikaanse kerken de kerken van Nederland nodig hebben. Het is ook duidelijk geworden dat men kerkelijke contacten zeer op prijs stelt. De Gereformeerde Bond, zo is duidelijk gesteld, is niet de hervormde kerk, maar een deel van die kerk. Maar wel een deel, dat aan de Heilige Schrift duidelijk wil vasthouden en dat naar de belijdenis van de reformatie wil prediken en onderwijzen. De afvaardiging van de Gereformeerde Bond heeft gesprekken gevoerd met blanken en zwarten. Hoewel de zwarte kerken over het algemeen een andere weg op willen dan die van de apartheid van de tegenwoordige regering, heeft men toch nergens dat standpunt aangetroffen dat door dr. Van den Heuvel wordt aangehangen dat men dan nu maar door geweld Zuid-Afrika moet gaan „bevrijden" van zijn tegenwoordige regering. Aan het standpunt van de secretaris-generaal van de hervormde kerk heeft men inderdaad geen behoefte. Maar men is dankbaar geweest voor de ontmoeting met de afvaardiging van de Gereformeerde Bond. En toch heeft men zeer kritische vragen gesteld, maar juist die zeer kritische solidariteit die openbaar kwam, heeft men gewaardeerd. We zouden nog veel meer van deze dingen kunnen zeggen, maar we hebben alleen een indruk willen geven van een zeer geanimeerde vergadering over dit punt, waarin duidelijk openbaar kwam en door het overgrote deel van de vergadering ook als zodanig aanvaard werd, hoe goed het is geweest dat dit bezoek is gebracht en dat hierdoor de kanalen naar de kerken in Zuid-Afrika zijn opengehouden. Het is beter om vanuit de Schrift met elkaar te spreken dan op te roepen tot zinloos geweld. En die geloven haasten niet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen