Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

KLEINE KRONIEK

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

KLEINE KRONIEK

13 minuten leestijd Arcering uitzetten

Russische christenen klagen hun kerkelijke leiders aan

Zo nu en dan komen er berichten door uit Rusland die het duidelijk maken hoe moeilijk de kerk het daar heeft. De leiders van de Russisch Orthodoxe kerk zijn geheel en al afhankelijk van de communistische regering en zij moeten uitvoeren wat de communistische machthebbers behaagt. Onder de leiders van de kerk nemen de patriarch Pimen en Nikodim, metropoliet van Leningrad een vooraanstaande plaats in. Ze staan bekend als overtuigde communisten. In de Nieuwe Apeldoornse Crt besteedde men dezer dagen een pagina aan de kerk van Rusland om duidelijk te maken hoezeer de kerk daar onder de communistische overheersing staat:

„De Russisch-Orthodoxe Kerk is de grootste georganiseerde godsdienstige groepering in de Sovjet-Unie. Door de indrukwekkende massa van gelovigen is zij een massaal verschijnsel, dat als nadeel heeft traagheid en bevoogding en heeft zij te lijden van controle van de zijde van de staat.

De Russisch-Orthodoxe Kerk is de nationale historische godsdienst van het land en mede als erfgenaam van de Russische cultuur heeft zij een belangrijke rol gespeeld in de loop van de Russische geschiedenis. Het concilie van de Russisch-Orthodoxe Kerk in 1917-1918 heeft het Moskouse Patriarchaat en de kerkelijke overheid weer in ere hersteld, na een periode van 200 jaar bureaucratie onder de tsaren.

De eerste patriarch, Tichon, treedt naar voren als een groot christelijk leider, maar nog geen twintig jaar na zijn dood in 1925, slaagde de Sovjetregering erin het optreden van de Russisch-Orthodoxe Kerk verwarrend te laten overkomen.

Tot 1943 mocht geen nieuwe patriarch worden gekozen. Onder Chroesjtsef werden tientallen kerken, kloosters en seminaries gesloten, maar zijn opvolgers werden gedwongen de repressaillemaatregelen en de ideologische druk te verlichten. De bekende priester Dmitri Doedko schreef onlangs: „Bij ons vindt thans een religieus proces plaats dat in ieder geval in Rusland en wellicht in de gehele geschiedenis zijn weerga niet kent". De enige vrijheid voor de kerk is „het functioneren van de religieuze eredienst".

Voor de Russisch-Orthodoxe Kerk is deze vrijheid van grote betekenis: cultus en eredienst. Ondanks de pogingen van de staat om de vrijheid van godsdienst tot een minimum te beperken, beleeft de Russisch-Orthodoxe Kerk een tijd van opbloei, waarvan Solzjenitsyn, Levitin-Krasnov en vader Doedko getuigenis afleggen. Grote bekendheid kregen de Moskouse priesters Lev Regelson en Gleb Jokoenin, vanwege hun protesten tegen het machtsmisbruik van de overheid en vreesachtige houding van de kerkleiding. Samen schreven zij de beroemde brief naar de Assemblee van de Wereldraad van Kerken in Nairobi, die ertoe de aanzet gaf dat de geloofsvervolgingen in Oost-Europa nu eens voor 't eerst serieus werden genomen. Vooral is het de bekende patriarch Pimen, die nauwe relaties onderhoudt met de Wereldraad van Kerken en glashard de onderdrukking van de gelovigen ontkent.

Vader Gleb Jakoenin en anderen hebben op 30 december 1976 het christelijk comité ter verdediging van de rechten van de gelovigen in de USSR opgericht. Zij verheffen hun stem tegen de onderdrukkingen en zenden hun dokumenten naar het Westen. Door hun „ontmaskerende" arbeid hebben zij het erg moeilijk.

Ter gelegenheid van het zestigjarig herstel van het Moskouse Patriarchaat dat dit jaar groots wordt gevierd, heeft het christelijk comité een brief geschreven aan de orthodoxe oecumenische patriarch Dimitrios. In deze brief leggen Jakoenin c.s. het immorele karakter van de Sovjetwetgeving en de praktijk betreffende het kerkelijk leven bloot." —

Het is onbegrijpelijk, zo zouden we hieraan toe willen voegen, dat er in ons land en in onze kerk predikanten gevonden worden die zich voor het marxisme bekennen. Men moet toch wel helemaal verblind zijn, wanneer men let op het lijden van de kerk in de marxistisch geregeerde landen, om zich aan een dergelijke ideologie over te geven. Bovendien kunnen religie en een dergelijke ideologie niet samengaan.

Een brief aan patriarch Dimitrios

Zoals hierboven reeds gemeld schreef het christelijk comité een brief aan patriarch Dimitrios. Hij is hoofd van het oecumenisch patriarchaat van Konstantinopel: het oudste patriarchaat (bestuursgebied) van de Oosters-Orthodoxe kerken. Men heeft deze brief aan hem geschreven omdat hij in zijn kerstboodschap van 1977 gesproken had over het jaar van de vrijheid. De leiders van de Russische kerk helpen echter mee aan de verdrukking en de vervolging van de christenen. Uit de lange brief geef ik hier enkele citaten door om u te laten zien hoe erg het gesteld is met de leiding van de kerk in Rusland:

„De hoogste bisschoppen van de Russisch-Ortho: doxe Kerk onttrekken zich niet alleen aan de verdediging van hun geestelijke kinderen. In een staat waar de heersende ideologie het christendom vijandig gezind is, verandert het streven naar uiterlijke welvaart het bewustzijn van de bisschoppen zozeer dat zij zich voor dc Kerk ontoelaatbare dingen permitteren: het vermengen van het geloof en de verwachtingen ervan met de ideologie van de tegenstanders van de Kerk van Christus. Dit gebeurde in de jaren zestig toen metropoliet Nikodim

(4) en de met hem eensgezinde bisschoppen de valse leer gingen verspreiden waarbij zij het christelijke geloof probeerden te combineren met de ideologie van de atheïstische bouw van aardse welvaart, wat onvermijdelijk het verdraaien tengevolge had van de christelijke geloofsleer. Ook nu vindt dezelfde vermenging plaats van het christendom met de hieraan vreemde ideologie.

In 1977 werd in de USSR de nieuwe Grondwet van de USSR aangenomen, waarin een duidelijke discriminatie plaatsvindt van de rechten van gelovigen. Zo wordt als alternatief van de constitutioneel uitgeroepen vrijheid van anti-religieuze

propaganda aan de gelovigen de vrijheid toegezegd voor het „verrichten van de religieuze cultus", maar zeker geen vrijheid van religieuze verkondiging, een zendingswerk.

Het beperken van het veelzijdige en allesomvattende leven van de Kerk tot slechts het verrichten van de religieuze cultus, het niet toelaten van verspreiding van het christendom en het verhinderen van het tot de Kerk komen van de jeugd, is de voornaamste tendentie van de atheïstische staat in de strijd tegen de religie. Maar ook blijkt de vrijheid van het verrichten van de religieuze cultus in die gevallen een fictie te zijn waar de autoriteiten weigeren orthodoxe kerken te openen, ondanks de dringende behoeften hieraan van gelovigen om deel te kunnen nemen aan kerkdiensten en sacramenten." —

En hoe slecht het gesteld is met de mogelijkheid om dan in elk geval nog de religieuze cultus uit te oefenen, daarvan spreekt het volgende:

„In de afgelopen 25 jaar hebben wij over niet één geval van registratie van een nieuwe orthodoxe gemeente gehoord. En dat terwijl orthodoxen op een afstand van duizend kilometer geen dienstdoende kerk kunnen vinden. Het grote aantal bij de autoriteiten ingediende verzoeken om een kerk te openen, leverde geen resultaat. We zullen enkele voorbeelden aanhalen die ons bekend werden over verzoekschriften van gelovigen, gericht aan het Christelijk Comité, waarin zij vragen medewerking te verlenen inzake het openen van een kerk.

In Gorki, een stad met 3, 5 miljoen inwoners, proberen de gelovigen al vele jaren gedaan te krijgen dat er een nieuwe kerk geopend wordt. De verzoekschriften zijn ondertekend met een lijst van tweeduizend handtekeningen. Er werden zes orthodoxe gemeenten opgericht, waarvan de registratie door de autoriteiten geweigerd wordt. In het rayon Tsjkalovsk van regio Gorki verzamelden gelovigen 3000 handtekeningen onder het verzoekschrift over de opening van de kerk in het dorp Sitskoje. Naar de opening van kerken wordt ook gestreefd door de gelovigen van de stad Jefremov (regio Toela), het dorp Boedki (rayon Kremenets, regio Ternopol), de stad Taroesa en het rayon Taroesa (regio Kaloega), het dorp Chinotsji (rayon Vladimir, regio Rovno). Nergens werd dit echter toegestaan. Het merendeel van de gelovigen heeft zelfs de mogelijkheid niet om over het bestaan van het comité te horen en er een verzoek om medewerking naar toe te sturen. Wij zijn ook niet in staat om volledige informatie te verzamelen en daarom geven de aangehaalde voorbeelden slechts een klein deel weer van de geweldige behoefte van orthodoxe christenen aan het openen van nieuwe kerken in ons land." —

Patriarch Pimen, die met veel eerbetoon door de Wereldraad van kerken wordt behandeld, verklaart met een stalen gezicht in Genève dat de kerk in Rusland volledige vrijheid heeft. Ja, van hem is ook de volgende verklaring:

„Wij, religieuze mensen, zijn diep voldaan over de in het ontwerp van de Grondwet uitgeroepen en gewaarborgde rechten en vrijheden in het leven van de burgers. Artikel 52 geeft garanties aan de burgers van de USSR voor vrijheid van geweten. Het is vanzelfsprekend dat de Russisch-Orthodoxe Kerk, zoals alle andere kerken en religieuze verenigingen in ons land, vrij de reddende missie vervullen van het geestelijk opvoeden van haar devote kudde." —

Hoe is het mogelijk, zo vraagt men zich af, dat men in het westen kan heulen met een dergelijk man?

Een rechtstreekse aanklacht

De leden van het christelijk comité zijn moedige mannen, want ze zeggen openlijk in deze brief: „De onwaarheid van dergelijke verklaringen van de hoogste bisschoppen van de Russisch-Orthodoxe Kerk is duidelijk voor een ieder die maar enigszins op de hoogte is van de situatie van de religie in de USSR en kan hen alleen maar in diskrediet brengen in de ogen van de orthodoxen en alle gelovigen en ongelovigen in ons land. De leugen is allang traditioneel geworden in de officiële verklaringen van de vertegenwoordigers van het Moskouse Patriarchaat. Tijdens de Stalinterreur rechtvaardigden de aanhangers van de leugenspolitiek zich ermee dat zij dit deden terwille van de „redding van de Kerk", maar nu is de situatie veranderd.

De bestaansvoorwaarden van christelijke geloofsbelijdenissen die om uiterlijk welzijn van geestelijke vrijheid niet verrieden bewijzen, dat de weigering van de hoogste hiërarchie van de Orthodoxe Kerk de vrijheid te verdedigen van het geestebjk leven en het blijven volgen van de door metropoliet Sergi Stargorodski ingeslagen conformistische en defaitistische koers met de resultaten ervan, een andere en diepere oorzaak heeft dan alleen „om de vrees der joden".

Voor het kerkvolk is het overduidelijk dat het episcopaat geïntimideerd is, afziet van de geestelijke vrijheid, valse getuigenissen aflegt en zijn plichten als herder niet vervult. De geestelijke toestand van de bisschoppen van onze Kerk verwart de gelovigen en maakt hen dikwijls wanhopig over de situatie die naar de schijn ervan te oordelen geen uitweg heeft. Men begint het gebonden en in het nadeel zijn van het kerkleden als iets onvermijdelijks te ondervinden, als iets dat zo hoort.

De protestantse gelovigen in ons land scheiden zich van hun gevallen herders af om zo de vrijheid te verkrijgen van het religieuze leven. Aan het orthodoxe bewustzijn echter, dat zich laat leiden door de Heilige Overlevering van de Oecumenische Kerk en het behoud van de eenheid ervan van het allergrootste belang acht, is het pluralisme vreemd van de protestantse ecclesiologie en een scheuring wordt gezien als de schending van de normen van het kerkleven. Tegelijkertijd wordt de bedreiging steeds groter die boven onze Kerk hangt, juist omdat het onder de omstandigheden van rechteloosïïeid en verrottend gevangen zijn onmogelijk is, om vrij uitdrukking te geven aan het synodale bewustzijn van onze Kerk dat deze ziekte zou kunnen overwinnen.

Wanneer de krachten van de Oecumenische Orthodoxie, de vrije stem ervan de in de ban zijnde

Russisch-Orthodoxe Kerk niet te hulp komt, kunnen wij alleen nog gered worden door een bijzondere goddelijke inmenging." —

Toen zestig jaar geleden het Patriarchaat van de Russisch-Orthodoxe Kerk hersteld was, verklaarde het landelijk concilie dat men nu vrij was van de staat, en ook geen inmenging van de staat meer zou dulden. De kerk zou nu eindelijk volledige vrijheid hebben, maar ze is meer gebonden dan ooit. De aanklacht in de brief gaat dan ook verder:

„Nu, in 1978, is het Moskouse Patriarchaat van plan het zestigjarige bestaan plechtig te vieren van het herstel van het Patriarchaat. Deze plechtigheden — even zoals de valse getuigenissen van de bisschoppen en andere van tijd tot tijd met pracht en praal gehouden plechtigheden, congressen en ontvangsten waaraan vertegenwoordigers van christenen van de hele wereld deelnemen — hebben ten doel de hele wereld de welvaart van de Russisch-Orthodoxe Kerk te demonstreren en zelfs het opkomende gevoel van haar onvrijheid in een kiem te smoren. Juist hierom wordt dit georganiseerd, waarbij vervolgers van de kerk niet alleen hun toestemming gaven, maar volledig meewerken om op die manier hun handelingen te verbergen.

Maar dat wat men van de mensen verborgen tracht te houden, is niet verborgen voor God. Zijn de bisschoppen van de Russisch-Orthodoxe Kerk niet met ontzetting vervuld dat de Heere Zijn Woord zal spreken:

„Brengt Mij geen offers meer tevergeefs, het reukwerk is voor Mij een gruwel; nieuwe manen en sabbatten, waarop u bij elkaar komt, de wetteloosheid en feesten, zijn Mij onverdraagzaam. Mijn ziel haat uw nieuwe manen en feesten; zij zijn een last voor Mij, het is zwaar voor Mij ze te dragen. En wanneer u uw handen opheft, verberg Ik Mijn ogen voor u en al zal u nog zoveel bidden, zal Ik niet horen... Wast, reinigt u... zoekt de waarheid, redt de verdrukte, verdedigt de wees, komt op voor de weduwe. Kom dan en we zullen oordelen" (Jesaja 1, 13—18).

De orthodoxe Kerken krijgen een grote verant-

woordelijkheid te dragen. Zullen zij werkelijk deelnemen aan deze onwaardige plichtigheden? Of kennen ze de ware situatie niet van de Russisch-Orthodoxe Kerk? Of zijn zij bereid om voor rust en uiterlijk welzijn deel te nemen aan de valse getuigenis, terwijl onze Kerk juist hulp van hen verwacht?

Uwe Heiligheid! Het is noodzakelijk dat de Orthodoxe broederkerken met vereende krachten de situatie van de Orthodoxie bestuderen. Onder de Hoofden van de Orthodoxe Kerken richten wij ons in de allereerste plaats tot U en wij hopen dat U al het mogelijke zal doen voor de verwerkelijking in het leven van deze niet uit te stellen kerkelijke zaak.

Hoe zwaar de rechtelijke of beter gezegd rechteloze situatie ook mag zijn van de Kerk in de Sovjet-Unie, toch 'is voor de Orthodoxe gelovigen de geestelijke toestand van hun herders het ergst. Door ons tot U te wenden, Uwe Heiligheid, wenden wij ons tot de Oecumenische Orthodoxie: verheft Uw stemmen, zodat de christelijke liefde met de broederlijke ontmaskering en betichting het herderlijke geweten wakker schudt van onze bisschoppen en hun moed aanwakkert voor de prediking, zonder welke geen geestelijke vrijheid mogelijk is.

De Russisch-Orthodoxe Kerk is zwaar ziek. Wij geloven echter dat de Heere, die Lazarus na vier dagen liet opstaan, ons in Zijn barmhartigheid niet alleen zal laten. Uwe Heiligheid, wij vragen om Uw intense gebeden en die van alle Orthodoxe christenen voor de wedergeboorte van de Russisch-Orthodoxe Kerk ter ere van onze Heere Jezus Christus." —

Het is bijzonder moedig van deze mannen van het christelijk comité ter verdediging van de rechten van de gelovigen in de USSR zo duidelijk en zo openlijk te spreken en een beroep te doen op de orthodoxe leiders buiten Rusland. Hier zou nu de Wereldraad van kerken een taak hebben, maar vandaar komt geen enkel geluid over deze toestanden in Rusland.

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 11 augustus 1978

Gereformeerd Weekblad | 21 Pagina's

KLEINE KRONIEK

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 11 augustus 1978

Gereformeerd Weekblad | 21 Pagina's