Opgevaren ten hemel

Het stiefkind onder de feestdagen

Dc Hemelvaartsdag wordt wel genoemd het stiefkind onder de feestdagen". In vele emeenten is dc kerkgang beduidend minder an 's zondags, in sommige gemeenten is et aantal kerkgangers zelfs tot minder dan e helft teruggebracht. Dat probleem is niet an vandaag of gisteren. In de „Dogmatische rieven" van Prof. Dr. G. van der Leeuw as ik het volgende aardige stukje:

„Immers zelfs voor kerktrouwe christenen is het spijbelen op die dag een vergefelijke zonde, en er zijn er die, hoe getrouw ook overigens, zich niet schamen met de wereld van die dag een uitgaantje te maken. Ik heb een theoloog gekend die, zijn wetsgetrouwheid zoekende in het op-zondag-niet-trammen, op Hemelvaartsdag met twee trams naar de kerk ging. De meeste christenen echter gaan op die dag met twee of meer trams naar buiten".

De vervoermiddelen mogen tegenwoordig andere zijn dan de trams waarover Van der Leeuw schreef, maar de feiten zijn ongewijzigd gebleven. Velen die zich 's zondags twee keer scharen rondom het Woord trekken er op Hemelvaartsdag op uit, per fiets, per brommer, per auto of per boot. Een betrekkelijk klein aantal van deze dagjesmensen bezoekt onderweg misschien nog een kerkdienst onder leiding van de predikant van hun keuze. Maar daarmee is het ook wel bekeken.

Het feit van de hemelvaart

Hoe komt het, deze geringe belangstelling voor de Hemelvaartsdag en de kerkdienst op die dag? Komt het alleen doordat deze feestdag altijd op een door-de-weekse dag valt, waarop het weer vrij gunstig is? Of heeft het toch ook te maken met een niet goed uit de weg kunnen met dit heilsfeit? Hoewel de Hemelvaart van Christus toch een belangrijk heilsfeit is, zeker niet minder belangrijk dan de andere heilsfeiten. We belijden het elke zondag in één adem. opgestaan van de doden, opgevaren ten hemel, zittende aan de rechterhand Gods, vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden. Voorop staat dat de Bijbel erg schaars is met feitelijke gegevens over de Hemelvaart. Van de vier Evangelisten spreken twee (Mattheüs en Johannes) er met geen woord over. De andere twee, Markus en Lukas, wijden aan het feit van de hemelvaart slechts een enkele zin. Iets uitvroeger is Lukas in zijn tweede boek, de Handelingen der Apostelen. Maar dat zijn dan ook alle „historische" gegevens over de Piemel vaart.

Deze schaarsheid aan „hemelvaartstcksten" stelt ook de dienaar van het Woord weieens voor problemen. Wanneer men langer in een gemeente staat moet men z'n toevlucht soms weer tot een „oude" reeds behandelde tekst nemen. Tenminste, als men over het feit van de Hemelvaart wil preken. Want behalve deze teksten uit de Evangeliebeschrijvingen en de Handelingen zit er ook in de brieven nogal wat preekstof voor de Hemelvaartsdienst, om van het Oude Testament, met name de Psalmen, maar niet te spreken.

De vrijzinnigen en modernen in de vorige eeuw en ook de „Entmythologisierungs"theologie van onze tijd heeft de schaarste aan Hemelvaartsteksten aangegrepen om het feit van de Hemelvaart te bestrijden. Het is natuurlijk geen wonder, wanneer men de lichamelijkheid van de opstanding van Christus in twijfel trekt of zelfs loochent, dat men dan ook geen weg weet met de Hemelvaart en dit feit wil laten ontspruiten aan de fantasie van de apostelen.

Reeds in de vorige eeuw waren er niet weinig theologen die de feitelijkheid van de Hemelvaart ontkenden en zelfs protest aantekenden tegen dit artikel uit de Apostolische Geloofsbelijdenis. Men zat dan uiteraard wel met de preek op Hemelvaartsdag! Of het historische is weet ik niet, maar ik heb welcens gelezen dat een predikant nog een tekst had gevonden om zijn ongeloofsgevoelens aan de gemeente te verkondigen, namelijk johannes 3 : 13: En niemand is opgevaren in de hemel..." Voor het gemak vergat hij de zin door te lezen, want er staat: Niemand is opgevaren in de hemel dan Die uit de hemel nedergekomen is, namelijk de Zoon des mensen Die in de hemel is".

Vandaag de dag zal de werkelijkheid van de Hemelvaart niet meer zo grof en hard worden ontkend. Sinds Bultmann hebben we immers het feit niet nodig om toch de boodschap te verkondigen! of het „echt gebeurd" is of niet, doet minder ter zake, als er maar een boodschap in zit cn als ik die boodschap te verkondigen! Of het „echt gesoort „geloof" wel gevaarlijker dan het brute ongeloof van de vorige eeuw.

Toch moet men wel héél wat Nieuw Testamentische gegevens wegschrappen om de Hemelvaart van Christus te ontkennen. Want over het feit van de Hemelvaart mag de bijbel uiterst sober zijn, maar vooral in het Nieuwe Testament vinden we plaatsen waarin de Hemelvaart gewoon verondersteld is.

In de eerste plaats is het Christus Zelf Die voortdurend Zijn discipelen voorbereid op Zijn vertrek van deze aarde. Ik ga heen tot de Vader. Het is u nut dat Ik wegga, want anders kan de Trooster tot u niet komen, maar wanneer Ik heenga zal Ik Hem tot u zenden. En zo zouden er nog heel wat méér teksten kunnen worden genoemd, waarin Christus spreekt van Zijn verheerlijktwórden en van Zijn heengaan naar de heerlijkheid die Hij bij de Vader had eer de wereld was.

Ook in zijn Pinksterpreek spreekt Petrus zeer nadrukkelijk over Jezus de Nazarener Die God opgewekt heeft en Die nu, naar de belofte van het Oude Testament, zit aan de rechterhand Gods. En om niet meer te noemen, op vele plaatsen in zijn brieven spreekt Paulus over Hem Die verhoogd is aan de rechterhand Gods, verre boven alle overheid en macht en kracht, over Hem Die opgevaren is verre boven alle hemelen opdat Hij alle dingen vervullen zou.

Men moet Bavinck bijvallen wanneer hij in zijn Geref. Dogmatiek schrijft: „Er kan geen twijfel over bestaan dat de Hemelvaart evengoed als dc Opstanding van het begin af een bestanddeel heeft gevormd van het geloof der gemeente". Er mag aan toegevoegd worden: een bestanddeel van het geloof der gemeente, maar dat rust op het getuigenis van de apostelen, die naar hun eigen zeggen „zelf aanschouwers van Zijn majesteit" zijn geweest!

De betekenis van de Hemelvaart

Gezien de grote betekenis van dit heilsfeit is het alleen maar te betreuren dat de Hemelvaartsdag niet de belangstelling van de gemeente geniet, die er wel is voor andere christelijke feestdagen, met name voor Kerst en Pasen. Het deel van de gemeente dat het op deze dag laat afweten berooft zichzelf van een stuk onderwijs met betrekking tot de verhoging van Christus, Die de kroon op Zijn werk heeft ontvangen en vanuit de hemelse heerlijkheid Zijn H. Geest heeft gezonden om in Zijn Kerk op aarde te wonen en te werken. De prediking van het Evangelie staat dan ook in onlosmakelijk verband met de Hemelvaart van Christus: eze (de ten hemel gevaren Christus) heeft gegeven sommigen tot apostelen, sommigen tot profeten, sommigen tot evangelisten en sommigen tot herders en leraars, tot de volmaking der heiligen, tot het werk der bediening, tot opbouw van het lichaam van Christus (Efeze 4 : 11 — 12). Ook de uitbreiding van de Gemeente en het regeren van die Gemeente door Woord en Geest zijn ondenkbaar zonder de Koning Die verhoogd is op Zijn troon en aan Wie gegeven is alle macht in hemel cn op aarde.

De betekenis van de Hemelvaart is zo rijk dat ze niet in één woord kan worden samengevat. Zouden we een paar trefwoorden moeten geven waarmee de Hemelvaart zou kunnen worden getypeerd, dan noemen we drie woorden: scheiding, overwinning en verwachting. Over elk van de drie slechts een paar opmerkingen.

Scheiding

De Heere Jezus Zelf heeft herhaaldelijk Zijn discipelen voorbereid op de aanstaande scheiding. Hij is de Bruidegom Die van hen zal worden weggenomen. Hij zal niet veel meer met hen spreken. Het is hun nut dat Hij weggaat. Ook in het „ooggetuigenverslag" van de Hemelvaart komt dit element van de scheiding duidelijk uit. Hij scheidde van hen. Een wolk nam Hem weg van hun ogen.

Toch is die scheiding maar betrekkelijk. Aanvankelijk zijn de discipelen er bedroefd om geweest. „Gij zult schreien en klagelijk wenen, maar de wereld zal zich verblijden". Maar de scheiding is niet een blijvende reden tot droefheid. „Uw hart worde niet ontroerd — Ik ga heen om u plaats te berei-

den". Bovendien, Christus heeft beloofd Zijn discipelen geen wezen te zullen laten. Ook al wordt Hij lichamelijk aan hun ogen onttrokken, Hij blijft bij hen: „Ziet, Ik ben met ulieden alle dagen tot de voleinding der wereld". Calvijn merkt zelfs op dat, als wij Christus lichamelijk bij ons zouden willen houden, wij dan juist veel verder van Hem verwijderd zijn! Zo kan ook de Heidelberger zeggen dat Hij naar Zijn menselijke natuur nu niet meer op de aarde is, maar naar Zijn Godheid, majesteit, genade en Geest wijkt Hij nimmermeer van ons.

Overwinning

Wat de Middelaar Zelf betreft, de Hemelvaart is de kroon op Zijn werk. De kroning van de Koning. Hij Die het kruis gedragen heeft, ontvangt de kroon der ere. De engelen zingen: Verhoogt, o poorten nu de boog, rijst, eeuwige deuren, rijst omhoog, opdat g' uw Koning moogt ontvangen!

Bij de Hemelvaart van Christus zijn alle machten onder Zijn voeten gelegd. Hij heeft de gevangenis gevangen genomen. Hij heeft over overheden en machten getriomfeerd. Hij Die uitermate vernederd is, de gestalte van een slaaf had aangenomen, Hij is uitermate verhoogd en heeft een Naam gekregen boven alle naam opdat in die Naam zich zou buigen alle knie van degenen die in de hemel en die op de aarde en die onder de aarde zijn en alle tong zou belijden dat Hij de Heere is (Filipp. 2).

Verwachting

Bij de Hemelvaart van Christus mogen we ook vooruit zien. Wanneer Hij opgevaren is verschijnen er op de Olijfberg twee engelen die tegen de discipelen zeggen: eze Jezus Die van u opgenomen is in de hemel zal alzo wederkomen gelijk gij Hem naar de hemel hebt zien heenvaren. En Petrus zegt: elke de hemel moet ontvangen tot de tijden der wederoprichting aller dingen (Hand. 3 : 21).

Christus is heengegaan, maar niet voorgoed: Hij komt weder om te oordelen de levenden en de doden. In die verwachting mag de Gemeente van het Nieuwe Testament leven en naar Zijn komt mag zij uitzien met reikhalzend verlangen.

Als zodanig heeft de Hemelvaart nog iets voorlopigs. Christus is nog steeds op weg naar de volkomen glorie. Hij is opgevaren ten hemel, en zit aan de rechterhand Gods, vanwaar Hij komen zal... En pas als Hij die laatste trap van Zijn verhoging heeft bereikt, dan zal God zijn alles en in allen.

Daarom — zo mag de Gemeente van Christus belijden — verwachten wij die grote dag met een groot verlangen om ten volle te genieten de beloften Gods in Jezus Christus onze Heere.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen