Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Het nieuwe leven bij Calvijn*

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het nieuwe leven bij Calvijn*

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Reiormatie — hervorming — dat heett alles te maken met het kerkelijk leven. Beelden verdwijnen uit de kerk, misstanden worden uit de weg geruimd, het Woord krijgt weer heerschappij over de hele linie. Zo is in de 16e eeuw de Kerk gerefor-

* Toespraak ter gelegenheid van de Reformatieherdenking te Veenendaal, op zaterdag 30 oktober 1982. meerd. Wij herdenken dan ook de kèrkhervorming, als een gave van de Koning van de Kerk, Jezus Christus, Die in. de gezegende dagen van de Reformatie door Zijn Geest de hof van de Kerk zuiverend heeft doorwaaid! Maar... reformatie is ook een persoonlijke zaak. Reformatie wil ook zeggen: bekering, vernieuwing, wedergeboorte, afsterving van de oude mens en opstanding van de nieuwe mens!

Is onze Kerk een gereformeerde Kerk? Dat kan alleen wanneer ze voortdurend gereformeerd wórdt. Ecclesia reformata quia semper reformanda. De Kerk is hervormd, omdat zij altijd weer hervormd moet worden. Reformatie is niet een gegeven. Reformatie is: blijvende opdracht. Reformatie behoort actueel te zijn. Dat wil zeggen: in actu. Aan de gang. Werk in uitvoering.

Herdenken van de kerk-hervorming kan dus nooit een vorm van jubileren zijn. Het gaat om dankbaarheid voor wat God gaf — de daden des HEEREN gedenken — onmiddellijk gepaard met zèlfonderzoek, verootmoediging, smeekbede.

Zijn wij gereformeerde christenen? Zijn wij werkelijk zonen en dochters van de Reformatie? Alleen dan wanneer de Reformatie gaande is in óns hart en leven! Wanneer wij dagelijks door de Geest vernieuwd worden naar het evenbeeld van Christus!

Een ogenblik aandacht voor 'het nieuwe leven bij Calvijn'. Dus: de Reformatie persoonlijk. De Reformatie in hart en leven. Christen-zijn betekent niet wetteloos rondzwalken, maar in Christus ingelijfd zijn. Door Zijn genade bevrijd van de vloek van de wet. Maar tegelijkertijd de wet ingeschreven krijgen in onze harten door de Geest van Christus. Hem leren kennen tot rechtvaardiging, tot vergeving van zonden, sola gratia, door genade alleen, zónder verdienste of prestatie onzerzijds. Sola fide, door het geloof alleen, zónder de werken van de wet. Maar Christus tegelijkertijd leren kennen tot heiligmaking, tot vernieuwing van ons leven. Want zomin als Christus in tweeën gescheurd kan en mag worden, zomin kan de duplex gratia, de dubbele genade, van rechtvaardiging èn heiliging — van vergeving èn vernieuwing — gedeeld worden.

'Door U, door U alleen, om 't eeuwig welbehagen'. Dat is het lied van verwondering en aanbidding, waarmee de christen God looft. Gods welbehagen in Christus ging aan óns zoeken en vragen vooraf. De HEERE verkiest ons niet op grond van ons geloof of met het oog op onze goede werken.... O neen — hier hangt alles aan het pure, soevereine welbehagen van de drieenige God. Hier komt van eeuwigheid tot eeuwigheid Gods liefde van één kant. De HEERE neemt redenen uit Zichzelf om te vragen naar een Kerk die in haarzelf niets aantrekkelijks heeft. Ziende op deze loutere ontferming zijn onze werken nérgens. De belijdenis van Gods verkiezende liefde sluit iedere voorwaardelijkheid van de genade en elke verdienstelijkheid van het geloof uit.

Maar — zegt Calvijn het dan de Schrift na — God heeft ons uitverkoren opdat wij heilig zouden zijn en in een nieuw, rein leven zouden wandelen. De verkiezing is dan een wortel in goede aarde die zorgt voor rijke vrucht. Wie verkiezing zegt, zegt roeping. Het roemen in de verkiezende liefde

van God doet ons eigen verantwoordelijkheid beseffen en beleven. „Gelijk de Vader ons uitverkoren heeft in Christus, vóór de grondlegging der wereld, opdat wij zouden heilig en onberispelijk zijn voor Hem in de liefde." (Efeze 1 : 4).

Het is ónmogelijk dat wie door een waar geloof Christus is ingelijfd, niét zou voortbrengen vruchten der dankbaarheid. Het geloof dat ons rechtvaardigt voor God is immers geen kille en afstandelijke beschouwing. Door het geloof zijn we met Christus verenigd, zoals een rank in de wijnstok is. Door de levende verbinding met de wijnstok draagt de rank veel vrucht. Welnu — Christus is de onze door de omhelzing van het geloof. In Hem ontvang ik een volkomen verzoening van al mijn zonde. Maar Hij is dan in mij geen Christus otiosus, maar een Christus actiosus — geen werkeloze, maar een volop actieve Christus, die mij voortdurend vernieuwt, reinigt en heiligt.

Door het geloof in Christus sta ik in de vrijheid. Vrij van de vloek van de wet. Vrij van een beschuldigend geweten. Vrij van menselijke inzettingen en bepalingen. Vrij van uiterlijke dwang, waarbij ik op een slaafse manier geboden opvolg omdat het nu eenmaal móét — of mij voeg onder een zwaar juk om zo acceptabel te worden bij God en te ontkomen aan Gods straf in de hel. Maar deze vrijheid is een vrijheid in de liefde. In de liefde tot God bovenal en tot de naaste als onszelf.

Vrijheid in de liefdedienst, in de 'vreugde van de wet', waarbij ik mijn hart op haal aan Gods geboden. Waarbij ik wóón in het Woord, waarbij ik in mijn element ben als ik de wil van de HEERE doe — zoals een vis in het water en een vogel in de lucht 'in hun element' zijn.

De wet des HEEREN krijg ik dus hartelijk lief. De tien woorden van Gods verbond worden in mijn hart geschreven. Zo is Gods wet lamp voor mijn voet en licht over mijn pad. De wet zoals die door Christus is samengevat, uitgelegd en voorgeleefd. Zoals die in de apostolische vermaningen, in de slothoofdstukken van de brieven, wordt toegepast en op mij toegesneden en bij mij thuis gebracht.

Ik mag wandelen in het park van een nieuwe gehoorzaamheid — die in Christus mij bij voorbaat en volmaakt is toegerekend. In een park van goede werken dat God in Christus heeft aangelegd, mag ik met vreugde wandelen (heel ontspannen dus!) op de paden van de tien geboden. Zo is het alle dagen feest. Het feest van psalm 119. Het feest van 'de vreugde van de Wet'.

Calvijn stelt: het voornaamste punt waar het in een christenleven op aankomt, is de zelfverloochening. Dat de mens niet zélf, op zichzelf en vóór zichzelf leeft, maar dat hij Christus in zich draagt, die in hem leeft en hem regeert. Deze zelfverloochening is nooit zonder het kruisdragen. In de heilige oefenschool van het kruis, leert de christen wanhopen aan eigen kracht, smaakt hij in de bitterheid de verborgen zoetheid van de vaderlijke liefde van God, en komt hij (of zij.) steeds meer aan de weet dat dit aardse leven een pelgrimage is. Een beproevingstijd waarin we het hoofd opheffen in 'de overdenking van het toekomende leven'. Leven op aarde is een weldaad van God. Maar in vergelijking met de toekomst van Christus verachten we het hier en nu.

De krasse woorden van Calvijn over de geringschatting van het huidige leven in vergelijking met de toekomst, mogen niet worden uitgelegd als levenshaat en wereldvlucht. Wel degelijk heeft een christenmens een van God gegeven taak in het hier en heden. Op de wachtpost geplaatst met een goddelijk beroep. Gedurende de aardse pelgrimage mag door de kracht van het gebed met vreugde en dankbaarheid Gods roepstem gevolgd worden. En dat niet in een klooster — maar in de levensverbanden van gezin, kerk en maatschappij. Hier is het ganse land voor ons aangezicht. Hier blijkt het volle leven en de wijde wereld arbeidsterrein van de christen. Alle terreinen van het leven als oefenplaats voor de vreze des HEEREN. Om zo christen te zijn midden in de maatschappij — met verantwoordelijkheid voor medemensen, medeschepselen, ja heel de schepping. In deze wereld mag dan ook genóten worden van Gods goede gaven. Van de vreugde in huwelijk en gezin. Van de rijkdom van geuren en kleuren, van muziek en kunst. Vrijuit mag de christen zich wijden aan de wetenschap en de politiek. Maar altijd zó dat de activiteiten geheiligd worden door het gebed. Zo wordt dan ook matigheid betracht. Voor overdaad leert de christen zich wachten. Van weelderigheid, pracht en praal, houdt hij zich ver. Want hij is in de wereld 'en passant'. Dat wil zeggen: hij blijft pelgrim, hij blijft onderweg. Naar een beter vaderland — grondig door genade genezen van een beestachtige liefde voor deze aarde als het één en het al. Bezitten dus als niét bezittende. Het sein sta altijd op vertrek.

Onderweg blijven wij zondaren. Al strekken wij ons uit naar de volmaaktheid die in Christus vlees en bloed geworden is. Zo is ons hele leven een renbaan — we hebben het nog niet gegrepen. We jagen er naar of . we het ook grijpen mochten. Maar we weten dat we daartoe door Christus Jezus ook gegrepen zijn. Daar hebt u dan in één keer de inspanning èn de ontspanning. Dat houdt de spanning er in en de overspanning er uit! Calvijn stemt met Augustinus in: de hoogste volmaaktheid van de christen bestaat in de kennis en belijdenis van de zonde. In de ootmoed! Als het goed is,

komen we dus nooit boven de rechtvaardiging van de golddeloze uit. Als het goed is, komen we steeds meer aan de rechtvaardiging van de goddeloze toe. Maar de HEERE zal het voleinden. Hierheen strekt zich het heimwee uit van alle christenpelgrims. Dan is ook in mijn hart en leven de Reformatie voltooid en volmaakt. Hèm te zien zoals Hij is en... Hem gelijk wezen!

Het nieuwe leven bij Calvijn

Zomaar een greep uit wat deze reformator leerde, wat hij mocht doorgeven uit het Woord Gods. Hopelijk voor ons allen bekende klanken. Vooral: opelijk voor u, voor jou en mij bekende zaken. Of kennen we deze Reformatie niet? Zonder deze Reformatie zullen we het koninkrijk Gods niet zien en niet ingaan! Daarom is het voor ons allen nodig te bidden telkens weer om persoonlijke Reformatie: Schep mij een rein hart, o God! en vernieuw in het binnenste van mij een vaste geest', (psalm 51 : 12).

Reformeer mij zo zal ik gereformeerd zijn. Om van Uw gereformeerde Kerk een levend lidmaat te zijn en eeuwig te blijven.

V.

J. H.

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 3 december 1982

Gereformeerd Weekblad | 12 Pagina's

Het nieuwe leven bij Calvijn*

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 3 december 1982

Gereformeerd Weekblad | 12 Pagina's