AAN KERKERADEN EN PREDIKANTEN
Allen die dit lezen onze groet en ons verzoek om aandacht. Bijzonder richten wij ons tot kerkeraden en predikanten. Zij namelijk ontvingen d.d. 7 oktober van de synode van onze kerk, van de Generale Synode van de Nederlandse Hervormde Kerk, een brief.
„Zeer geachte dames en heren", begint het schrijven. Aan hen die zusters en broeders zouden moeten zijn, wordt van synodewege medegedeeld dat op zaterdag 29 oktober in Den Haag een grote vredesdemonstratie zal worden gehouden. Een demonstratie tegen kernwapens in het algemeen en in het bijzonder tegen de mogelijk binnen afzienbare tijd te plaatsen middellange afstandsraketten.
De demonstratie wil stem geven aan het protest van hen die bevreesd zijn voor een voortgaande bewapening in Oost en West.
De Redactie is niet onverdeeld gelukkig met de missive van de Synode. Zij wil met de lezers de brief samen lezen en onderwijl enkele kritische vragen stellen. Met respect voor het hoogste niet allerhoogste bestuur van onze kerk. Meteen al twee vragen naar aanleiding van wat tot dusver van dc brief bekend werd. Het gaat om „voortgaande bewapening in Oost en West".. Oost heeft de eer eerst genoemd te worden. Maar wordt er wel met eenzelfde kracht en voor-de-voet-lopen tegen Oost geprotesteerd als dit tegen West gebeurt.? Dat vragen velen zich gedurig af. Verder is sprake van hen die , , bevreesd zijn" voor die voortgaande bewapening. Mogen wij van de synode als besturend orgaan van de kerk, aan wie het bewaren en verkondigen van Gods Woord is toebetrouwd, niet verwachten, dat zij allereerst ontleedt welke vrezen er zijn, en zegt wie en wat niet of in mindere mate valt te duchten, en in Wiens vrees wij bovenal onbevangen mogen leven.
Wat de demonstratie aangaat schrijft de synode aan het slot van de eerste alinea: „Men hoopt dat velen op deze wijze hun bezorgdheid zullen uiten." Waarom hier sprake van „men".? Bij het lezen van de hele brief krijgt de lezer de indruk dat de synode enigszins kiekeboe speelt vanachter die „men". Daarin is de synode niet hoogeerwaard.
—O— „Zeer velen in ons volk", aldus de brief van de synode, „hebben bezwaren tegen vermeerdering van het kernwapenarsenaal —-aan WTlke zijde dan ook". Wij zouden willen vragen of het zonder meer de roeping is van kerk en kerkelijke leiding om bij voorbaat de velen en zeer velen in de samenleving te volgen.? VVat „velen zeggen" is in de Schrift per definitie niet maatgevend. Inderdaad wordt tussen streepjes via de uitdrukking: „aan welke zijde ook", onpartijdigheid en objectiviteit gesuggereerd. Vond evenwel ooit een grote vredesdemonstratie plaats speciaal gericht tegen de vermeerdering van het kernwapenarsenaal „in Oost".? Want het mag v^an algemene bekendheid zijn dat de voorgenomen uitbreiding van middellange afstandsraketten een antwoord is op vermeerdering van SS-20 raketten aan Sowjetzijde.
—o— Volgt een herinnering aan uitspraken van de synode in 1962 krachtig tegen gebruik en in 1980 tegen bezit van zulke wapens.
De laatst bedoelde Pastorale Brief behelsde tevens een aanbeveling om tot tweezijdige ontwapening te komen met eerste stappen. Bedoeld eerste stappen van onze kant, al staat het er niet met zoveel woorden.
De verwijzing naar het meest recente de Assemblee van de Wereldraad van Kerken te Vancouver deelt mee dat daar ook op de productie werd afgewezen. Opgeteld, zo concluderen wij, zijn achtereenvolgens gebruik, bezit en productie van kernwapens afgezegd. De Assemblee sloot zich aan bij de uitspraak van de conferentie van Amsterdam in 1981: „Kerken moeten eenstemmig productie en plaatsing alsook gebruik tot misdaad jegens de mensheid verklaren. Het is een zaak van christelijke discipline en trouw aan het Evangelie." Wij vragen ons af en leggen de synode de kwestie voor of niet sprake is van een ongeloofwaardig hinken op twee of meer gedachten, wanneer men het éne ogenblik serieus aandringt op onderhandelingen in de richting van tweezijdige ontwapening met eerste stappen van eigen kant en vervolgens op een ander moment durft spreken van misdaad jegens de mensheid.
De synode verwacht dat binnen de kerkeraden de vraag aan de orde komt of men steun moet geven aan de demonstratie. Het moderamen van de synode legt de uitspraak van Amsterdam en het geluid van Vancouver aan de kerkeraden, waar de vraag al
of niet meedoen naar voren komt, in alle ernst voor. Over dat geluid van Vancouver zouden wij nog een en ander willen opmerken aan het adres van de synode. Het is velen opgevallen en het heeft velen teleurgesteld dat Vancouver ten aanzien van „West" zo'n krachtig geluid liet horen in de richting van wat daarnet misdaad jegens de mensheid" heette, terwijl men om de kerk in „Oost" het al niet moeilijker te maken zo diplomatiek, behoedzaam, zelfs overbezorgd, sprak naar wat dan wel opgevat moet worden als spreken naar de kant van „Oost". Het had er alles van dat te Vancouver met tweeërlei mond werd gesproken. Door de kerken ?
Een andere vraag nog. Is het wel verantwoord om zo duidelijk tegen de voorgenomen plaatsing te ageren van middellange afstandsraketten, waarmee men die Overheid daar in de kaart speelt en zelfbewuster maakt, die men juist te Vancouver niet onnodig wilde irriteren en voor de voeten lopen om de kerk daarginds het niet moeilijker te maken? De consequentie is wel hopeloos zoek.
En de logica ontgaat ons. De vervolger sterk maken. Hoe wil men dat en kan men dat?
„Samenhang bestaat", aldus weer de brief, „van de strijd voor vrede en de strijd tegen ongerechtigheid". Is er een stellig bewijs dat een strijd voor vrede in de zin van verwijdering van kernwapens minstens met eenzijdige eerste stappen onder geen enkel beding kan leiden tot „ongerechtigheid wereldwijd"? Het is allemaal niet zo vanzelfsprekend als in de brief van de synode argeloos gesteld wordt.
Inderdaad heeft de synode gelijk dat verschillend wordt gedacht over demonstraties. Zeker tegen de onderhavige, waarin naar verwacht wordt tallozen, zoals ten overvloede duidelijk uit de brief van de synode blijkt, uit verschillende motieven te hoop lopen.
Wil men dat de regering vanwege de genoemde misdaad jegens de mensheid onverwijld alle kernwapens vernietigt, of is het een bescheiden aandrang om tot „eerste stappen" te komen? „Men" roept tegenwoordig toch luid om duidelijkheid? Maar nu het onze over demonstraties, waar verschillend over wordt gedacht.. De verkondiging van de Schrift is primaire taak van de kerk en voornaamste beleidszorg voor de synode. Welnu, verdient het geen aanbeveling uit het Evangelie af te lezen wat essentieel was en gevolg, wanneer „de schare' 'in beweging kwam of gebracht werd"?
„Maar de overpriesters en de ouderlingen hebben de scharen aangeraden..." En: „Zij weerhielden nauwelijks de scharen..." Het is bekend dat op deze wijze onberekenbare krachten ontketend worden, waarvan de definitieve uitwerking niet valt te bepalen.
Onberekenbare, die vandaag „Hosanna" roepen en morgen „Kruist Hem".
Wij kunnen ons wel vinden in de oproep tot voorbede in de zondagse eredienst voor al degenen, die in dit opzicht een zware verantwoordelijkheid dragen". Alleen zijn het niet wat schijnheilige zinnen, wanneer de overtuiging ten beste wordt gegeven dat zij die verantwoordelijkheid dragen allang bezweken zijn aan de verleiding wapens te bezitten en te produceren, die als zodanig reeds als misdadig jegens de mensheid worden gekwalificeerd? Waarom niet uitgesproken dat voorbede nodig is voor allen, die al getoond hebben een zware verantwoordelijkheid niet te kunnen dragen?
—o— Ten besluite de hoop dat de kerkeraden de wijsheid mogen ontvangen om aan de discussie geestelijke leiding te mogen geven.
Uit deze critische bespreking van de brief van de synode is gebleken dat wij als redactie nog geenszins overtuigd zijn dat het moderamen die wijheid bezit om echt wijze leiding te geven.
De Synode hoopt dat mensen naar elkaar blijven luisteren ondanks een van elkaar afwijkende mening. Wij van onze kant hopen dat de synode evenzeer naar het geluid dat hier werd vertolkt willen luisteren. Ook als wij zeggen dat de manifestatie naar ons inzicht geen belangrijke bijdrage levert tot een helder gesprek over de materie. Ook als wij zeggen dat wij hopen dat de mensen, die wij met dit artikel en dit blad bereiken, niet op die manier hun bezorgdheid, die bij ons allen even sterk en dringend bestaat, zullen uiten door deelname aan de demonstratie op 29 oktober in Den
Redactie.
Haag.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 28 oktober 1983
Gereformeerd Weekblad | 12 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 28 oktober 1983
Gereformeerd Weekblad | 12 Pagina's