DE PAUS KOMT...
Bij de roomsen niet welkom
KATHOLIEK NEDERLAND: PAUS NIET WELKOM. Deze enigszins uitdagende kop sierde Elseviers Magazine van 2 maart. Uit het omslagartikel, dat de resultaten van een enquête weergeeft, blijkt dat 27% het „wel goed vindt" dat de paus ons land met een bezoek vereert, dat 430/o zegt: „het doet me niets" en dat 24% uitgesproken tegen is. Op de vraag wat deze rooms-katholieken van het pausbezoek verwachten kwamen ook tamelijk negatieve antwoorden. Het wordt een geweldige show, zo meent 14%. Het zal weinig indruk maken, is de verwachting van 39%. Het zal demonstraties en misschien wel relletjes uitlokken, denkt 29%.
Hoe diep het „rijke roomse leven" van voorheen in ons land ingezonken is, blijkt niet alleen uit het feit dat 15% van de ondervraagden nooit meer naar de mis gaat en dat het percentage dat nog iedere zondag aan z'n verplichtingen voldoet, slechts 23 is. Het blijkt ook uit het onthullende feit dat slechts 61% de juiste naam van de paus bleek te kennen: Johannes Paulus II. Anderen dachten dat Johannes XXIII of Paulus VI de lakens nog uitdeelde in het Vaticaan...
Nog maar 25 of 30 jaar geleden zou het volkomen onvoorstelbaar zijn geweest, dat
er op deze wijze werd gedacht en gesproken binnen de R.K. kerkprovincie Nederland. Het gezag van de geestelijkheid, dat toen nog vrijwel onaantastbaar was, is tot een minimum gereduceerd. In het bisdom 's Hertogenbosch verzet de priesterschap zich bijna massaal tegen de benoeming van Mgr Ter Schure tot bisschop. En een meerderheid van de Nederlandse rooms-katholieken spreekt zonder enige reserve uit dat ze niets verwacht van het pauselijk bezoek, ja zelfs dat ze vierkant tegen is. Hoewel we als reformatorische christenen uiteraard weinig goede woorden hebben voor het machtsinstituut van Rome, past ons geen leedvermaak. Integendeel, we zien er het bewijs in voor het feit dat de secularisatie ook in de R.K. Kerk z'n verwoestend werk heeft gedaan. Want met het zich onttrekken aan het gezag van de priesters heeft men veelal ook alle normen losgelaten. De leken zijn mondig geworden en maken zelf wel uit wat ze geloven zullen en wat ze moeten doen en laten.
Niets in te brengen
Hoe in Rome wordt gedacht over de ontwikkelingen binnen de Nederlandse kerkprovincie is niet onduidelijk. De bisschopsbenoemingen van de laatste tijd, met name die van Mgr Ter Schure tot bisschop van Den Bosch, liegen er niet om. De paus wil kennelijk de afgedwaalde gelovigen weer op het rechte pad brengen. En dat rechte pad is heel eenvoudig dat van de gehoorzaamheid aan Rome.
Het bezoek van de paus aan ons land heeft dan ook geen ander doel. Aktiegroepen en basisbewegingen binnen de R.K. Kerk krijgen nieteens de kans de paus te ontmoeten, laat staan dat ze met hem zouden kunnen discussiëren. De paus komt niet om te discussiëren, aldus Mgr Simonis, de aartsbisschop van Utrecht, de paus komt om te verkondigen. Daarom zullen allen die gevraagd hebben met de paus van gedachten te wisselen, teleurgesteld worden. Alle kritiek op het beleid van Rome wordt bij voorbaat al de kop ingedrukt.
Wanneer Rome deze houding aanneemt tegenover haar eigen mensen, dan moeten leden van andere kerken zeker niet de illusie koesteren ten overstaan van de paus kritische geluiden te kunnen laten horen. Trouwens, ook die illusie heeft Mgr Simonis hen reeds ontnomen. Hij zei zich niet te kunnen voorstellen dat het zou worden toegestaan dat vertegenwoordigers van de Nederlandse Hervormde Kerk zich bij het pausbezoek zouden opwerpen tot vertolkers van kritische geluiden binnen de R.K. Kerk.
Zo naïef zijn mensen in onze Kerk inderdaad geweest, dat ze gedacht hebben de paus tot de orde te kunnen roepen inzake zijn beleid in de Nederlandse kerkprovincie. Terwijl we toch in Nederland al zo'n eind op de oecumenische weg zijn zal de paus toch deze ontwikkeling niet willen afremmen? En in de ontmoeting met hem en in het gesprek met hem zal hij ons toch wel als gelijkwaardige partners behandelen?
Het moderamen van de Hervormde Synode heeft — zoals bekend mag zijn — na lang aarzelen en na diepgaand overleg, toch besloten de uitnodiging om bij het pausbezoek aanwezig te zijn, geaccepteerd. Het heeft daarbij enkele voorwaarden gesteld die door het Vaticaan zonder meer zijn aanvaard. Eén van die voorwaarden luidt: „dat de ontmoeting met de paus een voortzetting zal vinden in een gesprek over de Nederlandse oecumenische situatie, met de leiders van de daartoe bevoegde Vaticaanse instantie."
In cauda venenum — in de staart zit het vergif. Want als dat gesprek gevoerd moet worden met de leiders van de daartoe bevoegde Vaticaanse instantie, dan zijn de antwoorden al gegeven voordat de vragen zijn gesteld.
Gelukkig gaan in onze kerk, vooral ook na de benoeming van bisschop Ter Schure hoe langer hoe meer ogen open voor de werkelijkheid. Zelfs mensen die gepleit hebben voor een ontmoeting van het moderamen met de paus willen nu dat de Generale Synode zich erover uitspreekt, en dat alsnog van een ontmoeting wordt afgezien.
Dat zijn hoopvolle geluiden. Als Kerk van de Reformatie hadden we van het begin af, ook zonder de bisschopsbenoeming, afwijzend op de uitnodiging moeten reageren. We kunnen weten wat Rome is en welke pretenties het voert. Daaraan is, ondanks alle oecumenisme, de eeuwen door niets veranderd.
Reformatorisch
In Protestants Nederland van maart 1985 staat een lezenswaardig artikel van Drs. K. Exalto over „Reformatie en Pausdom". Daarin wordt op duidelijke wijze uiteengezet hoe de reformatoren Luther, Zwingli en Calvijn tegen de paus, of liever, tegen het pausschap hebben aangekeken. Ik laat het slot van dat artikel in z'n geheel volgen.
„Als straks onze regering de paus zal ontvangen, dan geeft zij, ook al is het maar een formaliteit, daarmee prijs het inzicht dat de politieke pretenties van de paus hem niet passen. Als straks de synoden van de Nederlandse kerken de paus ontvangen, dan is dat nog veel erger. Naar zijn wezen kan het niet slechts een 'beleefdheidsbezoek' zijn. Het is een ontmoeting met de man die nog altijd meent te zitten op de stoel van Christus, die nimmer de ware religie heeft geaccepteerd, en die zelfs niet eens het recht heeft, zoals Calvijn zei, om zich bisschop van Rome te noemen, laat staan paus, hoofd der kerk. Een ontmoeting met Karei Wojtyla, die met deze pretenties naar ons land komt, betekent een zwarte dag in de geschiedenis van de Reformatie in ons land. Niet omdat wij iets op de persoon van deze paus aan te merken zouden hebben, niet omdat wij hem niet als elk ander mens gastvrijheid zouden willen bewijzen, maar vanwege de macht die hij vertegenwoordigt, die een anti-christelijke macht is. Wanneer worden de kerken weer waarlijk reformatorisch? Wanneer worden de synoden weer waarlijk synoden van een reformatorische kerk?
Wat ons het meeste verontrust in het bezoek dat de paus aan ons land brengen zal is niet dat bezoek als zodanig, maar de onvoorstelbare zwakheid van het Gereformeerd Protestantisme in ons land. Leefde nog de religie van de reformatoren, dan zou het ons niet deren al kwam de paus niet één keer maar tien keer naar ons land."
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 15 maart 1985
Gereformeerd Weekblad | 12 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 15 maart 1985
Gereformeerd Weekblad | 12 Pagina's