Zullen twee tesamen wandelen...?

nei zaï ue uijueivasie lezers geen moeiie kosten bovenstaande woorden te completeren. „Zullen twee tesamen wandelen tenzij dat ze bijeengekomen zijn? " Het is een retorische vraag van de boer uit Thekoa. En de verklaring van dat woord levert ook geen problemen op. Wil je samen op weg, dan moet je elkaar eerst ontmoet hebben. Minder letterlijk, maar iets duidelijker is de vertaling van het NBG: „Gaan er twee tesamen zonder dat ze het eens geworden zijn? " Het zal geen tegenspraak oproepen: wanneer twee mensen gezamenlijk op weg gaan, dan moeten ze het eens zijn over de weg, dan moeten ze ook geen verschil hebben over het reisdoel.

Samen op Weg

Op 14 november hebben de gezamenlijke Synoden van de Nederlandse Hervormde Kerk en van de Gereformeerde Kerken het besluit genomen „Samen-op-Weg" te gaan. Honderd jaar geleden gingen de wegen uiteen. Nu, in het gedenkjaar van de Doleantie, zijn de beide kerken „in staat van hereniging".

Samen op Weg, maar is men het ook eens geworden? In ieder geval was men het erover eens dat de gescheidenheid niet langer kon en mocht voortduren. Ontelbare malen is het woord uit het Hogepriesterlijk gebed aangevoerd als motief: „dat zij allen één zijn..." Bovendien, de voortgaande saecularisatie dwingt ertoe, In de Hervormde Kerk zitten we al vele decennia met het probleem van de onkerkelijkheid. Velen hebben de band met de kerk doorgesneden, vele anderen staan nog als (doop) lid te boek. maar de kerk zegt hun niets meer, ze weten vaak nieteens dat ze er nog bij horen. Dat ver-^ichijnsel, tot voor kort onbekend in de Gereformeerde Kerken, grijpt nu ook ddar om zich heen. „Kerkverlating" heet het officieel. En men denkt dan vooral aan vele jongeren voor wie het uittreden uit de kerk niets meer is dan het doorsnijden van een band die toch al niet meer bestond. Willen de kerken hun toch al marginale plaats in de samenleving nog behouden, willen ze nog enige greep hebben op de jongeren — zo ongeveer luidt de redenering — dan kunnen ze zich de „weelde" van gescheiden optrekken niet langer permitteren.

Top en grondvlak

Samen-op-Weg — het is al vele malen gezegd — blijkt een zaak te zijn die van bovenaf wordt doorgedreven, maar die op het grondvlak van de kerk niet de weerklank vindt die de aktiviteiten aan de top zouden doen vermoeden. Er zijn op plaatselijk niveau een honderdtal gemeenten waar Hervormd en Gereformeerd op één of andere manier samengaan. Die gemeenten zijn voornamelijk gesitueerd in het zuiden, waar het protestantisme een minderheid vormt en waar een Hervormde Gemeente of een Gereformeerde Kerk alléén ternauwernood kan voortbestaan, óf in nieuwe woongebieden, zoals de IJsselmeerpolders, waar de onkerkelijkheid zeer groot is en waar men op elkaar aangewezen is. Maar in gevestigde gemeenten is de animo voor Samen-op-Weg niet groot.

Dat is ook wel gebleken uit de rapportage van kerkeraden en classicale vergaderingen! Volgens de officiële reakties was 30 tot 40 procent van mening dat Samen-op-Weg niet op deze wijze kan worden voortgezet. Zou men de meelevende gemeenteleden kunnen raadplegen, dan zou het weieens kunnen blijken dat meer dan de helft tegen is! En waar op plaatselijk niveau kontakten zijn gelegd, daar blijkt de samenwerking in vele gevallen moeizaam te verlopen.

De stemming

Op de eerste dag van de Combi-Synode waren er nogal vvat kritische geluiden te horen. Ook afgevaardigden die zeker niet kunnen worden gerekend tot de Gereformeerde richting bleken hun aarzelingen te hebben. Er werd opgemerkt dat te weinig rekening was gehouden met gemeenten die niet willen meedoen. Anderen spraken openlijk uit dat het zelfs in gefedereerde gemeenten soms erg stroef verloopt. Weer anderen vonden dat het geestelijk élan aan de beweging ontbreekt.

Op grond van al deze uitspraken was een groter aantal tegenstemmers te verwachten dan de werkelijkheid de volgende dag te zien gaf. Dat komt doordat de dwang uit de voorstellen was gehaald. Geen gemeente die dat niet wil kan gedwongen worden Samenop-Weg te gaan. Met deze geruststelling in het achterhoofd hebben kennelijk vele synodeleden die twijfelden toch vóór gestemd. Uiteindelijk waren slechts 12 van de 54 Hervormde synodeleden tegen, en deze behoorden alle tot de Gereformeerde Bond.

Hoe nu verder?

Men kan zich afvragen vvat men nu heeft bereikt met het besluit dat beide kerken van dit moment af zich „in staat van hereniging" bevinden. In de praktijk zal er niets veranderen. De praeses van de Hervormde Synode, ds. H. Huting, meende te moeten opmerken dat men als Hervormde Gemeente kan voortbestaan, „desgewenst tot de jongste dag". Afgezien van de spottende ondertoon van zo'n opmerking kan de vraag worden gesteld wat zo'n verklaring dan voor zin heeft. Behalve dat de Hervormde en de Gereformeerde kerkorde gewoon blijven fungeren is er dan voor de gefedereerde gemeenten een „tussenorde", zodat er in de praktijk drie kerken zullen zijn inplaats van twee. De verwarring is dus alleen maar groter geworden.

Maar wat gaat er straks — misschien over 20 of 30 jaar — gebeuren? Wanneer bijvoorbeeld in een classis een aantal gefedereerde gemeenten zijn naast een aantal gemeenten die onder de Hervormde kerkorde willen blijven voortbestaan? Zal een minderheid dan toch niet gedwongen kunnen worden? Het zou niet de eerste keer zijn in de kerk dat een minderheid te horen kreeg dat men zich maar moest schikken naar de meederheid...

Zijn we het eens?

Daar ligt nog steeds de vraag van Amos: ..zullen twee tesamen wandelen tenzij ze bijeengekomen zijn? " Als we eens bijeengekomen waren bij ons uitgangspunt, bij de belijdenis van de Reformatie... Als die belijdenis niet was bijgezet in het museum voor oudheden, maar meeging als bagage waaruit onderweg kon worden geput...! Dan konden we veilig Samen-op-W^eg gaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen