Hoop voor het nageslacht

Zo zegt de HEERE: r is een stem gehoord in Rama, een klage, een zeer bitter geween: achel weent over haar kinderen; zij weigert zich te laten troosten over haar kinderen, omdat zij niet zijn. Zo zegt de HEERE: edwing uw stem van geween, en uw ogen van tranen; want er is toon voor uw arbeid, spreekt de HEERE; want zij zullen uit des vijands land wederkomen. En er is verwachting voor uw nakomelingen^ spreekt de HEERE; want uw kinderen zullen wederkomen tot hun landpak. Jeremia 31 : 15—17

1. Moedertranen geschreid

In de tekst ontmoeten wij een wenende moeder. Bittere tranen worden door haar geschreid. Zij klaagt het uit. Luidkeels weent zij bitter. Er worden pogingen ondernomen om haar te troosten. Maar 'zij weigert zich te laten troosten', zij is letterlijk ontroostbaar. De goed bedoelde troostwoorden bereiken haar niet.

Wat is er dan met haar aan de hand.? Wel, ze is haar Idnderen kwijt. Die zijn van haar losgescheurd. Ze zijn van haar afgenomen en ze zal hen nooit meer terugzien. Wat is er aan de hand.? We moeten allereerst goed beseffen dat er hier door de profeet Jeremia gebruik wordt gemaakt van dichterlijke beeldspraak. Rachel, de vrouw van Jakob, moeder van Jozef en Benjamin, was al honderden jaren geleden gestorven. U kent de geschiedenis beschreven in Genesis 35. Ergens langs de weg van Beth-El naar het zuiden is Rachel 'in het kraambed' gestorven. Bij de geboorte van Benjamin liet zij het leven.

Maar Jeremia 'wekt Rachel op uit haar graf en voert haar wenend in' (Calvijn). Dit is niet letterlijk op te vatten. Het O'. Testament leert heel duidelijk dat men de doden met rust moet laten. De weg van het spiritisme, alle pogingen om in kontakt te treden met geesten van overledenen en dergelijke, is afgesloten door de slagboom van Gods gebod. Het is een heilloze weg die tot de ondergang leidt. Dat moet ook vandaag met nadruk gesteld worden, nu er met name onder jongelui een herleefde belangstelling is voor allerlei occulte zaken. Jeremia wist ook heel goed dat moeder Rachel niet op de hoogte was van de wederwaardigheden van haar nageslacht. We lezen in Jesaja 63: 'Abraham weet van ons niet, en Israël (Jakob) kent ons niet' (vs 16). We kunnen er aan toevoegen: ook de aartsmoeders Sara, Rebecca, Lea en Rachel hebben er geen weet van wat er eeuwen na hun overlijden met hun nageslacht gebeurt.

Maar in onze tekst is Rachel een symbool. Zoals wij kunnen spreken van 'de Nederlandse maagd', symbool van heel het volk of van „Marianne", symbool van het franse volk. Zo wordt hier Rachel genoemd als stammoeder van Israël. En zij weent omdat het heel slecht gaat met het volk van Israël. In het jaar 722 voor Christus is de stad Samaria verwoest. De tien stammen van het noordelijke rijk zijn in ballingschap weggevoerd naar Assyrië. Nu moet X? remia zo rond het jaar 600 aanzeggen dat ook Jeruzalem zal vallen en dat ook de twee stammen van het zuidelijk rijk, van Juda dus, gedeporteerd zullen worden — en wel naar Babel. Hoe zal het land dan achterblijven? Gebrandschat, geplunderd, kaal en leeg, als een ontroostbare moeder die van haar kinderen is beroofd.

Het is Jeremia niet gemakkelijk gevallen deze onheilsboodschap te moeten brengen. Maar hij móest wel: ij moest de mond van God tot het volk zijn. Zou hij zijn mond houden, dan werd de boodschap als een brandend vuur in zijn binnenste, dat hem verteren zou (20 : 9).

Deze boodschap werd de profeet niet in dank afgenomen. Met veel verzet en vijandschap werd hij geconfronteerd. Er was onder de Joden van zijn tijd sprake van een oppervlakkig optimisme, een 'verbondsautomatisme'. Wie doet ons wat.? Wat kan ons eigenlijk gebeuren.? We zijn toch zeker Gods volk.? We dragen toch het teken van de besnijdenis.? Jeruzalem gaat nooit verloren!

Vierkant hier tegenover schildert Jeremia de wenende Rachel voor ogen. Een vreselijk onheil zal het volk overkomen — en dat als straf Gods op de zonden van afgoderij en ongehoorzaamheid. Een stem is gehoord in Rama... Rama, v/aar de gevangenen verzameld werden, voordat ze naar het oord van de ballingschap werden afgevoerd (vgl. Jer. 40 : 1). Zoiets als het kamp Westerbork in de tweede wereldoorlog. Rama — een soort vergaarbak voor concentratiekampgangers.

Daar worden moedertranen geschreid vanwege kinderen die verloren gaan in de nacht van de tijden.

Het lijkt een hele sprong vanuit de historische achtergrond van de tekst naar onze eigen tijd en situatie. Maar is het niet zo dat Gods Woord nog steeds ons tegen komt in onze oppervlakkigheid en lichtzinnigheid. Wanneer er een gezond kindje geboren wordt, is er over het algemeen vreugde en dat hóórt ook zo. Maar luisteren we naar ons Doopformulier, dan worden daar nogal wat donkere tonen aangeslagen. Op bijbelse gronden wordt daar van onze kinderen gezegd dat zij evenals wijzelf 'in zonden ontvangen en geboren, en daarom kinderen des toorns zijn'. Niet geschikt voor het koninkrijk van God!

Verder wordt gesteld dat zij 'der verdoemenis in Adam deelachtig zijn'. Dus liggen ze onder Gods oordeel. En in het gebed vóór de Doop wordt nog eens gezegd dat 'dit leven toch niet anders is dan een gestadige dood' (een voortdurend stervensproces).. Onze pasgeboren kinderen zijn dus meteen al ten dode opgeschreven. Beseffen we daar iets van als we in het wiegje kijken of ons kind op schoot hebben.?

Over moedertranen gesproken... wie zal de tranen tellen die Anno Domini 1987 om

kinderen worden geschreid! Tranen vanwege kinderloosheid. Tranen omdat ouders een kind moesten verliezen aan de dood. Maar ook tranen waar ouders een kind hebben verloren aan het leven: een verloren zoon of dochter die nog nimmer is weergekeerd.

Het is een groot voorrecht van christenkinderen tot Gods gemeente te mogen behoren. Het teken en zegel van grote en kostbare beloften in de Naam van de drieenige God te mogen ontvangen. Maar... de Doop is geen vrijwaringsbewijs voor ramp en tegenspoed. De Doop op zichzelf is ook niet zaligmakend. Ook voor gedooptcn blijft de wereld — met al het mooie en goede dat de HEERE toch ook geeft — een strijdtoneel en een tranendal. Er is verlossing nodig uit de ballingschap, uit de geestelijke dood in de zonden en misdaden. Er is wederkeer nodig, bekering, ommekeer om de God van ons leven te leren kennen, liefhebben en dienen.

Redenen te over voor moedertranen en vadertranen, als de ogen worden geopend voor de grote nood waarin wij ons mét ons nageslacht door onze diepe val in Adam bevinden. Waar dc Heilige Geest ons de noodzaak van waarachtige bekering op het hart bindt, daar wordt geboren die droefheid naar God die een onberouwelijke bekering tot zaligheid werkt (2 Kor. 7 : 10).

Daar komen we net als eens die Kanaanese vrouw met een sterk roepen en schreien tot de troon van Gods genade, opdat er behoud zal mogen zijn voor onze kinderen. En we kunnen er niet mee getroost worden dat onze kinderen goede cijfers halen op school of zo'n mooie positie hebben bereikt in de maatschappij. Neen, het gaat ons erom dat al onze kinderen de HEERE zullen vrezen!

Doch op U zien mijn schreiend' ogen, op U betrouw ik in 't verdriet, verlaat, ontbloot mijn ziel toch niet — o HEERE, o eeuwig Alvermogen. (Psalm 141 : 9)

2. Moedertranen gedroogd

Maar nu mag Jeremia ook een troostrijke boodschap brengen: stil maar, Rachel, houd maar op met huilen, droog je tranen maar. Want zó luidt Gods belofte: je kinderen zullen éénmaal weer terugkomen uit het land van de vijand. Ze zullen weer hun eigen land bewonen. Er is verwachting voor de toekomst. Er is hoop voor het nageslacht. Heel Jeremia 31 geeft hiervan een nadere uitwerking en concrete invulling. 'Er is loon voor uw arbeid', staat er. Het gaat dan niet om één of andere vorm van verdienste. Maar het betekent: er is vergoeding voor uw zwoegen. U hebt niet voor niets geschreid. (Jw tranen zijn in Gods fles bewaard. Er is op uw zuchten acht geslagen door de grote Hoorder van het gebed.

Hoe is dit mogelijk? God houdt door alles heen vast aan Zijn verbondsvolk Israël. En dan ligt er een diepe waarheid in de gedachte dat Israël in de smeltkroes van het lijden behouden blijft omwille van de Messias. Onze ITeere Jezus Christus, maar allereerst: de Messias Israëls. Hij sluimerde in de lendenen van de vaderen. Ook onder het oude verbond is er volop de strijd die in Genesis 3 is aangekondigd: het zaad van de slang tegen het zaad van de vrouw. De duivel wil Israël doen ondergaan in de ballingschap om zo de komst van Gods Zoon in het vlees te verhinderen. Maar omwille van de Messias, omwille van Gods verkiezend welbehagen in Christus, gelukt dat niet! Dat is ook in Jeremia 31 de diepste achtergrond. Zo verstaan we ook hoe de evangelist Mattheiis dc lijn kan doortrekken van onze tekst naar de kindermoord in Bethlehem. Toen de moeders van Bcthlehem weenden om hun kinderen, die lafhartig vermoord waren door Herodes' soldaten. Was ten diepste hetzelfde aan de orde als in Jeremia 31. Namelijk de strijd van de slang tegen hèt Kind, Gods heilig Kind Jezus. En de enige troost voor de moeders van Bethlehem kón zijn dat er hoop en verwachting was voor die kindertjes die onbewust als martelaren om Jezus' wil gestorven waren.

Die strijd gaat door tot op de jongste dag. Maar ook de vertroosting blijft aktueel om Jezus' wil. Om Zijnentwil is er ook in 1987 goede hoop voor de toekomst van Israël. Maar ook goede hoop voor de voortgang van Gods heilswerk onder de heidenen Goede hoop voor de jongste generatie en voor de aankomende geslachten.

, Zo zegt de HEERE...' Zijn Woord wordt altoos trouw volbracht, tot in het duizendste geslacht. Wat zegt Hij tot ons en ons nageslacht? De Heilige Doop betuigt ons dat Hij een eeuwig verbond der genade met ons opricht, dat Hij ons tot Zijn kinderen en erfgenamen aanneemt. Lees en herlees de uitleg van ons Doopformulier van wat de belofte van de Vader inhoudt, van wat de belofte van de Zoon inhoudt, van wat de belofte van de Heilige Geest inhoudt. Leg het zo eenvoudig mogelijk uit aan de kinderen. Laat ze er maar bij zijn iedere keer als het dopen is. Hebt u problemen met uw kinderen, stort uw tranen over hen, kom toch met Gods eigen beloften tot Zijn genadetroon. Gelóóf in Hem die ook nu verloren zonen en dochters thuisbrengt vanuit de geestelijke dood. De HEERE kan toch van Zijn Woord niet af. Val Hem maar lastig voor uw kinderen. Zouden dan kinderen van zoveel tranen en gebeden verloren gaan?

Maar wacht niet totdat de kinderen eventueel een verkeerde kant opgaan. Breng ze in het gebed dagelijks bij die God uit Wiens hand u ze ontving. Dan mogen we met alle vrijmoedigheid zeggen: 'er is loon voor uw arbeid!' Immers, er is loon voor Christus' arbeid. Hij om Wie moeder Maria geweend heeft bij het kruis. Hij die door de Vader met zo oneindig veel hartzeer is overgegeven tot in de dood. In Hem is er verwachting — hoop voor het nageslacht!

De stedelingen zullen bloeien gelijk het malse kruid. Zijn Naam en roem zal eeuwig groeien; ook zal eeuw in. eeuw uit, het nageslacht Zijn grootheid zingen, zolang het zonlicht schijn', hun zal een schat van zegeningen in Hem ten erfdeel zijn. (Ps. 72 : 9)

V.

V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen