Het Woord des Kruises

„...niet met wijsheid van woorden, opdat het kruis van Christus niet verijdeld worde. Want het woord des kruises is wel dengenen die verloren gaan. dwaasheid; maar ons, die behouden worden, is het een kracht Gods..."1 Corinthe 1 : 17b-18

wijsheid van woorden

Paulus geeft aan wat bij hem altijd voorrang had en kreeg: het Evangelie verkondigen. Als hij dat in een stad of streek had mogen doen, trok hij de gedrevene weer haastig voort om de blijde boodschap ook elders door te geven. Hij zaaide, maakte nat. Wat er te maaien viel, liet hij gaarne aan anderen over. Zo bedienden veelal anderen de doop aan hen die tot geloof en bekering waren gekomen. Daarmee geeft de apostel aan waar het om gaat: niet om het stichten van godsdienstige scholen met mensen als leiders. Maar om het leggen van het ene Fundament waarop het God behaagt mensen te bouwen door hen een levend en oprecht geloof te schenken dat hen voor eeuwig met Christus verbindt. Paulus was niet bezig groepen te stichten met een mens aan het hoofd, maar werd van Godswege betrokken in het vergaderen van de gemeente des Heeren onder haar ene Heere en Hoofd Jezus Christus.

Hoe bracht hij dan dat Evangelie? We lezen: niet met wijsheid van woorden. Letterlijk staat er: wijsheid van woord, woordwijsheid. Het gaat dan om het accent op 'wijsheid'. Dat woord pakt Paulus op en gaat er in dit hoofdstuk en het volgende diepgaand op in. Kenmerkend voor de Griekse levenshouding was dat men veel nadruk legde op de 'sophia', de wijsheid. Men hield daar van: philo-sophia. Wijsheid, denken, als een route waarlangs men de dingen tot op hun diepste wezen kon ontdekken en doorzien. Mensen die hierin erg bekwaam waren (de filosofen) stonden in hoog aanzien. Kennelijk was men in Corinthe niet los van de gedachte dat Paulus en de andere predikers ook een soort filosofen waren die een methode aanreikten om via denken en inzicht tot kennis van God te kunnen komen. Geloof in Christus werd zo een vorm van wijsbegeerte om tot kennis van God te komen. Prediking wordt dan een methode om woorden, ideeën, gedachten over God door te geven. Wat wijsgeren op hun scholen doen, doen predikers op de kansel: verheven inzichten aangaande God prediken. Het Griekse denken accentueerde daarbij het schone en harmonieuze. Toegepast op de evangelieprediking betekent dat het verzwijgen of ombuigen van die gedeelten uit het Evangelie die met dit schoonheidsideaal in strijd waren.

Welnu, op die achtergrond reageert Paulus met de woorden dat hij 't Evangelie niet heeft verkondigd 'met wijsheid van woorden'. Ik ben niet naar Corinthe gekomen om er de 'diepe denker' (Pop) uit te hangen, maar alleen om er het Evangelie te verkondigen. Niet de wijsheid die mensen streelt in hun oren en gedachten, geen schone levensleer of wereldbeschouwing, geen introductie in goddelijke geheimen en mysteries is de apostel in Corinthe komen prediken. Geen 'sophia', geen wijsheid noch een 'logos' d.w.z. een boeiende wijze van zeggen en oorstrelende verkondiging is de reden dat er in Corinthe een gemeente is ontstaan. De oorzaak ligt in de verkondiging van de wijsheid Gods en wel heel concreet in de prediking van het kruis van Christus.

Waar mensen dat Evangelie gelijkschakelen met 'wijsheid van woorden' daar verijdelen ze het kruis van Christus. Letterlijk staat er: ze maken het kruis van Christus leeg. Bedoeld is: ze maken de boodschap van het kruis leeg. Ze maken het tot een leeg woord, tot een holle klank, ze beroven het van zijn inhoud en waarde. Het kruis van Christus wordt zo tot een nietszeggend iets. En waar dat gevaar dreigt, steigert de apostel. Dat weten we ook uit andere plaatsen in zijn brieven. Het hart van Paulus' prediking was altijd het kruis van Christus. De gekruisigde Christus was het steeds weerkerende thema van zijn verkondiging. Geen woordwijsheid, geen wijsbegeerte, geen oorstrelende redevoering, geen diepborende wereldverklaring, geen logisch luidend godsbewijs. Maar enkel de prediking van de Gekruisigde.

Het 'kruis van Christus' staat hier voor de weldaad der verlossing die van de gekruiste Christus moet verkregen worden (Calvijn). De leer van het Evangelie die wij verkondigen, moet de smaak 'van de natuur van het kruis' hebben, aldus de Reformator. Als het Christus niet is, is de evangelieprediking leeg en nietszeggend. Juist daar komt de apostel voor op in dit Schriftgedeelte. Prediking die de gemeente des Heeren grondt in haar ene Fundament is verkondiging van de daden Gods. En die daden Gods vinden haar hoogtepunt in het offer van Christus aan het kruis. Middenin de verberging van de heerlijkheid Gods aan het kruis onthult God Zijn ontferming en genade. Het kruis van Christus. Dat is het fundament van de Kerk Gods. En die Naam heeft Paulus verkondigd. Geen eigen leer of filosofie heeft hij gebracht. Nee, niets heeft hij gezegd van zichzelf of over zichzelf. „Slechts één naam had hij genoemd, de naam van Jezus Christus. Zijn eigen naam kon noch mocht daarnaast gezet worden. Want dat zou in feite op een uitholling van de ene Naam neergekomen zijn" (F. J. Pop).

Wie daarom zegt: Ik ben van Paulus en ik ben van Apollos en ik van Cefas en ik van Christus, streept Christus en Zijn werk

weg. Maakt het kruis van Christus tot een holle klank. Want als ook een prediker die slechts mens is onze steun en toeverlaat kan zijn, waarom moest Christus dan nog afdalen tot de diepte van het kruis. Neen, slechts één Naam is onze hope, slechts één grond heeft Christus' Kerk. Zoudt g' uw hoop op mensen bouwen? U toevertrouwen aan voorgangers, hoe godzalig en diepzinnig ze ook mogen zijn? Dat is het kruis van Christus verijdelen, leeg maken, van zijn waarde en kracht beroven. Niet aan de voeten van mensen, maar aan de voet van het kruis van Christus herschept God door Zijn Geest ons tot nieuwe mensen. Voegt Hij ons tot Zijn Godsvolk dat eeuwig leven ontvangt in Christus. Christen uit Bunyans overbekende boek verloor het pak van zijn schuld toen hij zijn ogen mocht slaan op het gezegend kruis van onze Heere Jezus Christus. Mensen brengen scheiding aan, maar Christus verenigt. Niet Paulus of Apollos of Cefas mogen de plaats van Christus innemen.

Woord des kruises

„Want het woord des kruises is wel dengenen die verloren gaan dwaasheid, maar ons die behouden worden is het een kracht Gods." De zoëven aangeduide boodschap roept tweeërlei reactie op en heeft tweeërlei gevolg. Het brengt behoudenis aan of laat verloren gaan. Je hebt twee soorten mensen: zij die verloren gaan, zij die behouden worden. En dat gebeurt op grond van de houding tegenover het kruis van Christus. Dat kruis brengt scheiding aan. Niet zozeer geld of macht of ras of taal maar het kruis van Christus. We schreven al: de uitdrukking 'kruis van Christus' is een uitdrukking die heel Christus' vernedering aanduidt. Wat Paulus elders noemt dat Christus' Zichzelf vernietigd heeft, de gestaltenis eens dienstknechts aangenomen hebbende...' (Fil. 2, 7).

Zijn afleggen van alle heerlijkheid die Hij bij de Vader had eer de wereld was. Zijn 'arm geworden zijn daar Hij rijk was' (2 Cor. 8, 9). Hij is gekomen in gelijkheid van het zondige vlees (Rom. 8, 3). Heel die gang van de Zoon. Buigend tot in de diepte van kribbe naar kruis. Prijsgevend alle glorie en macht. Zichzelf vernederend en ontledigend en uitlopend op het vervloekte kruishout. Dat is 'het Woord des kruises'. Die boodschap, die prediking heeft geklonken in de oren der Corinthiërs. Zó is Christus hen voorgesteld en verkondigd.

Niet als een interessante man die een nieuw inzicht in mens en wereld had te bieden. Niet als een nieuwlichter op het terrein van levensvragen. Niet als een filosoof die een nieuw wijsbegeerte had ontworpen. Maar Hij is gepredikt als Degene die alles prijs gaf van zichzelf om te zoeken en zalig te maken alwie verloren is. Niet gekomen om gediend te worden maar om te dienen. Niet als een heerser maar als een Herder. Niet als een dictator maar als een Koning, rechtvaardig, wijs en zacht. De Knecht des Heeren Die Zich liet welgevallen smaad en hoon, spot en miskenning om Zich zo een eigen volk te verwerven door Zijn bloed. Dat Woord is in Corinthe verkondigd, het Woord des kruises. Op dat Woord aangaande deze Christus mocht een gemeente worden gegrond. Hoe walgelijk en aanstootgevend klinkt het de apostel nu in de oren dat mensen zich toevertrouwen aan mensen. Hoe in strijd met dit woord des kruises als voorgangers eigen ideeën en inzichten verkondigen en de prediking van de Gekruisigde achterwege laten.

Voor hen die verloren gaan is het woord des kruises dwaasheid. Er staat eigenlijk: voor hen die bezig zijn om verloren te gaan, maar voor ons die bezig zijn behouden te worden is het een kracht Gods. Het contrast ligt in de woorden: dwaasheid en kracht. Mensen die bezig zijn om verloren te gaan achten deze prediking van het woord des kruises dwaasheid. Waarom? Is het niet omdat dit woord ons al het onze afneemt, onze eigenwaan, eigengerechtigheid, eigenwaarde. Wie voor dit woord valt, moet alles inleveren en dat willen we immers niet? We zijn wat en we hebben zoveel en we doen het zo goed. Wij zijn rechtzinnige mensen. We zijn knappe mensen. We zijn verlichte mensen. Wat moeten we met zo'n boodschap van het kruis van Christus aan? Dat is toch dwaasheid. Dat druist toch in tegen alle menselijkheid en fijnzinnigheid? Dat is toch mensonterend en mensontluisterend. Dat een ander voor mij gaat sterven, ongevraagd en dat ik mij daaraan moet overgeven, zei de schrijver Vestdijk en dat dat dan mijn redding is? Dat is mijn eer te na!

Geef mijn portie maar aan Fikkie, zei een hoogleraar eens. Dit woord is mij dwaasheid, ergernis. Zo noemt de apostel het ook verder op: de ergernis van het kruis. Dat is het voor hen die bezig zijn verloren te gaan. In de afwijzing van dit Evangelie ligt de reden van verloren gaan. Mensen die verloren gaan, zijn te herkennen aan het verwerpen van het kruis van Christus. Dat kruisevangelie doet ze niets, raakt ze niet. Ze stoten er zich aan. Ze achten het een zinloos gebeuren. Wat moeten we ermee?

Maar voor óns die behouden worden is het een kracht Gods. Voor ons! Paulus sluit er zichzelf bij in. Voor ons die bezig zijn om behouden te worden. Ons leven is op een ander spoor gezet dankzij Gods genade. De weg van het behoud. Voor ons is dat woord des kruises een kracht Gods. Tot zaligheid, schrijft hij er in de Romeinenbrief nog bij (1, 16). Kracht, dunamis. Dynamiet kennen we wel. Daar moet je wel heel omzichtig mee omgaan. Want als het ontploft, dan ben je er geweest als je in de buurt bent. Zo is dat woord des kruises. Als een staaf dynamiet. Brengt de Heilige Geest de ontsteking tot stand, dan blaast het heel je levenshuis in de lucht. Dat is met mij ook gebeurd, wil de apostel zeggen. Voor ons die behouden worden is het een kracht Gods. Heel mijn villa eigengerechtigheid en bungalow vroomheid is de lucht ingeblazen onderweg naar Damaskus. En toen zat ik bij de ruïne terneer, blind, verslagen, in gebed verzonken. O God, wees mij zondaar genadig. Maar het woord des kruises had niet alleen kracht om te slopen, maar ook om te bouwen. Als een levend gemaakte steen door Gods genadige hand ben ik gevoegd boven op de Hoeksteen Christus. Voor ons die behouden worden. Voor ons die gebouwd worden in dat geestelijke huis. Een kracht Gods. Het Woord des kruises stuwt ons bij al het onze vandaan en dringt ons almeer tot Christus en drijft ons heen tot dat gezegend kruis van Jezus Christus. Welk een kracht heeft dat Woord van het kruis. Gelukkig maar want in ons is geen kracht of het moest zijn om steeds weer weg te lopen bij dat Fundament Christus vandaan. In dat Evangelie des kruises ligt kracht om te strijden tegen de zonde. Kracht om staande te blijven in leed en verzoeking en beproeving. Kracht om voort te gaan. Kracht om thuis te brengen allen die hier aan de voet van het kruis leerden sterven en levende hoop in hun ziel geschonken kregen vanwege de Gekruisigde die óók de Verrezene is. Jazeker, dat schijnbaar machteloze woord van een Machteloze aan een kruis bergt in zich een kracht, ongekend en onstuitbaar. Want het is een kracht Góds. God Zelf zit er in en staat er. achter. U die bezig bent behouden te worden: vlucht dagelijks tot het gezegend Kruis van uw Heere. Klem vast aan deze Rots u.In Hem ligt uw behoud. Hij alleen is uw Redder!

C.a.d.IJ.

J. M.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen