Het viervoudig gezag

De levitische priester

In Deut. 18 : 1-8 komt de derde categorie ambtsdragers aan de orde. In het voorafgaande sprak Mozes over de rechters en over de koning. Nu gaat hij handelen over de priesters. Daarbij valt het ons op, dat de priesters moeten behoren tot de stam van Levi. Geen andere stam had het recht dienst te doen in de tabernakel. Koning Jerobeam heeft later heiligdommen gesticht te Dan en Bethel. Daar liet hij gouden kalveren vereren om te verhinderen dat het volk van het Tienstammenrijk naar Jeruzalem ging voor de grote feesten. Hij durfde af te wijken van de regel dat de priesters van de stam van Levi moeten zijn en stelde anderen aan om dienst te doen. Zo deed hij Israël zondigen. De gevolgen van deze eigenwillige godsdienst zijn ingrijpend geweest. Veel andere koningen volgden Jerobeam na, de man die in de Schrift steeds weer genoemd wordt 'Jerobeam, de zoon van Nebat, die Israël zondigen deed'.

Mozes spreekt hier nadrukkelijk over Levitische priesters. De stam Levi heeft geen apart erfdeel gekregen in Kanaan. Toen Jakob zijn zonen zegende, veroordeelde hij het geweld van Simeon en Levi. Ze zouden daarom verstrooid worden onder Israël. Voor Levi is deze veroordeling later veranderd in een zegen. Nadat het volk Israël in de woestijntijd het gouden kalf gemaakt had, riep Mozes: Wie de HEERE toebehoort, kome tot mij. Toen naderden de zonen van Levi en oefenden een strafgericht onder hun broeders (Ex. 32). De Levieten werden aangenomen in de dienst des Heeren in plaats van de eerstgeborenen van Israël. Eigenlijk zou het hele volk dienst moeten doen, want het was immers een priesterlijk koninkrijk. Maar de Levieten nemen de plaats in van de eerstgeborenen. Alleen zij mogen voortaan dienst doen bij de tabernakel (Ex. 19 en Num. 3).

48 steden

De Levieten werden inderdaad verstrooid onder Israël, doch niet langer als een veroordeling, maar als een zegen. Ze krijgen 48 steden toegewezen (Num. 35). Zo kunnen ze te midden van anderen wonen en het volk onderwijzen in de wegen en wetten des Heeren. Zo kunnen zij ook ter gelegenheid van bijzondere gebeurtenissen offers brengen op de diverse plaatsen. Niet alle offers moesten in de tabernakel gebracht worden — naar die plaats behoefden de Israëlieten slechts driemaal per jaar te gaan.

De stam Levi heeft dus geen gewoon erfdeel ontvangen. Toch moet in hun onderhoud voorzien worden. Daartoe bepaalt de Heere, dat zij een deel van de offers ontvangen en de tienden. Zo zorgt de Heere voor het levensonderhoud van Zijn knechten. 't Lijkt riskant om te leven van de gaven van anderen, maar God stelt Zichzelf garant. Tegenover het 'geen deel noch erve met Israël' staat: 'de HEERE is Zijn Erfdeel'. Dit is meer dan alle menselijke vastheid. In Ps. 127 staat het zo: Vergeefs van 's morgens vroeg geslaafd Tot 's avonds, en het brood der smart Gegeten, met een angstig hart: Vergeefs de gansen dag gedraafd; God geeft het, hoe een ander schraap', Dien Hij bemint, als in de slaap.

Dit alles verhindert Mozes echter niet, om het volk op hun verantwoordelijkheid te wijzen. Ze moeten het rechtmatige deel van de offers en tienden afstaan. We krijgen de indruk, dat het hier wel eens aan schortte en dat het afstaan van een deel van de inkomsten een sluitpost op de begroting werd. Immers, meer dan eens lezen we in Deuteronomium de oproep wel te doen aan de weduwe, de wees, de vreemdeling en de Leviet. We herinneren ons, dat Mozes spreekt over de ambten in het kader van het vijfde gebod. Er moet eerbied zijn voor allen die over ons gesteld zijn. Hier betekent het concreet: we moeten in hun onderhoud voorzien, ze mogen niets te kort komen.

Later spreekt Paulus erover, dat hij met tentenmaken de kost verdiende. Hij wilde niet afhankelijk zijn van de gemeente. De indruk moest vermeden worden dat hij predikte om er financieel beter van te worden. Dit is van veel belang in een zendingssituatie. Doch wanneer er vaste gemeenten zijn, hebben die gemeenten ook de plicht hun voorgangers te onderhouden.

Een gelijk inkomen

De zorg voor het financiële welzijn blijkt ook uit de verzen 6—8. Wanneer een Leviet behoefte gevoelt dienst te doen bij het centrale heiligdom, dan mag dat. Hij krijgt in dat geval dezelfde inkomsten als zijn broeders die daar al waren. Er hoeft geen rekening gehouden te worden met de vroegere inkomsten van hem of zijn familie. Natuurlijk konden niet alle Levieten dienst doen bij de tabernakel of de tempel. Velen zullen ander werk hebben moeten doen. De Leviet Barnabas had een akker die hij kon verkopen (Hand. 4). Maar als er iemand was, die de wettige afstamming van Levi kon aantonen, mocht hij niet geweigerd worden. Hij zou hetzelfde loon ontvangen als de anderen.

't Zijn een paar praktische zaken die in Deut. 18 geregeld worden. We moeten hier geen uitvoerige uiteenzetting verwachten over het priesterschap. Hier en daar is er in Deuteronomium al op gezinspeeld op de taak van de priesters. In 10 : 8 staat de volgende opdracht: om de ark des verbonds des HEEREN te dragen, om voor het aangezicht des HEEREN te staan, om Hem te dienen, en om in Zijn Naam te zegenen.' De uitvoerige regeling in Leviticus mag bekend verondersteld worden. Ook het onderscheid tussen priesters en levieten hoeft hij niet te behandelen. Alleen de zonen van Aaron mochten priesters worden, terwijl de overigen van de stam hulpdiensten verrichtten. Al deze zaken worden verondersteld. Thans wil Mozes alleen de financiële situatie van de Levieten veilig stellen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen