Abraham Capadose

(slot)

De Evangelische Alliantie

Ook daarbij is Capadose nauw betrokken geweest. De Evangelische Alliantie is ontstaan uit de behoefte dat christenen uit verschillende kerken en verschillende landen de eenheid zouden zoeken en zo de eenheid van Christus belijden. Ze werd gestichtzomer 1846 in Londen. Daar waren 921 protestantse mannen bijeen gekomen die 50 vrije kerken uit Engeland, Schotland en Amerika vertegenwoordigden.

De Alliantie stelde zich ten doel om enerzijds tegen de toenemende invloed van Rome, en anderzijds tegen het ongeloof een dam op te werpen.

Op gezette tijden werden grote samenkomsten belegd. Een absoluut hoogtepunt was de vijfde algemene vergadering, gehouden in Amsterdam van 18 tot 27 augustus 1867.

Professor vanOosterzee hield bij die gelegenheid in de Nieuwe Kerk een wijdingsrede over: „de gemeenschap der heiligen". Groen van Prinsterer sprak in het Frans over: „La Nationlitê religieuse en rapport avec la Holland 1' Alliance Evangelique". Toen hij het spreekgestoelte verliet werd hem door de ganse vergadering in 4 talen: „Dat 's Heeren zegen op u daal' " toegezongen.

Van de Nederlandse afdeling van de Evangelische Alliantie was Capadose de stuwende kracht. Eerst was hij eerste secretaris ervan. Elout was president. In 1860 nam Capadose deze funktie van hem over. Hij bleef president tot in 1874.

In 1851 bezocht hij de conferentie van de Alliantie in Londen. Tot aan het eind van zijn leven had hij kontakt met geestverwanten in het buitenland.

Walvis of potvis

Onder de geschriften van Capadose die in het boek van drs. Van den Berg zijn opgenomen, is ook een „Brief over de groote visch van den propheet Jona, aan een liefhebber van Gods Woord, tot bevestiging zijns geloof", door Abraham Capadose M.D.

Hoe kwam Capadose er toe over deze zaak te schrijven? Wel... in Amsterdam kon men de groote visch, de walvisch bezichtigen. Ze was aangespoeld aan de kust en naar Amsterdam vervoerd om daar als bezienswaardigheid te dienen. De belangstelling van het publiek was groot. Zoiets zag. men niet iedere dag. Die grote vis bleek maar een nauw keelgat te hebben. De conclusie lag voor de hand... door zulk een nauw keelgat kan geen volwassen persoon ooit heen.

Dat kon wel eens twijfel oproepen aan de geloofwaardigheid van het verhaal over Jonas. Die twijfel werd trouwens door sommigen openlijk uitgesproken. Om die twijfel aan het Bijbelverhaal tegen te gaan, schreef Capadose zijn brief.

Nou ja... brief, het was meer een brochure. In het boek van vandenBerg beslaat ze 17 bladzijden. Breedvoerig kunnen we er niet op ingaan. Daartoe moet ik naar het reeds vermelde werk van v. d. Berg verwijzen. Daar staan overigens nog 5 andere werken van Capadose in afgedrukt. In het kort dit: Twee vragen stelt Capadose aan de orde:

le. „Is het waar, hetgeen bij het vertoon van den Walvisch zoo naauwkeurig, (ik zou bijkans zeggen zoo triumphant) aangemerkt wordt, dat de walvisch een zoo eng keelgat heeft, dat er volstrekt geen volwassen man door kan? "

2e. „Zoo ja; wat hebben wij dan met betrekking tot de geschiedenis van Jona den smaders der Openbaringe te antwoorden? "

Capadose betoogt dan dat: „al zou de Christelijke natuurwetenschap niet in staat zijn, volgens de regelen dezer nog zeer onvolkomen wetenschap de tegenwerping op te lossen, die men tegen de waarheid van het Woord Gods meent te maken, men echter niet dulden moet, dat de vastigheid des geloofs door de bezwaren eener altijd gebrekkige kennis, aan deze zijde van het graf waar het kennen immers slechts ten deele is, in 't minst tot wankelen gebracht worde, daar latere ontdekkingen zoo wel in 't gebied der natuur-als der letterkunde ons steeds zijn komen waarschuwen, nimmer uit het al of niet bewijsbare tot het al of niet en dus geloofwaardige van eene of andere zake eenige gevolgtrekking te maken..."

Na uitvoerige exegese van het betreffende Schriftgedeelte, met breedvoerige aanhalingen van vele geleerden, komt Capadose tot de conclusie, dat de bedoelde visch noch een haai, noch een gewone walvisch is geweest.

Hij noemt dan de potvïsch of Cachelot, die een zeer ruim en wiid keelgat heeft, „waardoor zich dit dier allerbijzonderst van de gewone walvisch onderscheidt".

Eindconclusie: , .Wij kunnen dus met meer dan waarschijnlijkheid zeggen, dat de visch van Jona een Cachelot zij geweest; en ik acht het inderdaad niet buiten eene liefderijke bestieringe Gods over ons, dat dit dier, hetwelk nu, nader gekend zijnde, het ongeloof zoo heerlijk komt beschamen..."

We willen het verhaal over Capadose afsluiten met de woorden door W. van Oosterwijk Bruijn, ook een man van het Reveil, aan de nagedachtenis van Capadose gewijd:

„Hij had onversaagd, met zeldzamen heldenmoed en zelfverloochening gestreden en geleden voor hetgeen hem dierbaar was. Overal in den lande liet hij zijn sporen na van zijn onvermoeide werkzaamheden.

Het ledig, door zijn heengaan ontstaan, werd niet dan met moeite en slechts onvolledig aangevuld. Hij staat voor ons als een blijmoedig, beminnelijk Christen, oprecht en warm in zijn genegenheid en vriendschap, belangstellend in alles wat het koninkrijk Gods aangaat.

Hij was ridderlijk en edel, een man „sans peur et sans reproche", een christen uit Israël, die de deugden van Jood en Christen in zich vereenigde."

Geraadpleegde lectuur:

Dr. J. C. Rullman: „Onze voortrekkers". Everard Gewin: „In de Reveilkring". P. de Zeeuw J. Gzn: „De worsteling om het kind". A. Pierson: „Oudere tijdgenoten". Drs. C. R. vandenBerg: „Abraham Capadose, uw heilwenschende vriend".

B.

H. H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen