KLEINE KRONIEK

Kerk zeg de zwarten dat ze er mogen zijn!

In de „voorjaarssynode" van de Ned. Herv. \Kerk is uitgebreid aandacht besteed aan het onderwerp racisme. Menigeen is geneigd daarop bij 'voorbaat kritisch te reageren. Moet dat nu zo nodig? Kan de synode niet beter over de geloofscrisis •spreken of zich bezinnen op het belijden?

Toch is het van groot belang dat de kerk zich 'ook bezig houdt met een ontdekkende vraag als „hoe racistisch zijn wij eigenlijk zelf in de praktijk? " Het is vaak gemakkelijk te oordelen over racisme ver weg, bijvoorbeeld bij de Konservatieve \partij in Zuid-Afrika, of bij anderen, in Nederland, zoals de „centrum-democraten" van Janmaat en consorten. Maar zijn we ook bereid de hand in eigen „blanke" boezem te steken?

Doreen Hazel (coördinator van de Projectgroep pluriforme samenleving en theologe) merkt daarover het volgende op in „Trouw" van 19 maart:

„In de profane wereld voer je een heel ander gesprek: over gelijke rechten, betaald werk, het materiële, maar ook al zou ik miljonair zijn, dan was |ik nog zwart en zou ik nog racisme ondervinden. Met die morele aspecten kan ik echter niet bij de staat aankloppen, vind ik, maar wel bij de kerk. Ik blijf weigeren alleen om brood te vechten.”

Moraal

Maar juist als het over de moraal gaat, over christelijke waarden en normen, valt het haar op hoezeer daar door de witten in de kerk tegenaan Wordt getrapt: „We zijn geneigd in de kerk dogma's die we achterhaald vinden, weg te halen.

Maar veel zwarte jongeren voelen zich nog wel degelijk thuis bij de christelijke waarden en normen. Ik zie hoezeer de christelijke moraal kwaliteit aan hun leven geeft en hen aanspreekt, als ik rondkijk in kleine zwarte kerken. Veel jongeren wordt echter de mogelijkheid ontnomen tegen of voor iets te kiezen, omdat het al is weggehaald voordat ze aan kiezen toe zijn. Meer openheid naar de zwarte gemeenschap toe en herstel van de christelijke moraal zou verrassend volle kerken opleveren", voorspelt zij.

Is de hervormde kerk dan zo gesloten naar zwarte christenen? , , Alleen met de mond belijden dat , , onze deuren open staan voor iedereen", is niet voldoende. Het gaat om de praktijk. Bepaalde wijkgemeenten zouden moeiteloos veel zwarten kunnen trekken", is Doreen Hazels overtuiging. Maar dan moeten ze wel hun ontvangstprocedure drastisch wijzigen. , , Nu gaat het vaak zo dat zwarte gelovigen bij voorbeeld bij een hervormde kerk in hun wijk aankloppen om vervolgens te horen te krijgen dat ze waarschijnlijk verkeerd zijn en vast en zeker verderop moeten zijn. Zo'n verhaal vertelt zich rond in de zwarte gemeenschap met als resultaat dat niemand ooit meer een stap in die kerk zal zetten. Maar een hartelijk welkom vertelt zich ook rond!”

Volgens Hazel ligt aan deze ongastvrije behandehng van zwarten vaak het vooroordeel ten grondslag dat zij zich niet met de leer zouden kunnen identificeren. , , Dat kunnen zij wel degelijk, zij het dat ze over het algemeen de accenten anders leggen dan witten. Voor een zwarte betekent geloven in de eerste plaats christen zijn, als een christen leven. Bij een kerk horen is nummer twee.”

Handschoen oppakken

Toen het synodebestuur vorig jaar besloot het onderwerp racisme voor deze voorjaarssynode op de agenda te zetten, wist geen van de betrokkenen hoe beangstigend actueel het onderwerp nu zou zijn, hoezeer het zou passen in een tijdgeest waarin racisme en vreemdelingenhaat aan de orde van de dag lijken te zijn. Het moment, zo lijkt het Doreen Hazel toe, voor de kerk om de handschoen op te pakken. , , De kerk is met alles en iedereen - moslims, joden - in gesprek, ik wacht op de dialoog met de zwarte christenen.”

Sprekend over de zwarte jeugd, kan zij haar emoties nauwelijks bedwingen. , , Zwarten zijn altijd gezien als beesten zonder ziel. Dat is niet uniek voor orthodoxe christenen, maar voor heel West-Europa. Als je dat altijd alleen maar gehoord en geleerd hebt, is het moeilijk daarvan los te komen. We zijn nu van beesten mensen met gedachten geworden en dat moeten we laten zien. Maar het verinnerlijkte racisme onder zwarten - de zelf discriminatie - is niet een niet te onderschatten probleem. Als zwarte jongeren zich destructief gedragen, crimineel zijn, aan de drugs raken, kan dat niet gemakkelijk worden afgedaan als alleen een welvaartsprobleem. Hun gedrag heeft alles met ra- cisme te maken, met het gevoel, de overtuiging dat ze er als mens toch eigenlijk niet mogen zijn. Daarom doe ik een dringend appèl op de kerk: roep dat ze er wel mogen zijn.”

De Projectgroep pluriforme samenleving gaat ervanuit dat zwarte mensen bij de bestrijding van racisme moeten worden betrokken en dat racisme het probleem van witte mensen is.”

Racisme is niet een probleem dat ver van onze deur is. Het gaan ons allen aan.

„In de nota , , Racisme is zonde" wordt racisme omschreven als maatschappelijk georganiseerd gezichtsbedrog. Het is een ideologie, een verbeelding van de werkelijkheid die plaatsvindt in de hoofden en harten van mensen. Een combinatie van vooroordeel van de ene raciale groep jegens de andere en macht - politiek, sociaal en economisch - om de andere te onderdrukken. In hoeverre de discussie van morgen (inmiddels vorige week, J.H.) een einde zal maken aan gezichtsbedrog, ideologie en vooroordeel in het hervormde kamp, daarover kan en wil Doreen Hazel geen voorspelUngen doen. , , Ik houd me maar vast aan mijn belijdenistekst: altijd blijven hopen, in hoop geloven”.

J.H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen