KLEINE KRONIEK

Kunnen we God bewijzen?

In „De Saambinder", kerkelijk weekblad van de f Gereformeerde Gemeenten in Ned. en N. Amerika, schrijft ds. C. A. van Dieren uit Stolwijk over de geloofsleer.

In het nummer van 2 april behandelt hij ondermeer de zogenaamde „Godsbewijzen”.

„Het wezen van God

We hebben hiervoor gezien, dat God Zich bekend maakt en hoe Hij dat doet door Zijn Woord. We moeten nu gaan bekijken wat Hij bekend maakt. Dit is tweeërlei, zoals in het vervolg zal worden uitgewerkt. Ten eerste wat Hij bekend ge; maakt heeft over Zichzelf en ten tweede, wat Hij bekend gemaakt heeft over Zijn werken. In de leer over God Zelf zal het dan achtereenvolgens gaan over Zijn wezen, Zijn namen. Zijn eigenschappen. Zijn Personen.

Het is al eerder opgemerkt dat God een oneindige, volmaakte Geest is. Al deze drie begrippen gaan ons begripsvermogen te boven. Daarom kunnen we God nooit begrijpen, maar we kunnen Hen» wel kennen» omdat Hij Zichzelf kenbaar maakt aan ons. Zo stelt God Zichzelf in de Bijbel vaak voor in menselijke hoedanigheden. De Bijbel spreekt over Zijn ogen, oren, mond, handen, voeten, ingewanden enz. Dit is altijd oneigenlijk, want God is een Geest en als zodanig bezit Hij die organen niet. Maar het is opdat wij iets van Hem kennen zullen. Hij drukt ermee uit Zijn alwetendheid. Zijn grote kracht enz.

Omdat God een Geest is, heeft Hij ook uitdrukkelijk verboden Hem af te beelden.

Behalve de Geest van God kent de Bijbel ook andere geesten, nl. van engelen en mensen. Ze zijn echter allen van God onderscheiden, want zij zijn geschapen en daardoor afhankelijk van Hem. Hij Zelf is ongeschapen en daarom onafhankelijk. Bovendien zijn ze niet eeuwig, zoals God eeuwig is. Want hoewel ze tot in eeuwigheid zullen bestaan, ze zijn niet van eeuwigheid geweest.

- De atheïst gelooft niet in het bestaan van God, Voor hem is God alleen een godsdienstig begrip, maar geen wezenlijk bestaand Persoon.

- De deïst meent dat God, alhoewel Hij bestaat. Zich afzijdig houdt van het gebeuren in deze wereld. God heeft wel alles geschapen, maar verder laat Hij het geschapene over aan de wetten van de natuur. Hij gelooft dus wel in God, maar niet in Zijn onderhouding en regering van de schepping.

- De pantheïst denkt dat God in alles aanwezig is, wat bezield is. Ieder levend wezen draagt dus iets goddelijks in zich.

Vondel sprak over God als het oneindige Wezen van alles dat wezen heeft.

Aan de enen kant wordt God dus in Zijn Wezen ntkend of buiten onze werkelijkheid geschoven. Aan de andere kant laat men God helemaal in de schepping opgaan. Beide zijn dwalingen, want God gaat niet op in onze werkelijkheid. Hoe zou Hij, de Heilige, Zich kunnen verenigen met deze zondige wereld? Maar anderzijds is de Bijbel er vol van, hoe God deze wereld nog steeds onderhoudt en regeert.

Godsbewijzen

Voorop gesteld moet worden, dat we nooit kunnen bewijzen dat God er is en dat Hij alles geschapen heeft. God laat Zichzelf niet bewijzen. Alleen het geloof geldt hier als bewijs, want het geloof aanvaardt, wat het verstand nooit kan bevatten. Bovendien is een bewijs overbodig. Wie gelooft, heeft geen bewijs nodig. Omgekeerd: de atheïst aanvaardt geen bewijzen, want hij weigert te geloven.

1. Het Kosmologisch bewijs gaat ervan uit dat onze kosmos (= heelal) een oorsprong moet hebben. De konklusie is, dat God deze oorsprong is, want het heelal kan niet uit en door zichzelf bestaan. Maar de vraag naar de oorsprong van God Zelf blijft onbeantwoord.

2. Het ontologisch bewijs leert dat we pas over iets kunnen denken en spreken, wanneer het werkelijk bestaat (ontos = zijnde).

Omdat we over God denken en spreken, moet Hij ook noodzakelijk bestaan. Het is afgeleid van de ideeën van Plato en van Descartes, die uit het denken besloot tot het zijn. , , Ik denk, dus ik ben er". Het is juist omgekeerd: we kunnen God niet uit ons denken afleiden, maar ons denken vloeit voort uit God.

3, Het teleologisch bewijs redeneert, dat alles een doel heeft (teleos = doel). God is dan de grote Doelbepaler. Hij heeft als kunstenaar met een bepaald doel de schepping gemaakt. Hier benadrukt men dus niet de oorzaak van alles, maar het doel.

4. Het morele bewijs zoekt zijn kracht in de zedelijke natuur van de mens. Immers, de blindste heiden beschuldigt of verontschuldigt de daden van zichzelf en van de ander.

Dit besef van goed en kwaad moet zijn oorsprong hebben in God, Hier wordt de zedelijke natuur van de gevallen mens dus verheven tot godsdienstige norm.

5, Het historische bewijs gaat ervan uit dat er geen volk is zonder godsdienst. Dit ziet men als overblijfsel van het besef dat er een hogere Macht is. En hoe zou dat besef er kunnen zijn als er werkelijk geen God was?

Het bestaan van God ligt echter nooit in de bewijskracht van het menselijk verstand, want dan was Hij daaraan ondergeschikt. Het is omgekeerd, niet wie bewijst, maar wie gelooft, zal Hem zoeken. Het begrip van Hem als een eeuwige, oneindige Geest laat zich nooit bevatten, laat staan bewijzen, door ons beperkt en zondig verstand.”

Het is duidelijk dat ds. Van Dieren zeer sceptisch staat tegenover deze „ Godsbewijzen ". Ik deel deze scepsis met hem. Wie meent God te kunnen bewijzen, wil over Hem heersen met zijn verstand. Maar het is interessant nog eens voor ogen te hebben op welke wijze mensen gepoogd hebben zulke bewijzen aan te voeren. Alleen het geloof echter is - naar Hebreeën 11:1 - de vaste grond van de hoop en het bewijs van de dingen die men niet ziet.

J. H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen