De mode en de christelijke levensstijl

HOOFDARTIKEL

Het onderwerp dat ik ditmaal aan de orde stel heeft al heel wat pennen en tongen in beweging gebracht. Komt het eens ter sprake op een verjaardag, of een ander gezellig avondje, dan kan het soms de gemoederen danig beroeren. Het kan botsingen veroorzaken tussen ouders en kinderen. Om dan maar niet te denken aan de catechisanten! Leg rustig de geloofsleer uit en ze zullen je welwillend aanhoren. Stel er een vraag over en ze zwijgen in alle talen. Maar begin dan eens over kleding e.d. Meteen wordt de stilte verbroken en praten ze allemaal tegelijk.

De mode

Een heikele kwestie, zeggen we tegenwoor-j dig, de mode. Merkwaardig dat het woord zo'n betekenisvernauwing heeft ondergaan, Want mode komt van het Latijnse modus, wat niets anders betekent dan wijze, manier. We. zeggen trouwens nóg wel dat ergens een mo-' * dus voor gevonden moet worden. Een manier om iets uit te voeren, om iets te doen slagen. Maar als we het hebben over de mode, dan denken we automatisch aan de manier, waarop mensen, en dan met name vrouwen, zich kleden.

Die mode nu is sterk onderhevig aan wijziging. Vroeger was de manier waarop mensen gekleed gingen veel stabieler. Een bepaalde mode bleef lange tijd in stand. Tegenwoordig wisselt de mode veel sneller.

Wie die mode bepaalt is eigenlijk niet te zeggen. Op een gegeven moment is een bepaald kledingstuk, of een bepaalde wijze van zich; kleden, gewoon , , in". Ineens draagt iedereen! het, ineens doet iedereen het zo. Alsof er een geheimzinnige macht is die de mensen in haar greep heeft. Een geheimzinnige macht, maar ook een tirannieke macht. Want wie niet met de mode meegaat, wie één of twee moden achterloopt, kan dat niet doen zonder zichzelf belachelijk te maken.

Nu loopt de één vlugger achter de nieuwste mode aan dan de ander. Maar er is niemand die niet op de een of andere manier de mode \ volgt. Niemand gaat meer gekleed zoals onze groot-en overgrootouders gekleed gingen.

Een uitzondering moet dan gemaakt woren voor de streken waarin de klederdracht nog in ere wordt gehouden. Maar die regio's 'beginnen steeds minder talrijk te worden. Want ook de klederdrachten zijn in snel tem-P° bezig te verdwijnen. Het is een stukje folklore geworden, dat misschien nog toeristen trekt, maar waarmee de jongere generatie heeft gebroken of spoedig zal breken.

Wat zegt de Bijbel?

Is het belangrijk hoe we gekleed gaan en wat ^QQJ. jfigj-gn we dragen? Als je die vraag aan tieners stelt, dan zeggen negen van de tien: nee. Wat maakt dat nou uit? En het gaat toch zeker niemand aan, daar heeft toch zeker niemand iets mee te maken, welke kleren ik draag? Merkwaardig is dat trouwens, dat jongeren, en ook wel ouderen, denken volkomen zelfstandig en in vrijheid hun keuze te maken, I terwijl ze in feite niets anders doen dan wat de onzichtbare , , men" voorschrijft...

Natuurlijk staat de mode niet op zichzelf. De kleding is een exponent van de hele levensstijl, de wijze van leven en handelen. En voor een christen geldt dat hij in alle dingen en vóór alle dingen heeft te vragen naar Gods wil. , Dus zal ook inzake de kleding de Bijbel onze norm moeten zijn.

Het eerste dat de Schrift ons leert ten aanzien van de kleding is, dat ze een gave van God is. Maar dan een gave die noodzakelijk is geworden als gevolg van onze zonde. Want vóór de val hadden we geen kleren nodig. Maar toen Adam en Eva het gebod van God hadden overtreden werden ze gewaar dat ze naakt waren. Zelf probeerden ze die naaktheid te bedekken met bladeren van een vijgeboom, maar de Heere God Zelf trok hen rokken van vellen (dierenhuiden) aan.

Nu mag er verschil in kleding zijn, en de kleding mag ook aan verandering onderhevig zijn, zowel wat de stof als wat de kleur betreft, maar we dienen wel in het oog te houden met welk doel de Heere ons, mensen, kleren gaf: om onze naaktheid te bedekken.

Daarmee is gegeven dat onze kleding niet ons hele leven en denken mag beheersen. Concreet gezegd, dat niet alle damesbladen worden gespeld en dat niet alle kledingzaken worden afgelopen om te weten wat er allemaal te koop is.

Vervolgens ook, dat we onze kleding niet i'~i vuigciis uuK., uüi wc uiizc Kicuing mei I gebruiken om óp te vallen of om anderen de ogen uit te steken. (Eerlijkheidshalve moet worden opgemerkt dat de kleding niet het enige is waarmee we onze buren of vrienden kunnen overtroeven. Er zijn ook nog auto's met de nieuwste snufjes en exclusieve vakanties, etc.).

De Bijbel schrijft ons niet een bepaald soort kleding voor, ook niet een bepaalde kleur. Wel, dat we ons zullen kleden , , in een eerbaar gewaad". Dat wil zeggen dat we als christenen Dok elkaar geen geboden opleggen, maar elkaar een zekere vrijheid gunnen. Een christen, zegt Luther, is een vrij mens, en heer over alle dingen. Maar die vrijheid houdt ook in dat we DUS, naar een woord van Paulus, , , onder geen macht laten brengen". De macht van de mode slaafs navolgen is in strijd met de vrijheid van een christen.

Als het goed is zullen we juist tegenover de mode een kritische houding aannemen. Zeker wanneer de mode, uit louter commerciële overwegingen, telkens verandert en ons wil dwingen, iedere keer iets nieuws aan te schaffen. En zeker wanneer de mode erop uit is, inplaats van onze naaktheid te bedekken, juist zoveel mogelijk van het lichaam te laten zien...

Niet achterlopen

Een kritische houding tegenover de mode betekent niet dat we uit reaktie twee of drie moden achterlopen. Daarmee zouden we slechts op een andere manier opvallen. Die waarschuwing is niet overbodig omdat het in bepaalde kringen een kenmerk van het ware is wanneer je vooral maar ouderwets bent en protest aantekent tegen al wat nieuw is. Met deze houding heeft de kerk, en hebben de kerkmensen zich in de samenleving vaak belachelijk gemaakt.

Om maar enkele voorbeelden te noemen, in de Gereformeerde Kerk van de 17e eeuw is op een bepaald moment een , , haaroorlog" losgebrand: de predikanten hielden speciale en ellenlange preken tegen het , , Absaloms haar", waarmee ze de lange haardracht van mannen bedoelden. Echter, een eeuw later droegen hun geestverwanten zelf lange pruiken!

In de vorige eeuw, toen de pet als hoofddeksel voor de heren in opkomst was, werd dat onder Afgescheidenen en Kruisgezinden gezien als een wereldgelijkvormigheid, waarover God bezoeking zou doen. Maar een eeuw later gold in diezelfde kringen het dragen van een pet als teken van nederigheid, want een hoed paste niet bij de stand van eenvoudigen.

En uit de artikelen in ons blad van de heer H. Hartman over „Ambt en gewaad" hebben we recent nog kunnen lezen dat de volgelingen van Ledeboer, Bakker en Boone, tot diep in onze eeuw hebben vastgehouden aan het zogenaamde „ambtsgewaad", en dat ze daaraan zelfs een geestelijke betekenis toekenden, terwijl het in feite helemaal geen ambtsgewaad was, maar slechts het restant van een reeds lang voorbijgegane mode...

Stijl

We bewegen ons eigenlijk voortdurend tussen twee polen. Aan de ene kant mogen we staan in de christelijke vrijheid, wat niet hetzelfde is als ongebondenheid. Want dat laatste is niets anders dan gewoon volop meedoen met alles wat de wereld doet. Dan valt het onderscheid tussen kerkmensen en mensen van de wereld volkomen weg. Terwijl de apostel toch duidelijk zegt, en dat geldt niet alleen van de kleding, maar van heel onze levensstijl: , , Gij geheel anders". Aan de andere kant dreigt het gevaar van wetticisme en moralisme. Dan gelden er vaste en strenge regels, waaraan we ons maar hebben te conformeren. Daarmee wordt eigenlijk onbedoeld gesuggereerd: als je zó doet, en zó gekleed gaat, dan onderscheid je je van anderen, en dan heb je een schreefje vóór. Daarmee wordt het besef in de hand gewerkt dat de , , bevindelijk-gereformeerden" (nare aanduiding overigens!) alleen maar herkenbaar zouden zijn aan uiterlijkheden.

Er is ook nog zoiets als stijl. Die vereist onder andere dat we in een bepaalde functie of voor een bepaalde gelegenheid gepaste kleding zullen dragen. In een restaurant van enige klasse is het bedienend personeel herkenbaar aan uniforme kleding. Een vertegenwoordiger van een zaak die zichzelf respecteert kan het zich niet veroorloven in spijkerbroek en coltrui zijn klanten te bezoeken. En bij een begrafenis hoort zwarte, in ieder geval gedekte kleding.

Wanneer deze normen vervagen is dat een veeg teken. Een symptoom van een algehele nivellering, die vandaag als enige devies heeft: , , dat moet kunnen". Maar het is in strijd met alle beschaving. Het is zeker in strijd met de waarachtige vreze Gods, die ongetwijfeld allereerst een zaak is van ons hart, maar die ook zal uitkomen in onze handel en wandel.

W.v.G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen