Het kerklied (5)

KERKGESCHIEDENIS

Waarom geen gezangen?

Voorstanders van het alleen-psalmen-zingen in de kerk, erkennen dat onder de vrije hederen - gezangen - , prachtige liederen zijn. Gezangen ook, die bijbels verantwoord zijn. Nemen we de bundel gezangen van 1938, waaruit in sommige Confessionele Gemeenten, ook na de invoering van het , , Liedboek voor de Kerken", nog gezongen wordt, dan denken wij, om een paar voorbeelden te noemen, aan gezangen als:

43: „Is dat, is dat mijn Koning? " dat aller vaad'ren wens? " 153: „ God enkel lich t, voor Wiens gezicht, niets zuiver wordt bevonden..." 173: , , Alle roem is uitgesloten..." 194: „ Wie maar de goede God laat zorgen.."

Maar deze uitschieters maken nog niet de gehele bundel aanvaardbaar. De oecumene heeft zich in de gezangenbundel zó wijd gemaakt, dat de keus van de hederen zich uitstrekt van de methodistische Wesley tot de hoogkerkelijke Newman. Zowel in de bundel van 1938 als in het Liedboek voor de Kerken is veel, dat voor de Gereformeerde Bond theologisch niet te aanvaarden is. Wanneer er ooit besloten zou worden gezangen, zij het in beperkte mate, in te voeren, dan zou dat eerst kunnen na een strenge selectie. Maar wie zou deze uitlezing moeten uitvoeren en hoeveel Gemeenten zouden meedoen? Praktisch lijkt het een onhaalbare zaak.

De gereformeerde gezindte richt zich gaarne, ook wat de liturgie betreft, naar de Synode van Dordrecht. En de Synode van 1618-1619 liet wel enkele gezangen toe, maar wees overigens het zingen van gezangen in de eredienst af.

Is er reden voor de vraag of er in het standpunt van de Gereformeerde Bond in de Herv. Kerk een kentering komt? In het dagblad , , Trouw" van 11 augustus 1980, constateerde de heer A.J. Klein, dat er , , Gezangenzingende Bonders" zijn. Hij doelde daarmee op het feit, dat in het noorden van het land kandidaten uit de G.B. beroepen zijn door goed confessionele Gemeenten en die daar predikant werden. Met de eis, dat naast de psalmen ook één gezang gezongen moest worden in de eredienst, stemden deze predikanten in. Tegen kritiek op de consessie van de jonge predikanten heeft ds. C. den Boer het voor hen opgenomen. Hij schreef:

„Daarmee wordt hij niet op stel en sprong een ongereformeerd man. Het maakt nogal verschil of iemand een consessie doet per confessie (met andere woorden omdat hij in feite de bezwaren tegen het vrije lied al lang niet meer deelt), of dat hij, vanuit een gereformeerde instelling en met een onverdacht gereformeerd karakter, zich het zingen van het vrije lied in de eredienst, , veroorlooft", nog anders gezegd, het betekent niet, dat wij ons bezwaar tegen het zingen van het vrije lied niet zolang relativeren totdat het tot niets is gereduceerd. Het betekent wél, dat wij het relateren a) aan het hart van ons beginsel en b) aan de situatie, waarin de kerk en een bepaalde gemeente op een gegeven moment verkeren".

Ook ds. L.J. Geluk liet een dergelijk geluid horen toen hij schreef:

„Dat het niet aangaat dat dominee's die wel eens een gezang laten zingen, door keurmeesters in de verdachtenbank worden gezet".

Over het Liedboek voor de Kerken was zijn oordeel:

„Niet alles wat in het Liedboek voor de Kerken staat is mis. Het is een ratjetoe, maar er staan ook kostelijke verzen in".

Zeker is, dat in deze tijd weer allerlei stemmen opgaan, die ruimte willen geven aan het vrije lied in de eredienst. Ook in de kringen van de G.B. klinken die stemmen. We denken daarbij aan een ingezonden stuk in de , , Waarheidsvriend" van 19 maart 1992. Het was afkomstig van de echtgenote van 'n Ger. Bondspredikant en trok meer dan gewone aandacht. Het was een pleidooi voor het zingen van gezangen in de eredienst. Aandacht werd gevraagd voor het verband tussen prediking en liturgie. In beide moet het gaan om de Heere Jezus. Zowel in de prediking als in de liturgie, moet Hij centraal staan. Ook in de liturgie moet voluit van de Heere Jezus worden gezongen. Niet bedekt, maar voluit. De domineese schreef uit onvrede. Zij moest vaststellen, dat zowel in sommige preken als in de liturgie, over de Heere Jezus niet onverhuld wordt gesproken en gezongen. Daarop wilde zij de aandacht vestigen. Volgens haar zou het gewenst zijn, bijbeUiederen te zingen in de kerk.

Daarna had het opinieblad , , Koers" met haar per telefoon een interview. Daarin zette zij haar zienswijze nogeens uiteen. Ze deelde ook mee, dat ze veel reacties had gekregen en dat 90% daarvan positief waren.

Óók in „Koers" was een vraaggesprek met de hervormde predikant van Aalburg. Sprekend over het gezangen zingen in de kerkdienst, verklaarde dr. M.J. Paul, voorstander te zijn van het zingen van gezangen en opwekkingsliederen. En hij denkt, dat veel collega's precies zó denken. Hij vindt de 12 gezangen, waarover we nu beschikken, veel te weinig.

Ook vele jongeren hebben geen begrip voor het, huns inziens starre, standpunt van de G.B. in deze materie. Op allerlei bijeenkomsten mogen zij christelijke liederen voluit zingen, maar in de kerkdienst mag dat niet. Ook hindert het hen en ook wel ouderen mét hen, dat zelfs de meest behoudende predikanten meer dan eens in hun preken vrije liederen on­ gestraft citeren, maar dat het zingen van dezelfde liederen verboden is.

Dat de Gereformeerde Bond in de Herv. Kerk, ondanks deze bezwaren, binnen afzienbare tijd haar afwijzend standpunt in deze zaak zal herzien, is niet te verwachten.

(wordt vervolgd)

B.

H.H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen