Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Houd het op federatie

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Houd het op federatie

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het overkomt een predikant van hervormdgereformeerde modaliteit niet zo gauw dat hij gevraagd wordt om een bijdrage te leveren aan een vrijzinnig blad. Laatst werd mij echter door de redactie van , , Kerk en wereld", het blad van de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden, gevraagd om nog eens een korte typering te geven, een signalement van de kritische en terughoudende positie die in de rechterflank van de Nederlandse Hervormde Kerk ten aanzien van Samen op Weg wordt ingenomen. Het ging daarbij om mijn persoonlijke afwegingen en formuleringen, maar tegelijkertijd om een aanduiding van wat in de brede kring van , , vrienden van Kohlbrügge", delen van de Confessionele Vereniging, de Gereformeerde Bond en de mensen rond het tijdschrift , , Het gekrookte riet" leeft. Ik laat in het onderstaande de hoofdlijn van bedoeld ar-1 tikel volgen.

Toen in de november-synode van 1991 de , , Knelpuntennota" werd besproken, heb ik de moeite om de pluraliteit van de kerk ten principale te aanvaarden als voornaamste knel-l I punt genoemd. Het gaat om de confessionele l identiteit of integriteit van de kerk. Er zal in de kerk eenheid moeten zijn in het belijden en de kerk dient te weren wat haar belijden weerspreekt. Er wordt binnen de kerk een geding j om de waarheid gevoerd, wars van alle goed-' kope vrijblijvendheid. Deze telkens weer bevochten en geschonken eenheid in belijden, of nog Uever: eenheid in het horen naar het van God gegeven Woord, sluit pluriformiteit niet uit. Verscheidenheid in geloofsbeleving, in liturgische expressie, in gemeentevormen be-, hoeft geen bezwaar te zijn, maar kan juist verrijkend werken als en zolang we elkaar kunnen aanspreken op het unieke gezag van de openbaring van God in Zijn Woord. Het gaat bij deze confessionele identiteit ook niet om scherpslijperige formuleringen. Het is niet de bedoeling elkaar als het ware vast te spijkeren op de letterlijke bewoordingen van de be lijdenisgeschriften. Het komt er wél op-aan dat er echte herkenning en verbondenheid is met de kernen van het belijden van het voorgeslacht. We zien in het ontwerp-kerkorde van de Verenigde Protestantse Kerk in Nederland (VPKN) een in verschillende opzichten te waarderen poging om aan deze identiteit recht te doen, ook al zijn er verschillende kritische kanttekeningen te maken. De voornaamste kritiek is wat mij betreft dat de in hoofdstuk 1 getrokken lijnen niet helder en krachtig genoeg doorwerken in de overige hoofdstukken van 't concept-kerkorde.

De nadruk op confessionele identiteit betekent voor de oecumenische contacten dat er met volle inzet gezocht moet worden naar eenheid, maar dan wel de echte eenheid in Christus. Vanouds wordt gezegd: , , eenheid in de waarheid". Daarbij willen we bedenken dat de waarheid ten diepste geen uitgebalanceerde formulering, maar levende Persoon is: Jezus is de Waarheid. Het belijden van Hem zoals Hij ons vanuit de bijbelse verkondiging bekend is geworden als echt God en echt Mens en als de unieke en volkomen Verlosser, het hefhebben en volgen van Hem, is beshssend voor kerkelijke eenheid. Het gaat om de ene kudde uit joden en heidenen, gekenmerkt door het horen naar de stem van de ene Herder.

Het tweede grote knelpunt in het Samen op Weg-proces is mijns inziens dat van de historische continuïteit. Het , , Hervormd Pleidooi" is hier dieper op ingegaan. In brede kringen in de NHK is altijd oog geweest voor het concrete handelen van God in de geschiedenis van het Nederlandse volk. Zo is de aloude hervormde kerk gezien als planting van Gods hand.

Gewezen wordt op het verbond Gods dat ondanks alle ontrouw en afwijking aan onze kant Zijnerzijds vast en onverbroken blijft. Vanuit deze verbondstrouw werkt God met Zijn Geest nog altijd in de vervallen , , vaderlandse kerk". Vanuit deze visie kunnen we ons zeer kritisch opstellen binnen de kerk, maar veel dieper gaat de verbondenheid en de liefde omdat we toch door alles heen de gouden lijn van Gods genade door de geslachten heen ontwaren. De grote vraag is nu voor velen: wat gebeurt er wanneer de NHK door hereniging en vereniging met andere kerken een nieuwe identiteit en als uitdrukking daarvan een nieuwe naam aanneemt? Zou dat kunnen worden i gezien als de stichting van een nieuwe kerk en een breuk met het historisch gewordene en door Gods leiding gegevene? Of mag de beoogde VPKN inderdaad gezien worden als de voortzetting van de NHK en tegelijkertijd dan ook de voortzetting van de Gereformeerde Kerken in Nederland en de EvangeHsch Lutherse Kerk in het koninkrijk der Nederlanden?

De kwestie van de historische continuïteit zou geen knelpunt zijn wanneer twee van de stroomgebieden die sinds 1834 en 1886 zich hebben afgescheiden nu weer in de hervormde bedding zou terugvloeien. Maar helaas is deze , , terugkeer-optie", die met wederkerig schuldbelijden gepaard zou dienen te gaan en waarbij elk hervormd triumfahsme uitgesloten zou dienen te worden, van de hand gewezen. Terwijl er nog geen echte helderheid was tussen hervormden en gereformeerden op dit aangelegen punt, zijn de evangelisch-luthersen als derde partner in het proces verwelkomd, waardoor de situatie verder gecompliceerd is. Ook voor de lutheranen zelf liggen er grote vragen ten aanzien van hun identiteit en historische continuïteit in een zo overheersend calvinistische kerk.

Gezien het bovenstaande zal duidelijk zijn dat ik allerminst warm loop voor een snelle voortgang van het Samen op Weg-proces. Ik zou zeggen: er staat nu een nieuwe kerkorde op stapel als perspectief voor de toekomst en als richtlijn voor die gemeenten en classicale vergaderingen die zelf voor vereniging kiezen. Zij kunnen nu , , door de federatie heenschieten" en zichzelf als , , verenigd" beleven. Het lijkt mij dat dit niet tegen te houden is. Maar laat dan intussen de bestaande kerkorden intact en geldend voor de niet verenigde gemeenten en vergaderingen. Houd het inzoverre op federatie. Laat niemand door besluiten tot kerkvereniging bij meerderheid van stemmen in gewetensnood worden gebracht. Laat desgewenst de werkorganisatie, de administratieve diensten en dergelijke, gefuseerd worden, zodat het niet langer voorkomt dat mensen in Leidschendam, Leusden en Woerden hetzelfde werk zitten te doen. Eén gestroomlijnde werkorganisatie is economisch noodzakelijk en voor de drie kerken efficiënter. Maar dat is nog heel wat anders dan het hele bovenplaatselijke apparaat alvast maar in elkaar te schuiven, zodat in het rapport, , Mensen en structuren" wordt voorgestaan. Ook daar vindt weer een vooruitgrijpen plaats op een fusie waartoe de kerken nog niet besloten hebben en waar grote delen van de NHK allerminst aan toe zijn. Men verkoopt de huid, terwijl de beer nog niet geschoten is.

Wanneer de fusiedwang en tijdsdruk worden weggenomen kan op het grondvlak het proces verder doorgroeien op basis van echte herkenning. Dat is toch pas echte oecumene, wanneer mensen elkaar herkennen in de vreze des HEEREN en in de liefde tot Christus? Anders is het alleen maar menselijk maakwerk. Geestelijke eenheid groeit spontaan vanuit deze herkenning in Christus. Zonder dwang vanuit Leidschendam, Leusden, Driebergen of Lunteren. Wat hebben we eraan als gemeenten en classes zich , , van boven gedwongen", maar niet , , van Boven gedrongen" voelen tot fusie? Komen daar geen scheuren en brokken van?

Veenendaal

J.H.

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 oktober 1994

Gereformeerd Weekblad | 24 Pagina's

Houd het op federatie

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 oktober 1994

Gereformeerd Weekblad | 24 Pagina's