Triosynode stelt kerkorde VPKN vast

UIT DE SYNODE

Op de late vrijdagavond van 14 november brak een gedenkwaardig moment aan voor onze Nederlandse Hervormde Kerk. Toen werd namelijk met 24 tegenstemmen de kerkorde van de VPKN vastgesteld. Gelukkig werd deze uitslag niet gevolgd door een klaterend applaus. Blijkbaar voelde men synodebreed toch wel de pijn aan die dit besluit voor een aantal synodeleden en voor vele kerkleden veroorzaakt. De werkgroep kerkorde (die de tekst van de kerkorde had opgesteld) mocht wel een applaus in ontvangst nemen. Er is door deze werkgroep inderdaad veel arbeid verricht.

Toch vond de vaststelling in tweede lezing onder voorbehoud plaats. Op dit moment liggen de ordinanties, die bij de nu vastgestelde kerkorde behoren, bij de kerkenraden en de classes ter consideratie. De behandeling van deze ordinanties kan nog een weerslag hebben op de Romeinse artikelen, al zullen dit hooguit marginale bijsteUingen zijn.

Met spanning heb ik naar deze triosynode toegeleefd. Van tevoren was duidelijk dat een paar zaken de meeste discussie zouden oproepen: de vraag of er ook een artikel over het huwelijk in de kerkorde moest worden opgenomen, de plaats van de Kon- kordie van Leuenberg en de naam van de toekomstige verenigde kerk.

VPKN

Uit het voorstel van de werkgroep bleek dat de vraag hoe de naam van de verenigde kerk moet gaan luiden, principieel nog open lag. Er werden namelijk twee alternatieven naast elkaar gezet: „Verenigde Protestantse Kerk in Nederland" en „Verenigde Reformatorische Kerk in Nederland". De laatste naam had echter niet de voorkeur van de werkgroep en vond ook in de triosynode nauwelijks aanhang. Wel werden nog andere namen aangedrageh, zoals „Verenigde Hervormde Kerk in Nederland". Het zou de historische continuïteit met de grootste partner in het fusieproces nog eens onderstrepen. De werkgroep oordeelde echter dat geen van de namen van de drie zich verenigende kerken in de naam van de gefuseerde kerk mocht terugkeren.

Zo bleef het bij VPKN. Er wordt nog wel een zo positief mogelijke duiding gegeven aan het woord „protestants", maar het is toch een veel vagere en algemenere benaming dan alternatieven als , , reformatorisch", , , hervormd" of , , gereformeerd". Nomen est omen. De naam als ongunstig voorteken...

Huwelijk

In het voorstel van de werkgroep ontbrak een artikel over het huwelijk. Een dergelijk artikel was voor een meerderheid van de triosynode alleen aanvaardbaar, wanneer een gelijkluidend artikel over andere levensverbintenissen zou worden opgenomen. Een amendement van ouderhng P.F. Noordam om toch ook een artikel over het huwelijk op te nemen werd in triover band afgestemd, maar een meerderheid van de hervormde afgevaardigden steunde dit amendement.

Daardoor bleef deze kwestie als een donkere wolk boven de vergadering hangen. De moderamina waren namelijk bezorgd dat bij de vaststelling in de hervormde synode in maart dit amendement wel een meerderheid zou krijgen. Daarom werd vrijdagavond aan de vergadering een uitspraak ter stemming voorgelegd, waarin enerzijds wordt uitgesproken , , dat het huwelijk als een verbond van liefde en trouw voor Gods aangezicht en daarin beeld van de relatie tussen Christus en Zijn gemeente heilig gehouden behoort te worden". Anderzijds wordt de pijn uitgesproken dat er geen eenstemmigheid is over andere levensverbintenissen.

Dit bleek het maximaal haalbare te zijn. Het is pijnlijk te moeten constateren dat we in deze tijd niet meer belijdend over het huwelijk als inzetting Gods kunnen spreken. De kerk toont zich hier trendvolger van de samenleving in plaats van gehoorzaam aan het Woord profetisch te spreken. Juist in deze tijd waarin de vrije sexuele moraal vele slachtoffers eist is het noodzaak dat de kerken vanuit het Woord een helder geluid laten horen. Het voorstel van de moderamina werd uiteindelijk met 26 stemmen tegen aangenomen, en zo gaat deze uitspraak mee met de toelichting op de kerkorde.

Sommige afgevaardigden wilden weten of de uitspraak de mogelijkheid blokkeert om bij de vaststelling in de hervormde synode het amendement , , Noordam" nog eens aan de orde te stellen. De werkgroep kon of wilde op die vraag geen antwoord geven. Als die mogelijkheid inderdaad vervallen is, dan verliest de uitspraak voor mij haar waarde en kan ik er niet meer in zien dan een kerkpolitieke truc om een dreigende crisis te bezweren.

Konkordie van Leuenberg

Veel aandacht ging uit naar de status van de Konkordie van Leuenberg. In de nieuwe formulering van het artikel door de werkgroep had de Konkordie een minder prominente plaats dan in de tekst die in eerste lezing was vastgesteld.

Door veel afgevaardigden in de hervormde synode werd deze wijziging met instemming begroet. De vraag was echter of men er in het lutherse kamp mee accoord zou gaan. Inderdaad kwam er een amendement van lutherse zijde om de oorspronkelijke tekst in ere te herstellen. Met maar liefst 70 stemmen voor werd dit amendement nipt verworpen. Met veel pijn en moeite legden de lutherse afgevaardigden zich hier uitein delijk bij neer.

Zo is de betekenis van „Leuenberg" enigszins afgezwakt. Ondertussen staat het document nog wel in het grondslagartikel van de VPKN, want ook een amendement om het naar de ordinanties te verplaatsen haalde het niet. Het uiteindelijke besluit heeft onmiskenbaar een compromis-karakter. Het is wel ironisch dat dit stuk dat geschreven is om de gereformeerde en lutherse tradities samen te brengen, voor zoveel verdeeldheid zorgt en één van de grootste struikelblokken vormt in het SoW-proces.

Kenmerkend was nog het voorstel van een gereformeerde afgevaardigde bij het artikel dat handelt over de Openbare Belijdenis des Geloofs. Het gesprek dat de kerkenraad voert met hen die voornemens zijn om belijdenis af te leggen, zou alleen over hun motivatie moeten gaan, en niet over de inhoud van hun geloof. Zo bevreesd is men blijkbaar om de inhoud van het geloof vast te leggen. Tijdens de stemming over dit amendement gingen massaal de blauwe (gereformeerde) stembriefjes omhoog. Het tekent nog eens op een schrijnende manier hoe groot de omslag is die in de Gereformeerde Kerken heeft plaatsgevonden van een rechtzinnig tot een modern geloofstype.

Tenslotte

Onder de 24 tegenstemmers waren 5 lutherse afgevaardigden. Eén van hen legde na afloop nog een stemverklaring af. Hij had tegengestemd omdat hij de kerkorde te weinig vernieuwend en te weinig open vond, ook omdat hij constateerde dat de kerk niet één, maar verscheurd is.

Dit laatste was ik in elk geval met hem eens. Voor mij is nog eens duidelijk geworden dat SoW geen geestelijk proces genoemd kan worden. Ik herinner me nog de uitspraak van een kerkelijk hoogleraar een paar jaar geleden. De berichtgeving aangaande SoW hoorde volgens hem niet thuis op de kerkelijke pagina, maar op de pagina financiën en economie. Het gaat om niet meer dan een fusie tussen drie noodlijdende concerns. Een harde uitspraak, maar toch niet van waarheid ontbloot. Met de vaststelling van de kerkorde van de VPKN is het fundament gelegd voor een kerk die wel één is in organisatie, maar waar de enigheid van het ware geloof node gemist wordt. Oud-Beijerland

Oud-Beijerland

H. Russcher

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen