Lot (Genesis hoofdstukken: 13,14,18,19)

BIJBELSE FIGUREN

Neen, dat Lot een krachtige persoonhjkheid is geweest, kan men niet zeggen. Uit wat in het boek Genesis over hem is te lezen, is het tegendeel het geval geweest. Hij is in geheel de geschiedenis een neven-persoon. Een achtergrondfiguur, die leefde in de schaduw van Abram. Lot roept het beeld op van halfheid, van onbeshstheid. Hij heeft geen weerstand kunnen bieden tegen de zuigkracht van het Kanaanitisch leven met al de gevolgen voor hem en zijn gezin.

Lot was de zoon van Haran en een neef van Abram. Tbssen Abram en Lot bestond bhjkbaar een sterke band. Met zijn oom trekt hij uit Haran naar Kanaan (Genesis 11: 27, 31; 12 : 4v.v.; 13 : 1). Hongersnood in Kanaan deed hen uitwijken naar Egypte. Als Abram later met Lot terugkeert naar de steppen van het zuidehjk deel van Palestina, is hij door de zegen van God en eigen inspanning een rijk man. „En Abram was zeer rijk in vee, in zilver en in goud" (Genesis 13 : 2). Ook Lot, uitgegroeid tot volwassen man, is niet onbemiddeld. Ook hij heeft een eigen veestapel en tenten. Maar dan bhjkt, dat vermeerdering van bezit tegeUjk betekent vermeerdering van zorg. De rijkdom wordt tot een last. Een spreekwoord luidt: „Veel vee, veel wee; veel koeien, veel bemoeien; veel huizen, veel kruizen; veel land, veel last". Het bezit van dat vele vee leidt tot problemen tussen de herders van Abram en die van Lot. Er is voor beide kudden te weinig weidegrond beschikbaar De herders betwisten elkander ieder stuk grond. Om aan deze ongewenste toestand een eind te maken, stelt Abram aan Lot voor om uit elkaar te gaan. Beter in vrede te scheiden, dan steeds in twist bijeen te zijn. Abram is edehnoedig. Hoewel hij de oudste is, laat hij aan Lot de eerste keus. Wat doet Lot? Zegt hij: „Neen oom, u bent de oudste, de eerste keuze komt u toe"!? Neen... zonder zich te bedenken of de Heere om raad te vragen, kiest hij de schone, zeer vruchtbare streek langs de Jordaan. Een rijk bevloeid land, dat in vruchtbaarheid niet onderdeed voor het Nijldal, ja, zelfs de herinnering opriep aan de paradij seüjke weelde van de hof van Eden. In die keuze speelden mee: begeerte naar rijkdom en hang naar een gemakkehjk en genotvol leven. Hij zag alleen naar wat voor ogen was en was blind voor de gevaren aan deze keuze verbonden. Straks zal hij geconfronteerd worden met de heilloze invloed van de wereld. Want in dat schone dal van de Jordaan, woonden lieden, die zeer boos en goddeloos waren. En die brute zondaren hielden zich vooral in Sodom op. „En de mannen van Sodom waren boos en grote zondaren tegen de Heere" (Genesis 13 : 13). Er heerste in de stad Sodom de meest gruweUjke zedeloosheid, waarbij de mens minder wordt dan een dier De zonden van deze heden waren tot Sodomie geworden. Sodomie d.i.: homoseksuele handehngen tussen mannen. Helaas in onze tijd in toenemende mate getolereerd en geaccepteerd en zelfs door de Overheid gesanctioneerd. Webu, bij deze zo goddeloze stad slaat Lot zijn tenten op! En ook in dit geval ging het van kwaad tot erger Eerst woont Lot in tenten bij Sodom (Genesis 13 : 12). Daarna in een huis in Sodom (Genesis 14:12). Nog later zit hij als persoon van gezag in de ^oor^ van Sodom (Genesis 19 : 1). Neen... hij heeft niet meegedaan met de zonden van Sodom. Dat weten we uit de tweede brief van Petrus. In vers 8 van hoofdstuk 2 staat daar over Lot: „Want deze rechtvaardige man, wonende onder hen, heeft dag op dag zijn rechtvaardige ziel gekweld door het zien en horen van hun ongerechtige werken". Als het er niet zo nadrukkehjk stond, zouden we het nauwehjks kunnen geloven. Want het Ujkt wel, of Lot geheel in het doen en laten in Sodom is opgenomen. Met Sodom is verstrengeld. Wat een naar leven moet dat voor Lot zijn geweest: elke dag je ziel kwellen vanwege de ongerechtigheid van de Sodomieten! En toch leidde deze kwelling niet tot een breken met die wereld en de diep zondige omgeving. Lot wist dat hij beter niet in Sodom kon büjven, maar wilde toch niet weg. Misschien mede onder invloed van zijn vrouw? Zij werd niet gered. Lot wel.

De scheiding met zijn neef moet voor Abram pijnhjk zijn geweest. Geheel alleen blijft hij achter. Ook Lot, de enige van zijn famihe die nog bij hem was, heeft hem nu verlaten. Hij gevoelt zich eenzaam. Maar wordt in zijn eenzaamheid getroost door de HEERE, de trouwe Verbondsgod. De Heere verzekert hem van zijn voortdurende bijstand. Hij vernieuwt de belofte. Abram mag dan nu alleen zijn en vreemdehng: hij zal worden de vader van een niet te tellen volk, dat dit gehele land zal erven. En opnieuw, zoals zo vaak in zijn leven, bouwde Abram de Heere een altaar om Hem te eren, te loven en te danken. Tekenend: van Lot lezen we daar nergens van. Ongetwijfeld heeft het wonen in Sodom zijn geestelijk leven nadeüg beïnvloed. Lot komt ook niet voor in de lijst van geloofshelden in Hebreen 11. Hij verbleef niet door geloof in Sodom. Nadat Lot het beste deel van Kanaan had gekozen, bleef voor Abram het meer kale bergland over. Het nood­ zaakte hem, het onrustige tentleven nog weer voort te zetten. Toch had Abram in de gunst van zijn God en levend van Zijn beloften, in zijn tent meer rust en vrede dan Lot in zijn huis in Sodom. Want er komt tegenslag voor Lot. Hij wordt betrokken bij de ingrijpende gevolgen van een oorlog. Kedor-Laomer, de koning van Elam, is zeer toornig. Waarom dat? Wel... de koningen uit het dal Siddim, vijf in getal, weigeren de hun opgelegde cijns te betalen. Ze hebben dat 12 jaar gedaan, maar stoppen daar nu mee. Kedor-Laomer gaat daarmee niet akkoord. Met drie andere koningen gaat hij de afvalligen straffen. Plunderend en brandschattend trekken hun legers door het Overjordaanse land. Moab en Edom worden veroverd. De koningen van Sodom en Gomorra binden tegen Kedor-Laomer de strijd aan, maar worden verslagen. De steden worden geplunderd en de achtergeblevenen meegevoerd. Onder hen zijn ook Lot met vrouw en dochters. Als Abraham ervan hoort, jaagt hij aan het hoofd van 318 gewapende personeelsleden en een 500 bondgenoten, de plunderaars achterna. Het gelukt hem de vijanden zó in paniek te brengen, dat ze met achterlating van hun oorlogsbuit de benen nemen. Zo mocht door Gods zegen over het zoveel groter leger de overwinning worden behaald. „En hij", (d.i. Abraham), „bracht alle have weder en ook Lot zijn broeder en zijn have bracht hij weder, alsook de vrouwen en het volk" (Genesis 14 : 16). Lot zal nu wel, zo zou men denken, niet meer teruggaan naar Sodom. Dan nog bever, desnoods zonder vee, bij zijn oom bhjven. Maar Lot laat Abraham weer alleen en gaat terug naar Sodom.

Er gaan ergere dingen gebeuren! Op zekere dag, tegen de avond, zft Lot met het stadsbestuur in de poort van Sodom. Twee mannen naderen. Het zijn Engelen, maar dat weet Lot nog niet. Hij weet ook niet, dat deze mannen deel hebben uitgemaakt van een drietal, dat de tent van Abraham en Saraï heeft aangedaan. Abraham had toen, horend van het naderend oordeel van God over Sodom, gepleit voor het behoud van de stad, zelfs als er maar 10 rechtvaardigen zouden zijn. Twee van de drie Engelen zijn toen op weg gegaan naar Sodom en worden nu door Lot gastvrij ontvangen. Hij nodigt hen binnen en zet hen een eenvoudige maaltijd voor. Als over Sodom de duisternis is gevallen, ontstaat rond de woning van Lot een groot rumoer. Alle mannelijke inwoners van de stad hebben het huis omsingeld. De wellustelingen willen zich aan de gasten van Lot vergrijpen. Lot weigert daaraan mee te werken. Zeer in het nauw gedreven, biedt hij hen als compensatie zijn beide dochters aan. Daarin hebben ze echter geen interesse. De bende dringt dreigend op. De Engelen trekken Lot naar binnen en sluiten de deur. Ook slaan ze de woestehngen met verbünding. Ze zoeken en tasten naar de deur, maar kunnen haar niet vinden. Ze druipen af. De Engelen zeggen, dat Lot zijn famihe bijeen moet roepen en haastig Sodom moet verlaten. Want God gaat Sodom en Gomorra met de grond geUjk maken en niemand zal aan dat strafgericht ontkomen! De aanstaande schoonzoons nemen de waarschuwing niet serieus. Lot kan hen nog meer vertellen! Ze bhjven in Sodom. Reeds breekt de dageraad aan. De Engelen dringen op spoed aan. Met uw vrouw en dochters snel wegwezen! Anders komt ge met Sodom om. Nog blijft Lot talmen. Dan grijpen de Engelen hen bij de hand en leiden ze de stad uit. Haast u! Het gaat om uw leven! Zie niet achterom. Bhjf niet staan. Eerst op het gebergte zijt ge veiUg. Maar dat gebergte ügt zover weg. Dat halen ze nooit! Mogen ze niet in dat dichtbij gelegen stadje Zoar toevlucht nemen? Dat mogen ze. Zoar zal gespaard worden. Bij zonsopgang bereiken ze Zoar. Ze zijn gered! Grote genade van God over hen. Hen geschonken op de voorbede van Abraham. Hij had gepleit voor de inwoners van Sodom. En de Heere heeft het gebed van Abraham verhoord en daarom Lot gered. „En het geschiedde toen God de steden dezer vlakten verdierf, dat God aan Abraham gedacht, en Hij leidde Lot uit het midden dezer omkering, in het omkeren van die steden in welke Lot gewoond had" (Genesis 19 : 29).

Met sobere woorden wordt de ondergang van Sodom en Gomorra en de verwoesting van de Siddimvlakte beschreven. Vuurvlammen daalden van de hemel; een regen van zwavel en sulfer-damp ontstak een felle gloed. De fiolen van Gods straffende toorn werden over de goddeloze steden uitgegoten. Geen mens ontkomt aan de ondergang behalve Lot en zijn twee dochters. Maar zijn vrouw dan? Helaas... ze is onderweg bhjven staan kijken. Was het vrouwehjke nieuwsgierigheid of hing haar hart nog aan Sodom? De asregen haalde haar in. Ze veranderde in een vormloze zouthoop. Tot een monument waaraan de Heere Jezus herinnerde toen Hij sprak over de grote ommekeer bij Zijn wederkomst: „gedenk aan de vrouw van Lot". „Het oordeel van God achterhaalde haar, omdat zij van de verschonende hefde van God niet het rechte gebruik maakte". Al wat Lot bezat werd door het vuur verteerd. Zo werd een bloeiende landstreek tot dorre woestijn en zilte, doodse wateren. De Dode Zee houdt de herinnering aan die verwoesting levendig.

Lot trok na deze vresehjke gebeurtenissen met zijn twee dochters het gebergte in. Ze gingen wonen in een spelonk. In hun begeerte naar nakomehngenschap vergrijpen zijn dochters zich in bloedschande aan hun eigen vader Ze voeren hem dronken. Zonder dat hij zich daarvan bewust is, pleegt Lot met beiden incest. Ze worden beiden zwanger en baren een zoon. De ene krijgt de naam: Moab, de ander gaat Ben-Ammin heten. Ze waren de stamvaders van de Moabieten en de Ammonieten, uitgesproken vijanden van Israël.

Zo verdwijnt Lot uit de historie. Met Abram uit Mesopotamië getrokken. Mét hem beproevingen en gevaren gedeeld. Maar die onder de bekoring van de wereld, bijna mét die wereld ten onder ging, maar nog wel werd behouden als door vuur. Waarschuwend voorbeeld! Het leert ons, dat een keuze maken, vérstrekkende gevolgen kan hebben. Ook wij moeten vaak in ons leven kiezen. Als we daarbij alleen aanzien wat voor ogen is, zonder te vragen naar de wil van God, is het gevaar groot dat Gods zegen vervalt. Lot heeft het ondervonden. Zijn keuze bracht hem aan de rand van de afgrond. Wie zijn geluk alleen zoekt in de wereld, dreigt mét die wereld ten onder te gaan. Moge het door genade zó zijn, dat we bij het nemen van een beslissing vragen: „Leer mij, o Heer, de weg door U bepaald...". Ons eeuwig behoud zij ons meer waard dan aards bezit.

„ Want wat baat het een mens, zo hij de gehele wereld gewint en lijdt schade aan zijn z/e/'? (Mattheüsl6:26a).

B. H.H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen