Jozef de limmerman

Als de Evangehst Lukas de geboorte van de Heere Jezus beschrijft, gaat het daarin van hoger naar lager Het begint met de zeer machtige keizer Augustus en dan daalt het af naar de minder machtige stadhouder Quirinius. En dan lezen wij, dat allen gingen om beschreven te worden, om daarna te komen tot de enkeling, tot Jozef uit Nazareth...: „En Jozef ging ook op..."

Wie aan deze Jozef enige terechte aandacht wil geven, komt tot de ontdekking, dat gegevens over hem schaars zijn. Althans historisch betrouwbare gegevens. Er zijn ook apocriefe geschriften die over Jozef handelen. Ze zijn onbetrouwbaar Volgens het Proto-evangehe van Jacobus uit het eind van de tweede eeuw, zou Jozef een weduwnaar op leeftijd zijn geweest, toen hij door een wónderteken - een duif die uit Jozefs wandelstok kwam en op zijn hoofd neerstreek - werd geroepen als beschermer op te treden van Maria, de zuivere Moeder des Heeren, die vanaf haar prille jeugd in de tempel had gewoond. De Heihge Schrift is in haar mededelingen over Jozef sober Markus noemt hem in het geheel niet. Bij Johannes lezen we alleen: „Jezus, de zoon van Jozef' Ooh. 1 : 43). Mattheüs is nog het meest uitvoerig. Meer dan Lukas stek hij in bepaalde situaties. Jozef op de voorgrond.

Wie Jozef zegt, zegt tegehjk Maria. Ze waren elkaars verloofde. Of, zoals de Statenvertaling luidt: Ze waren ondertrouwd. In Israël was een verloving of ondertrouw even onverbrekehjk als een huweUjk. Ook even rechtsgeldig. Zowel Jozef als Maria stamden af van koning David. Maar van het huis van David gold: „Vergane glorie." Het was totaal vervallen en had reeds lang alle invloed verloren. Er waren nog wel afstammeüngen, zoals deze beide jonge mensen. Maar van enige prinsehjke waardigheid is bij het verloofde paar weinig te merken. Jozef is timmerman. Met handenarbeid moet hij de kost verdienen. Daar is niets mis mee, maar het is gewoonhjk niet de stiel van prinsen. Ook Maria is een eenvoudig meisje.

Uit wat de Schrift ons over Jozef meedeelt, krijgt men de indruk, dat hij een gelovige jongeman was, die zijn Godsvrucht praktiseerde in zachtmoedigheid, ootmoed en zelfverloochening. Geen drukke prater; niet iemand die graag in de pubheke belangsteUing stond, maar veeleer wat men noemt een „stille in den lande". Als in Nazareth zou zijn geprotesteerd tegen de door keizer Augustus voorgenomen volksteUing, zou Jozef hoogstwaarschijnhjk niet van de partij zijn geweest.

Jozef heeft in al zijn bescheidenheid, naast Maria, zijn taak en plaats gehad in het heilsgebeuren in en rond de kribbe van Bethlehem. In zijn leven gebeurden dingen, die hij niet begreep en hem hevig beroerden. Dat was het geval toen bleek, dat Maria zwanger was, zonder dat ze waren samengekomen. Want Jozef wist niet, wat Maria wél wist. De Engel Gabriel had aan Maria meegedeeld, dat zij door de werking van de Hei- Uge Geest bevrucht zal worden en een Zoon zal baren. Hij zal Jezus heten, en de Zoon des Allerhoogsten genaamd worden. God de Heere zal Hem de troon van Zijn vader David geven, en Hij zal Koning zijn van een eeuwig Koninkrijk.

Maria had dit niet aan Jozef verteld. Dat moest God Zelf doen. Wat moet Jozef doen? Hij staat voor een raadsel. Maar als dan het geheim van Maria's zwangerschap hem door de Engel des Heeren ontsluierd wordt, aanvaardt hij dit zonder tegenspreken. In plaats van Maria, zoals hij zich had voorgenomen, met een scheldbrief heen te zenden, neemt hij haar bij zich in huis. Ook het feit dat hij voor de Wet de vader van Jezus was, het hem niet onberoerd. Want dat vader zijn van Jezus, was tegeUjk vader zijn van een Kind van een Ander! Dat betekende zelfverloochening, een zichzelf wegcijferen. Maar in het geloof heeft hij zijn opdracht mogen vervullen. Een taak voor een mens te zwaar en die alleen in de kracht van God kon worden volbracht. Om die kracht zal hij gebeden hebben. Jozef heeft in de geheimnisvolle dingen die gebeurden, steeds naast Maria ge­ staan en haar geholpen en ondersteund. Hij is een hulp voor haar geweest, toen keizer Augustus het bevel deed uitgaan, dat de gehele wereld zou beschreven worden. Augustus wilde een kloppende belasting-registratie hebben, om zijn onderdanen naar hun vermogen te kunnen aanslaan. Dft bevel van de keizer betekende voor Jozef en Maria, een gaan van Nazareth naar Bethlehem. Want Bethlehem was de stad van David. Daar moesten zij geregistreerd worden. Vooral voor Maria in haar omstandigheden was deze reis afmattend. Op de niet goed onderhouden wegen bewogen zich veel mensen. Allen in beweging gezet door des keizers gebod. Met hun kamelen, ezels en voertuigen verplaatsten zij zich moeizaam. Als ze eindelijk in het witte stadje Bethlehem zijn gearriveerd, is het ook daar overvol. Veel mensen zoeken een onderkomen. En dan deeh Lukas over Jozef en Maria mede, „dat voor hen geen plaats was in de herberg". Voor „hen" d.w.z. in hun bijzondere omstandigheid, dat de geboorte van een kind verwacht werd. Voor zulk een gebeuren ontbrak de nodige ruimte. Ze komen terecht in een afgezonderd gedeelte van een woning, die bestemd was voor het vee, weUicht uitgehouwen in een rots. De voederbak van de, nu buiten zijnde beesten, is de kribbe. En in die stal werd Christus geboren.

„Hoort o, mensen, hoort dft wonder, Hij, Die over storm en donder. Heerst in 't mateloos heelal. Die ver boven lucht en wolken, Zeteft als de Heer der volken, Werd verwezen naar een stal."

Naar het gebruik van die dagen wikkeft men het Kind in doeken. Alle luxe is hier ver. Armoede, geringheid en ontbering zijn van Zijn geboorte af aan de kenmerken van Hem, Die „Zichzelven heeft vernietigd, de gestalte van een dienstknecht aangenomen hebbende, en de mensen in alles gehjk geworden is, uitgenomen de zonde." Een doorlopende herinnering ook aan het woord van Paulus in 2 Korinthe 8 vers 9: „Want gij weet de genade van onze Heere Jezus Christus, dat Hij om uwentwil is arm geworden, daar Hij rijk was, opdat gij door Zijne armoede zoudt rijl< worden." Juist daarom betekent de geboorte van de Heere Jezus blijdschap voor allen, die, arm geworden in zichzelf, rijk mogen zijn in Hem. Engelen brengen aan de herders de Blijde Boodschap: „U is heden geboren de ZaUgmaker, Welke is Christus de Heere, in de stad van David!" Luther zei: „Was Christus duizendmaal in Bethlehem geboren en niet in 't eigen hart, dan waart gij nog verloren."

Koning Herodes wilde het geboren Kind doden. Maar Zijn Vader in de hemel waakte over Zijn Kind en schakelde Zijn aardse vader daarbij in. Door middel van dromen het Hij Jozef waarschuwen en gaf hem aanwijzingen hoe te handelen. Zo werd hij in de droom, nadat de Wijzen uit het Oosten Maria hadden bezocht, gewaarschuwd voor de beruchte kindermoord die Herodes de Grote wilde laten uitvoeren. Zoals in de droom werd gezegd, vluchtte hij met Maria en het Kind Jezus naar Egypte. Ze bleven daar, totdat een Engel hem in een volgende droom vertelde, dat hij veihg terug kon gaan. Daarna werd Jozef opnieuw in een droom gewaarschuwd niet naar Bethlehem te gaan, omdat daar Herodes was opgevolgd door zijn zoon Herodes Archelaus, die nog altijd een gevaar betekende. Zij moeten zich in Gaülea vestigen en gingen wonen in Nazareth. Jozef heeft het Kind besneden. Hem de Heere voorgesteld en het voorgeschreven offer gebracht, geheel zoals dit met alle kinderen geschiedde. Want: „Geworden uit een vrouw", is Hij ook: „Geworden onder de wet" (Gal. 4:4). Hij moet aan al de eisen van de Wet voldoen. Zo bleef Jozef op het nauwst betrokken bij het Kindjezus. Tot hij van zijn taak zal worden ontheven. En hij met Maria, Jezus zal kwijtraken vanwege Zijn dienst aan Zijn Vader. Het begin daarvan wordt al gezien, als Jezus op het Paasfeest met Jozef en Maria in Jeruzalem is. Hij is dan twaalf jaar en wordt „Zoon der wet". Hij is nu Zelf verantwoordehjk ten opzichte van de geboden en inzettingen van de Heere. Tot ontstehenis van Zijn ouders bleef Jezus na het feest in Jeruzalem achter. Na drie dagen zoeken vinden ze Hem in de Tempel. Te midden van de disputerende leraren van de Wet, doet Jezus hen versteld staan door Zijn diepgaande vragen en scherpzinnige antwoorden. Met nog'angst in haar stem zegt Maria tot Jezus: „Kind! zie Uw vader en ik hebben U met angst gezocht!" Jezus antwoordde: „Wist gij niet, dat Ik moet zijn in de dingen van Mijn Vader? " DaiMijn Vader is een duidehjke toespehng op het Uw vader van Maria. Hij is nu in dienst van Zijn Vader. En Hij is in het huis van Zijn Vader Hier is Hij thuis! Dit antwoord aan Maria is een korte samenvatting van heel Zijn toekomstige arbeid. Zijn arbeid van verzoening en verlossing.

Jozef en Maria begrijpen het niet. Ze hebben het innerhjk roepingsbesef van het Kind, om Middelaar Gods en der mensen te zijn, niet onderkend. Niet begrepen, datjezus Zich eens van hen zal losmaken en dat dit vervreemdingsproces nu reeds is begonnen. Dat Jezus het Zoon-zijn van Zijn hemelse Vader hoger stek dan het Zoon-zijn van Zijn aardse moeder, doet Maria pijn. Hier is het begin van wat Simeon heeft voorzegd: „... en ook een zwaard zal door uwszelfs ziel gaan..." (Luk. 2: 35).

Jezus gaat met Jozef en Maria terug naar Nazareth. En: „Hij was hun onderdanig." En ook daarin gaat Hij de weg van de Vader Ook dat is Middelaarsgehoorzaamheid. De figuur van Jozef de timmerman vervaagt, om daarna voorgoed te verdwijnen. Omdat hij bij het openbare leven van Jezus niet wordt genoemd, is de gedachte algemeen gangbaar, dat Jozef voor die tijd reeds is overleden. Anders dan Maria, heeft hij Jezus niet mogen overleven. Hij had zijn dienst aan het Kind in alle eenvoud en met grote trouw volbracht. Hij mag nu, als Simeon, heengaan in vrede.

B.

H.H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen