De Kerstegeschiedenis - een drieluik

MEDITATIE

„En het geschiedde in diezelfde dagen, dat er een gebod uitging van de keizer Augustus. En het geschiedde, als zij daar waren, dat de dagen vervuld werden, dat zij baren zou. En het geschiedde, (...), dat de herders tot elkander zeiden: Laat ons dan heengaan naar Bethlehem." Lukas2 : la, 6 en 15a

Evangelisten zijn net schilders. Ze tekenen het leven van Christus. Zo ook Lukas. Onder leiding van de Heilige Geest heeft hij van de geboortegeschiedenis een bijzonder fraaie schildering gemaakt in de vorm van een drieluik. Misschien hebt u weleens zo'n kunstwerk gezien. Drie panelen naast elkaar die via scharnieren aan elkaar verbonden zijn. In het midden een grote afbeelding, tevens de belangrijkste. En aan weerszijden een kleinere afbeelding als omlijsting van het middenpaneel. Daarmee kunnen we het overbekende Lukas 2 vergehjken. De Kerstgeschiedenis bestaat uit drie gedeelten die ieder beginnen met: "En het geschiedde...." Op het Ünkerpaneel zien we een stukje wereldgeschiedenis (het gebod van keizer Augustus). Op het middenpaneel schildert Lukas de heilsgeschiedenis Qezus' geboorte). En tenslotte is het rechterpaneel gewijd aan de kerkgeschiedenis (de herders die zich naar de kribbe spoeden).

I - Wereldgeschiedenis

Opvallend is het begin van dit hoofdstuk. Het gaat Lukas om de geboorte van de Koning maar hij begint met de keizer. Augustus was destijds de machtigste heerser van de hele wereld. Eigenhjk heette hij Octavianus. Maar hij is vooral bekend geworden onder zijn bijnaam Augustus (de verhevene) die hem door de Romeinse senaat verleend was. Onder zijn leiding is het Romeinse Rijk tot grote bloei gekomen. Dichters en schrijvers hebben hem vereerd als de brenger van een nieuwe tijd. Op een gegeven moment is Augustus zelfs vergoddehjkt! Hij heeft nota bene dezelfde titels gedragen die de engel in vers 11 aan de Heere Jezus toekent. Ook Augustus werd Zaligmaker, Redder en Heere (Kurios) genoemd! Maar - wat een verschil tussen de geboren Koning en de zittende keizer. Christus heeft nooit Zijn eigen belang gezocht. Hij was er altijd op uit om Zijn volk te dienen. Hoe anders keizer Augustus die zijn onderdanen heeft gebruikt om zijn eigen eer te vergroten. Neem nu die volkstelhng waar Lukas over schrijft. Met het oog op fiscale belangen wilde de keizer een nauwkeurig bevolkingsregister hebben. Augustus hanteerde een Egyptische methode. Ieder moest zich laten inschrijven in de plaats waar zijn voorgeslacht vandaan kwam. Reken maar dat het een ingrijpend gebod is geweest. Sommigen moesten voor enkele weken uit hun werk breken omdat ze een lange reis hadden te maken. En protesteren had geen enkele zin. Bevel is bevel. Dat was Augustus! Hoewel hij als een halfgod werd vereerd kon hij zeer onmenseUjk zijn.

Ondertussen was die machtige Augustus niet meer dan een schakeltje in Gods werk. Of anders gezegd: een kleine pion op het schaakbord van de wereldgeschiedenis. Zonder het zelf te weten dient hij het heilsplan van de Heere. Door zijn gebod komen Jozef en Maria in Bethlehem en gaat Micha's profetie in vervuUing (Mi. 5 : 1). We hebben een God Die oneindig veel machtiger is dan Augustus en welke wereldleider dan ook. Het is waar wat we zingen in Psalm 99: "God de Heer regeert!" Hij staat boven de wereldgeschiedenis. Bevat dit eerste paneel van het drieluik geen rijke boodschap? Juist met het oog op de wereld anno 1998, nu het jaar 2000 snel dichterbij komt? We vieren eerdaags Kerstfeest. Maar wel in een gebroken wereld die bol staat van conflicten en spanningen. Alleen al in het middenoosten. Zal het ooit vrede worden daar waar de engelenzang geklonken heeft? En ook elders in de wereld heerst onrust. Velen worden getroffen door uitbarstingen van geweld. Machthebbers onder- drukken hun volk. Er gebeuren afschuwelijke dingen. Juist rond de Kerstdagen is het schrijnend om te zien hoe ver de vrede op aarde te zoeken is. Geeft het wereldgebeuren u ook weleens een gevoel van onmacht? En toch is de levende God Koning. Lukas laat het op zijn drieluik zien. Christus overziet èn stuurt de wereldgeschiedenis. Dwars door alle duisternis heen. Zouden we daar niet meer uit moeten leven, juist als we het nieuws volgen? Het Kind in de kribbe staat in Lukas 2 boven de keizer op de troon. De wereldgeschiedenis moet de heilsgeschiedenis dienen. Want het Koninkrijk van God komt!

II - Heilsgeschiedenis

Nu het middenpaneel. In vers 6 schrijft Lukas opnieuw: "En het geschiedde". De dagen waren vervuld dat Maria baren zou. Na negen maanden was het moment van de geboorte aangebroken. Op het eerste gezicht een heel gewone gebeurtenis. Maar vergis u niet. Hier geschiedt het grootste wonder van alle tijden. Maria's eerstgeboren Zoon is tevens Gods eniggeboren Zoon. Dat is voluit heilsgeschiedenis. God buigt Zich over een wereld verloren in schuld. Hij betuigt Zijn hefde aan gevallen mensen. En niet alleen God maar ook Christus Zelf. Vrijwillig is Hij naar deze aarde gekomen, volkomen bereid om Zahgmaker te zijn. Onze geboorte is geen eigen keus. In tegenstelling tot Zijn geboorte. De warmte van het Vaderhuis heeft Hij opgegeven om op deze koude aarde te wonen waar Hij niet eens welkom was. Hier kunnen we alleen maar van stamelen. Augustus was een mens die god wilde worden. Maar hier geschiedt het omgekeerde: God Die mens wilde worden. Hebben we ons al verwonderd? Want een Kerstfeest zonder verwondering is onder de maat.

"En het geschiedde..." - dat wil ook zeggen dat het werkehjk gebeurd is. Het is geen oud verhaal dat de ronde doet. Gode zij dan niet. Door een Zahgmaker uit een verhaal kan ik niet gered worden. Alleen door een Zahgmaker Die werkehjk gekomen is. Die mijn straf werkehjk gedragen heeft. En Die mijn schuld ook werkehjk heeft verzoend. Daarom is het een zegen dat Lukas schrijft datjezus' geboorte historisch is. Ondertussen is het voor Hem heel wat geweest. Onder erbarmehjke omstandigheden is Hij ter wereld gekomen. Wij hebben van het Kerstfeest iets moois gemaakt. Maar Lukas 2 haalt een streep door alle romantiek. Je zuk je kind onder zulke omstandigheden moeten krijgen. Stel u voor Het Kerstevangehe is confronterend. Het middenpaneel toont de rauwe werkehjkheid van onze schuld. Dit was nodig om zondige mensen te kunnen redden. Beseffen we dat? Anders weten we geen weg met Jezus. Weet u wanneer het werkehjk Kerstfeest voor ons wordt? Als we iets zien van onze nood. Van de kloof tussen God en ons die wij hebben veroorzaakt. De Heere is door ons op het hart getrapt. Het is de Heihge Geest Die ons daarvan overtuigt zodat we breken. Dan kan het niet anders of we worden verootmoedigd op en rond het Kerstfeest. Want ik ben debet aan de armoede van de kribbe. En dit is nog maar het begin. In het verlengde van de kribbe staat het kruis (de beginletters van beide woorden zijn hetzelfde). Straks, als het Kind van Bethlehem een Man geworden is, ja de Man van smarten. Bij Zijn geboorte start reeds de hj densweg. Daarom is Kerstprediking in zekere zin al hjdensprediking! Ontdekkend!

Maar ook... zeer vertroostend. Lukas' middenpaneel tekent ons de heilsgeschiedenis. Wat een overvloed aan heil hgt er in de kribbe van Bethlehem. Daarom verkondigt de engel de herders grote bhjdschap. Midden in hun vrees vanwege Gods heerhjkheid en eigen schamelheid khnkt het bhjde nieuws: de Zahgmaker is geboren. En weet dat Hij een geboren Zahgmaker is. Hij is ervoor, nee niet in de wieg. Hij is ervoor in de kribbe gelegd. En mag Hij het ook voor ons zijn? Hij is van harte bereid om ons te redden. In het Woord legt de Heihge Geest Hem voor ons neer. De Heere ziet niet hever dan dat de grote blijdschap doorbreekt. Juist bij u die de blijdschap mist omdat u gebogen gaat onder zonden en zorgen. Uw levensweg is omgeven door raadsels en vragen. Of deze Kerstdagen zijn extra moeilijk omdat u voor het eerst alleen bent. Voor mij geen bUjdschap, denkt iemand die dit leest. En toch kan het maar zo anders worden. Want we hebben een God Die leeft! Eén geloofsbhk op de middelste afbeelding van Lukas' drieluik, en u krijgt oog voor Gods genade. In de kribbe laat God Zich regelrecht in het hart kijken. Een hart dat klopt van hefde en bewogenheid. Eén en al barmhartigheid! Dwars door de wereldgeschiedenis heen schrijft God Zijn heilsgeschiedenis, die zich uitwerkt in de kerkgeschiedenis.

III - Kerkgeschiedenis

Dat brengt ons bij het derde paneel. Vanaf vers 15 tekent Lukas een stukje kerkgeschiedenis. God zorgt ervoor dat de geboren Koning onderdanen ontvangt. Hoe dat gebeurt? Door de prediking. De verkondiging van de engel draagt vrucht. Op de laatste afbeelding zien we hoe de herders elkaar opwekken om naar Bethlehem te gaan. Ze nemen de boodschap dus niet voor kennisgeving aan. Dat is de overmacht van het Woord. U mag ook zeggen: de kracht van de Heihge Geest. Hij weet mensen in beweging te krijgen. Dat wil de Kerstprediking ook in ons leven bewerken. Opdat we door het Woord worden meegenomen naar Christus. Om in Hem alles te vinden wat we nodig hebben in leven en in sterven. Zijn wij al in beweging gekomen? Of laten we de verkondiging over ons heen komen? Wat aangrijpend als we op zo'n heerüjke ZaUgmaker geen acht slaan.

Let erop dat de herders elkaar aansporen. Misschien is er wel één die het allemaal niet zo gauw kan meemaken. Of een ander die met bezwaren aan komt zetten. Ja maar, hoe moet het met de schapen? U kent dat wel. Wij hebben duizend-enéén bezwaren om niet tot Jezus te gaan. De herders nemen elkaar mee! Laat ons...! Misschien ziet u iemand achterbhjven. Uw kind, je vader, een vriend of een kennis. Toe, waag eens een poging om de ander mee te krijgen. Voorzichtig. Niet dwingend, want dat werkt niet. Laat ons dan heengaan naar Bethlehem. Nee, daar is geen vUegticket voor nodig. Wij behoeven niet naar Bethlehem. Bethlehem komt bij ons. Door middel van de prediking. Voor ons is de kribbe het Woord (Luther). De Heere Jezus is in de windsels van het Evangehe te vinden. Bij Hem zijn we welkom. We zien het aan de herders. Zij behoorden tot de onderlaag van de samenleving. Waarschijnhjk kwamen ze weinig in de tempel of de synagoge. Maar zij zijn de Kerstgetuigen van het eerste uur. God de Heere heeft een voorkeur voor het geringe. Dat is Zijn stijl van werken.

Het is inderdaad een stukje kerkgeschiedenis wat Lukas laat zien. De gemeente van Christus wordt hier in Bethlehem vergaderd tot het eeuwige leven. Bij de kribbe is Zijn bruid al aanwezig. Gewone mensen die gekomen zijn zoals ze zijn. De herders hebben zich niet eerst verkleed. Ze hebben hun vuile werkplunje nog aan en dragen de lucht van de schapen bij zich. Maar dat is voor Christus geen enkel bezwaar. Kom maar zoals u bent. Wij hebben de neiging om ons leven eerst wat op te knappen. En ondertussen worden we opgehouden om te komen. Maar dat is een onnodig oponthoud dat aan onszelf hgt en niet aan de Heere. Ga zoals u bent. Met uw zonden en mislukkingen. De Koning van Bethlehem voelt Zich thuis in het gezelschap van zondaren. Voor hen is Hij geboren. En nog altijd gaat Zijn kerkvergaderend werk door. Ook in 1998. Het is nog volop genadetijd. De kerkgeschiedenis is nog niet voltooid. Tot op de jongste dag komen er mensen bij. Daarom: laten we naar Bethlehem gaan. Om door en op de knieën te gaan voor Koning Jezus. Wie Hem gevonden heeft gaat met de herders God verheerUjken en prijzen (vs. 20). De God van de wereld-, de heils- en de kerkgeschiedenis.

Alblasserdam

J.C. Schuurman

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen