Predik het Woord! (3)

De prediking

h zijn bezig te onderzoeken wat we moeten verstaan onder „Bijbelse prediking". We willen dat doen aan de hand van een aantal trefwoorden.

Christocentrisch

Bijbelse prediking is prediking die Christocentrisch is, dat wil zeggen prediking waarin Christus in het middelpunt staat. Want HIJ is uiteindehjk de inhoud van heel de Schrift. In het Oude Testament wordt Hij aangekondigd en beloofd, in het Nieuwe Testament is Hij gekomen, èn komt Hij. Natuurhjk speelt de tekstkeuze daarbij een rol, zodat in de ene preek meer rechtstreeks over Christus zal worden gesproken dan in de andere. Maar een preek waarin de Naam van Christus ontbreekt is de naam van preek niet waard. Ik heb niet voorgenomen iets te weten onder u dan Jezus Christus en Die gekruisigd, schrijft Paulus aan de Gemeente van Corinthe. En aan de Galaten: het zij verre van mij dat ik zou roemen, anders dan in het kruis van onze Heere Jezus Christus.

Trinitarisch

Deze Christus is echter wel de Christus der Schriften, Die door de Vader in de wereld is gezonden en slechts door de Heilige Geest wordt gekend. Met evenveel recht mogen we dus zeggen dat een Bijbelse prediking een Trinitarische prediking is, dat wil zeggen dat in de preek de werken van de Drieënige God aan de orde dienen te komen.

Overigens is er tussen Christocentrisch en Trinitarisch geen tegenstelling. Hoe die twee op elkaar betrokken zijn vinden we prachtig verwoord in het DoopsformuHer. Daar wordt gezegd dat de Doop ons betuigt en verzegelt de afwassing der zonden door Jezus Christus. En dan volgt er meteen op: Daarom worden wij gedoopt in de Naam des Vaders en des Zoons en des HeiUgcn Geestes. Dat betekent dus dat de afwassing der zonden door Jezus Christus alles te maken heeft met het werk van de Drieënige God.

Er is dus enige voorzichtigheid geboden wanneer we de leuze horen aanheffen: als de Naam van Jezus maar genoemd wordt! Dat zal waar zijn, want er is geen andere naam onder de hemel gegeven waardoor we zalig moeten worden. Maar we moeten wel vragen: welke Jezus? Die van het verheven voorbeeld? Of die van de inspirerende kracht? Of van de vriend die altijd bij ons is en tegen wie we alles mogen zeggen? Of bedoelen we de Christus der Schriften, Die door de Vader gegeven is aan een wereld verloren in schuld, en Die wordt verklaard en geopenbaard aan het hart van een zondaar?

Confessioneel

Een Bijbelse prediking kunnen we ook een confessionele prediking noemen. Om mogelijke misverstanden uit te sluiten, confessioneel niet bedoeld in kerkeüjke zin, waar we de richtingen of modaliteiten onderscheiden in Midden-Orthodoxen, Confessionelen en Gereformeerde Bonders. Maar confessioneel in de zin van: volgens de confessie, volgens de belijdenis. De prediking dient confessioneel bepaald te zijn, zich te bewegen binnen de grenzen van de confessie, de belijdenis. Wanneer immers de behjdenis de neerslag vormt van Gods openbaring in de Schrift - en dat doet zij toch? - dan is een Bijbelse prediking identiek met een confessionele prediking.

Dat is niet een specialiteit van ons, die zich re- kenen tot de rechtervleugel van de kerk, dat is een eis die aan alle predikanten mag worden gesteld. Een verplichting zelfs die alle predikanten op zich hebben genomen! Wie wordt toegelaten tot de Evangehe-bediening moet beloven zich te houden aan het behjden der kerk, zoals dat is verwoord in de beUjdenis-geschriften, en te weren al wat dit belijden weerspreekt.

Bevindelijk

Een Bijbelse prediking zal ook een bevindeUjke prediking zijn. Dat woord pleegt nogal eens weerstanden op te roepen, omdat men eigenhjk niet goed weet waar het om gaat. Voor de één hoeft het niet, en de ander vindt juist dat er te weinig bevindehjk wordt gepreekt. Nog altijd zijn er kerkgangers, ambtsdragers zelfs, die durven beweren dat een bepaalde dominee wel Schriftuurlijk, maar niet bevindehjk preekt. Dat laatste is een onmogehjkheid. Waar het Woord aan het woord is - maar dan ook het hele Woord - daar kan de prediking niet anders dan bevindehjk zijn. Bevindehjke prediking is dan ook niet een extra, een plus van een bepaalde modaliteit of groep, maar dat de prediking is in betoning van Geest en kracht. Dat in de bediening van het Woord te horen is niet alleen wat Christus deed vóór ons, maar ook wat de Heihge Geest doet in ons.

Appellerend

Wanneer het Woord van God verklaard en toegepast wordt zal de prediking ook appellerend zijn. Dat wü zeggen dat het appèl erin doorkUnkt, de oproep tot bekering en geloof. Het zou totaal overbodig moeten zijn dit op te merken, want de Bijbel is één oproep tot bekering en geloof in het Evangehe. Toch ben ik er niet helemaal gerust op dat een appellerende prediking door alle kerkgangers als vanzelfsprekend wordt beschouwd. Steeds meer bereiken ons signalen alsof die oproep tot bekering alleen maar goed zou zijn in een evangehsatie-samenkomst. De Gemeente van Christus zou alleen maar moeten worden voorgehouden hoe rijk zij is in Christus, en aangespoord moeten worden om ook uit die rijkdom te leven.

Het is natuurhjk maar de vraag wat voor gemeentebeschouwing men erop na houdt. Bestaat heel de gemeente uit louter gelovigen? Of loopt er altijd nog een scheidsUjn door de gemeente? Ongetwijfeld, we brengen het Woord van God aan de gemeente die naar de Naam van Christus is genoemd. Aan mensen die voor het merendeel gedoopt zijn en het teken en zegel van Gods Verbond aan hun voorhoofd dragen, en die daarop mogen en moeten worden aangesproken. Maar er zijn toch tweeërlei kinderen van het Verbond? Mensen die God in waarheid en oprechtheid dienen en mensen die voortleven in onbekeerhjkheid. En deze laatsten moeten toch opgeroepen worden tot bekering? Het appèl in de prediking is dan ook onopgeefbaar, wanneer we rekening houden met de reahteit van de gemeente, en wanneer de prediking aanspraak wil maken op de naam „Bijbels".

Actueel

Tenslotte, een Bijbelse prediking zal ook een actuele prediking zijn. Daarmee wordt niet bedoeld dat de gebeurtenissen van de dag uitvoerig moeten worden besproken, dat is hoogstens actuaJisme. Wel zal de prediking betrokken moeten zijn op de tijd en de situatie waarin wij leven. Het is juist de taak van de dienaar van het Woord, de boodschap van de Bijbel te vertalen voor de mensen van deze tijd. Dat betekent niet dat de boodschap zelf moet worden aangepast, want die is voor alle tijden dezelfde. Maar de vorm waar in de boodschap is verpakt is in elke tijd weer anders. De verkondiging staat altijd onder invloed van de tijd en van de omstandigheden, of we dat prettig vinden of niet.

In de tijd van de kerkvaders werd er anders gepreekt dan in de eeuw van de Reformatie. Maar de preken van Luther en Calvijn zijn weer heel anders van structuur dan de preken uit de tijd van de Nadere Reformatie. En zelfs wanneer we nu een preek lezen uit het begin van onze eeuw, dan vragen we ons af: hoe is het mogehjk dat de gemeente daardoor werd geboeid?

De taal is aan veranderingen onderhevig, we maken deel uit van een totaal andere samenleving, en er zijn weer heel andere zaken aan de orde dan in het verleden. Daarom moet een Bijbelse prediking ook ingaan op de bepaalde noden en behoeften van deze tijd. Vragen beantwoorden waar de mensen van nu mee zitten. Laten zien dat het Woord een boodschap heeft, ook voor de mensen van vandaag en voor hun situatie.

(wordt vervolgd) Bergambacht W. van Gorsel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen