Jona achtervolgd en gearresteerd

Meditatie

'Maar de Heere wierp een grote wind op de zee; en er werd een grote storm in de zee, zodat het schip dacht te breken.... en het lot viel op Jona. En hijzeide: ik ben een Hebreër; en ik vreze de Heere, de God des hemels. Die de zee en het droge gemaakt Oona 1:4-10) heeft.'

^t schip met Jona aan boord heeft inmiddels de haven van Jafo verlaten. De profeet heeft zich diep in het ruim verborgen. Net alsof hij zich onzichtbaar wil maken. Voor wie? Voor zijn Opdrachtgever Dat is toch onmogehjk, Jona! Nooit gehoord van Psalm 139? 'Al woonde ik aan het uiterste van de zee, ook daar zou Uw hand mij geleiden.' Nu, dat bhjkt. De Heere weet Jona te vinden. Al spoedig wordt hij gearresteerd. Hij komt niet onder zijn roeping uit. Hij moet en hij zal naar Ninevé. God laat Zich niet dwarsbomen door een ongehoorzame dienaar. Hij houdt aan het voornemen van Zijn welbehagen vast. Daarom begint vers 4 met: 'Maar de Heere...!' Hij zet de achtervolging in. Het üjkt wel een partij schaken. In vers 3 deed Jona een zet. 'Maar Jona...!' Nu is de Heere aan de beurt, en Hij doet een tegenzet door een grote wind op de zee te werpen. Het staat er zo beeldend. Net alsof God de wind heeft vastgegrepen om hem Jona als een bal achterna te werpen. Het gevolg is een geweldige, plotseHng opstekende storm. In het boekje Jona ontmoeten we de Heere verschillende keren als de God Die ook de natuurelementen in Zijn hand heeft. Als de grote Schepper van alle dingen stuurt Hij de wind (in 4 : 8 nogmaals), een vis (1:17), een boom (4: 6) en een worm (4:7). Wij hebben het in ons spraakgebruik over 'het' stormt. Maar in de Schrift is 'Hij' het Die de wind doet waaien. In Psalm 148 zingen we van de 'stormwind, die Zijn last voldoet.'

Daarom heeft deze storm niets te maken met toeval. Hier is de levende God aan het werk. Als de goede Herder heeft Hij een steen weggeshngerd om het dwalende schaap Jona te treffen en terug te halen. Veel dingen die toevalMg Ujken, zijn het niet. Let er maar op in uw eigen leven. Juist als u op de vlucht bent voor de Heere. Hij kan bepaalde signalen uitzenden. Als we het maar willen zien. Opeens kan er een storm opsteken in ons leven. Opdat onze vluchtpoging mis- lukt. Een ziekte, een tegenslag, dreigende omstandigheden. Het kunnen stenen uit Gods slinger zijn om ons een halt toe te roepen. Dan kan het ons weliswaar tegenzitten, maar ondertussen is God bezig om ons te arresteren. Later kun je er o zo dankbaar voor zijn. Want door Hem gearresteerd worden betekent bevrijding. Bevrijding tot dienst. Wat is Hij trouw! Ook in het zenden van deze storm. Het is uiteindelijk een genadige storm. We leren de Heere in deze geschiedenis kennen als een God Die zeer geduldig en lankmoedig is. Niet alleen voor Ninevé, maar ook voor Jona. Als God het in Zijn genade niet had verhoed, had Jona zich voorgoed van Hem afgewend. Met alle gevolgen vandien. Dan was het bij een enkele reis Tarsis gebleven. Een reis die uiteindelijk zou eindigen in het verderf. Want op volgehouden ongehoorzaamheid staat de eeuwige dood 0oh. 3 : 36). Maar God heeft er een retour van gemaakt.

Ondertussen is er aan boord een noodsituatie ontstaan. De bemanning heeft deze storm niet zien aankomen. Het is een onnatuurhjk gebeuren. Normaal is het aan de lucht te zien dat er zwaar weer op til is. Er kunnen voorbereidingen worden getroffen. De deklast wordt bijvoorbeeld nog wat extra vastgezet. Maar deze storm is opeens opgestoken. Volgens vers 4 'denkt' het schip te breken. Weer zo'n plastische uitdrukking. Alsof een schip denken kan. Het dreigt een scheepsramp te worden. Onder de bemanning breekt paniek uit. Vrees en angst maken zich van hen meester. Ze doen wat ze kunnen. Om toch nog wat verhchting te krijgen wordt een deel van de lading overboord gezet. Daar gaat hun winst. Maar dat teU niet meer. Als je leven op het spel staat, zijn materiële dingen opeens niet belangrijk meer. Wat worden veel dingen betrekkelijk als we bijvoorbeeld te maken krijgen met ernstige ziekte. Voor deze zeelui telt maar één ding: hoe brengen we het er levend vanaf? Ze staan oog in oog met de dood. Hoor: daar begint er één te bidden. Een ander volgt zijn voorbeeld. En nog weer een ander roept zijn god aan. Het is een bont gezelschap. De bemanning bestaat uit allerlei nationaliteiten. En ieder heeft zijn eigen god. Het lijkt wel een beetje op onze situatie vandaag. In Nederland krijgen we met tal van godsdiensten te maken. En ieder bidt op zijn eigen manier en tot zijn eigen god. Een tijdje geleden bezocht ik een gemeentelid in het ziekenhuis. En naast hem lag een moshm op zijn gebedskleed op de grond te bidden. Dan komt het opeens heel dichtbij dat ons land multirehgieus geworden is.

Beschamend overigens voor Jona dat deze heidenen bidden. Want zelf slaapt hij. Dwars door het stormgeweld, dat is: door de oordelen van de levende God heen. Nee, Jona's slaap is niet die van Psalm 3: 'Ik lag en shep gerust van 's Heeren trouw bewust.' Jona denkt Uever niet aan de Heere. Hij slaapt eerder van opluchting nu zijn vlucht gelukt is. Een slapende Jona, en dat tijdens het noodweer van Gods toorn... - hij is het beeld van een slapende kerk. Lijkt Jona niet veel op de discipelen in Gethsémané? Zij sUepen terwijl hun Meester op een steenworp afstand worstelde met de toorn van God. Herkennen we onszelf misschien in deze Jona? We leven in een spannende tijd. Het laatste der dagen is ingegaan. We zijn op weg naar de wederkomst. Er vallen geweldige beslissingen. Satan is bezig om zijn laatste slag te slaan. De strijd tussen God en de boze spitst zich toe. Maar hebben wij er erg in? Zijn we waakzaam, wakker? Jezus heeft het niet voor niets gezegd: 'waakt en bidt, opdat ge niet in verzoeking komt.' En ja, dan wordt Jona wakker gemaakt door de kapitein. Dat is: door een heiden. De wereld wekt hier de kerk. Dat kan nog. Dat u in een moeiüjke situatie een collega die nergens 3an doet, hoort zeggen: ja maar, u gelooft toch? Terwijl u meer op de omstandigheden ziet dan op de Heere. Of dat een onkerkehjke buurman op- •nerkt: u kunt tenminste steun zoeken bij God. En u hebt nog geen moment aan bidden gedacht. Soms wordt de kerk wakker gemaakt door de wereld. En Jona wordt door de gezagvoerder aangespoord om in deze storm ook te bidden. Misschien dat zijn God uitkomst kan geven. Zou Jona het gedaan hebben? We lezen het nergens. Het kan ook moeiüjk. Want werkehjk bidden terwijl je voor God op de vlucht bent - dat is onmogeüjk.

Merkwaardig dat de heidense matrozen aan een godsoordeel denken. Er moet een schuldige aan boord zijn. Dat is weer iets beschamends. Zij brengen het orkaangeweld in verband met mensehjke schuld. Doen wij dat nog? In onze westerse samenleving schrijven wij veel dingen toe aan natuurhjke processen. Wij hebben te maken met de achteruitgang van het miheu. Verontrustende berichten over een dunner wordende ozonlaag. En daar hebben we onze verklaringen voor. De uitstoot van schadeUjke stoffen. Of de toename van criminaUteit. Oorlogen tussen verschillende bevolkingsgroepen. Maar - hebben wij nog oog voor de geesteUjke achtergronden? Dat op de bodem van alle vragen de zondeschuld Ugt? Wat vergeten we dat vaak als we spreken over de huidige ontwikkehngen. De heidenen in Jona 1 verbinden het 'kwaad' dat hun overkomt met schuld. We moeten daar wel voorzichtig mee zijn. Vaak is het niet mogeüjk om een directe Ujn te trekken tussen nood en schuld, tussen ziekte en zonde. De Heere kan ons ook beproeven. In ieder geval is er wel een algemeen verband. En dat is al een reden om ons te verootmoedigen. En soms valt er zelfs een rechtstreeks verband aan te wijzen tussen onze zonde en een bepaalde tegenspoed, zoals hier bij Jona. En dan kunnen we ook anderen meeslepen in de ellende die we teweegbrengen. Hoeveel gezinnen zijn er al niet stukgemaakt door alcoholmisbruik, door fraude, door incest, door huwehjksontrouw. Onze hele omgeving kan gedupeerd en beschadigd raken.

Een hele gemeente. Of een bedrijf dat zijn goede naam verliest. De bemanning van het schip hjdt door Jona's ongehoorzaamheid.

En dan zijn arrestatie. Via het lot wordt hij aangewezen. Ten diepste door God Zelf! Want 'het lot wordt in de schoot geworpen; maar het gehele beleid daarvan is van de Heere' (Spr. 16:33) • Let erop dat Jona niet zichzelf aangeeft als schuldige. Misschien had hij een stille hoop dat het lot toch nog op een ander zou vallen. Ondanks al het stormgeweld gaat Jona niet door de knieën. Hij weigert te buigen onder de oordelen waarmee de Heere hem achtervolgt. Wat is de profeet verhard en verbhnd. Een mens kan het verzet tegen God een hele tijd volhouden. Maar Jona ontloopt zijn arrestatie niet. Want: 'het lot viel op Jona.' Meteen wordt er een serie vragen op hem afgevuurd. Wat is je werk? Waar kom je vandaan? Welke nationaliteit heb je? De bemanning vraagt Jona het hemd van het lijf. Dat tekent de spanning waarin ze verkeren. Lastige vragen voor Jona. Maar zo gaat dat als God je arresteert. Wel eens gemerkt? Tijdens een preek die u trof. Of tijdens een indringend gesprek. U werd als het ware voor het aangezicht van God gedaagd. En Hij confronteerde u met uw leven. Nog altijd komt de Heere vluchtehngen achterna. En Hij vraagt het: 'Om Wie draait het in je leven? Ben je bezig voor jezelf, of ga je gehoorzaam in Mijn weg? '

Weet u - lastige vragen kunnen heilzaam werken. Jona wordt klemgezet. Hij moet voor de dag komen. Er wordt een bekentenis van hem gevraagd. We horen in vers 9 hoe hij reageert: 'Ik ben een Hebreër, en ik vrees de Heere, de God van de hemel, Die de zee en het droge gemaakt heeft.' Op zichzelf een schitterende behjdenis. Maar uit de mond van Jona klinkt het helaas niet zuiver. Want wat is er van te merken dat Jona een diep ontzag voor de Heere heeft? En waar is het hartehjke vertrouwen dat ook eigen is aan de waarachtige vreze van Zijn Naam? En als God werkehjk zo groot is als Jona behjdt, hoe heeft hij het dan in zijn hoofd kunnen halen om Hem te ontvluchten? Jona kent zijn behjdenis! O ja! Maar leeft hij er ook uit? Het lijkt veel op een uit het hoofd geleerde les. Hij dreunt zijn behjdenis op. Maar is het een levende belijdenis van zijn hart? Of hj kt Jona hier op al die mensen die eerder hun behjdenis geloven, dan dat ze hun geloof belijden? Het is een gestolde formule geworden, terwijl het levende geloof pijnhjk wordt gemist. In ieder geval wordt Jona's behjdenis niet door zijn leven gedekt.

Dat is een reëel gevaar. Juist voor mensen die vasthouden aan Schrift en behjdenis. Die thuis zijn in het Woord, en die de kernvragen van de Catechismus uit hun hoofd kennen. Maar de vraag is of we werkehjk behjdende mensen zijn, die spreken vanuit een doorleefd geloof. Jona is een Hebreër. Hij behoort tot het volk van God, maar wat voor indruk moeten die heidense zeelui hebben gekregen. Hij is een antigetuige van zijn Zender. De bemanning wordt met vrees vervuld (vers 10). Het is voor hen onbegrijpehjk dat Jona deze machtige God heeft durven ontvluchten. Het is net alsof zij dieper verstaan Wie de Heere is dan Jona die zoveel meer van Hem weet. Weer schrijf ik: beschamend! Maar laten we ook deze meditatie niet in Jona eindigen. Als we onszelf wat kennen in onze ontrouw en onze onwil, dan verbazen we ons niet in de eerste plaats over Jona die deserteert. Maar dan verwonderen we ons vooral over de Heere Die arresteert. We kunnen mijlenver bij Hem vandaan gevlucht zijn, maar Hij weet ons nochtans op te sporen. In Christus Die ook voor deserteurs naar deze aarde gekomen is. En in Hem zoekt God ons op daar waar we zijn. En dat is voor Hem nooit... té ver!

Alblasserdam

J.C. Schuurman

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen