Kerkverlaters

Hoofdartikel

at is een nieuw woord, nog niet opgenomen in de Van Dale: kerkverlaters. Je vraagt je weleens af waar zo'n woord vandaan komt, wie het voor het eerst gelanceerd heeft en hoe het zo snel is ingeburgerd. Maar we weten allemaal wie ermee worden aangeduid: ouderen en jongeren die soms trouw meeleefden, soms alleen nog wat christelijk opgevoed zijn, maar langzamerhand van de kerk zijn vervreemd, tenslotte afgehaakt hebben en buitenkerkelijk zijn geworden.

Onlangs heeft het dagblad TROUW er vijf aan het woord gelaten. Meest jongeren, voorheen behorend tot verschillende kerkehjke denominaties - want kerkverlating komt over de hele linie voor - die met de kerk gebroken hebben. Met tenslotte een evaluatie door een Remonstrants predikant.

De vijf verhalen hadden ongeveer dezelfde inhoud. We moesten van thuis naar de kerk, maar de diensten waren saai, het zei ons allemaal niets, we zaten ons te vervelen, en uiteindeUjk hebben we de knoop doorgehakt, en nu voelen we ons bevrijd...

Kennehjk was één van hen toch een beetje in een gat gevallen, want hij stelde voor een bond van kerkverlaters op te richten, en van tijd tot tijd bij elkaar te komen om de ervaringen met elkaar te delen. En meer dan eens werd opgemerkt dat men weUswaar de kerk de rug had toegekeerd, maar dat men daarmee niet God en het geloof had afgeschreven. Het refrein van het bekende lied: geloven kun je ook op je eentje, daar heb je geen kerk of dominees voor nodig.

Oorzaken

Over de oorzaken van kerkverlating is al veel gesproken en geschreven, daarom wil ik er hier niet te diep op ingaan. Ze zullen ook voor ieder verschillend zijn. Wel komen dezelfde argumenten telkens terug. De één is afgeknapt op de weinig inspirerende kerkdiensten, de ander heeft „iets gehad" met ambtsdragers of gemeenteleden, weer iemand anders zag bij kerkmensen een schril contrast tussen leer en leven. En dan is iemand tot de ontdekking gekomen dat de Bijbel in strijd is met de wetenschap. Of iemand heeft alleen maar onthouden dat er nooit iets mocht... En zo zijn er nog wel tien of twintig redenen te bedenken waarom mensen zeiden: „Het hoeft voor mij niet meer..."

Verdriet

Vrijwel alle ambtsdragers zullen bij hun pastorale werk van tijd tot tijd worden geconfronteerd met het verschijnsel van de kerkverlating. Op bezoek in een gezin is er allicht weleens een zoon of een dochter des huizes die zich ontpopt als een potentiële kerkverlater In het gunstigste geval is hij of zij nog bij het huisbezoek aanwezig en neemt deel aan het gesprek.

Wat hebben de ouderhngen in zo'n geval wijsheid nodig om het betreffende gezinsUd bij het gesprek te betrekken, en vooral iets te laten zien van de schoonheid van de dienst van God. Wanneer dat echter niet overkomt, en als er geen wonder gebeurt, is de kans groot dat hij of zij bij het volgende huisbezoek schittert door afwezigheid...

Het moet zielszorgers aan het hart gaan wanneer ze merken hoe jongeren - en ook wel ouderen! - langzamerhand losweken van geloof en kerk. Maar wat moet het voor ouders pijnüjk zijn als het hun kind betreft! Niet zelden worden ze gekweld door de gedachte dat ze mede schuldig staan omdat ze hun kinderen niet goed opgevoed hebben of niet het goede voorbeeld hebben gegeven. Overigens is dat verdriet van ouders me hever dan dat ze een houding aannemen van: „Je snapt er niets van, we hebben ze toch zo goed opgevoed..."

Raadsels

Als ambtsdragers staan we trouwens op dit terrein vaak voor raadsels. Hoe is het mogehjk in één gezin, dat drie of vier kinderen bhjven gaan in het spoor dat hun van huis uit is gewezen, en dat één van de kinderen een andere weg inslaat? Ook daarvoor zijn natuurhjk verschillende oorzaken aan te wijzen. Het kan een kwestie van aard, van karakter zijn - het ene kind is nu eenmaal volgzamer dan het andere. Het kan ook een gevolg zijn van de omgang met verkeerde vrienden of vriendinnen, of van de invloed van de omgeving waarin gewerkt of gestudeerd wordt. En soms zijn het al die factoren bij elkaar.

En toch is een afdoende verklaring niet te geven. Waarom trekt de ene jongere de wereld in, en bUjft de andere trouw aan de dienst van God? Ten diepste raken we hier aan wat Calvijn heeft genoemd „de buitenste cirkel van de verkiezing". Want uiteindehjk is het niet te danken aan de trouw van ouders of kinderen, maar alleen aan de trouw van de Verbondsgod, wanneer we bewaard worden bij Zijn Woord en dienst.

Verantwoordelijkheid

Dat ontslaat ouders en ambtsdragers natuurhjk niet van hun verantwoordehjkheid.

Om met de laatste te beginnen, met name wij, predikanten, zullen in prediking, catechese en pastoraat moeten proberen onze jongeren te bereiken en vast te houden. Dat vereist veel invoehngsvermogen, omdat onze jeugd in een heel andere wereld leeft. Maar we zullen wel ons best moeten doen om door ons spreken en preken contact met hen te krijgen en te houden.

En wat de ouders betreft zal de leefwijze vaak meer indruk op de jongeren maken dan vele woorden. Onze jongeren willen voorbeeldfiguren, aan wie ze zich kunnen optrekken. Wanneer het kerkehjk leven alleen maar bestaat in vormen en rituelen, zonder inhoud, dan kijken ze daar al gauw doorheen. Maar wanneer ze merken dat vader en moeder zelf ook uit en bij het Woord leven, is dat al veel gewonnen.

Het voornaamste is uiteraard het gebed. Met de Heere spreken over onze kinderen, over onze jongeren. Pleitend op Zijn eigen belofte: „Het zaad zal Hem dienen, dat zal de Heere aangeschreven worden tot in geslachten".

Bergambacht

W. van Gorsel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen