Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Waarom tweemaal naar de kerk?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Waarom tweemaal naar de kerk?

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Kleine kroniek

e goede en gezegende gewoonte om tweemaal per zondag naar de kerk te gaan, lijkt steeds meer onder druk te komen staan, ook in hervormd-gereformeerde gemeenten. In het Gereformeerd Kerkblad voor Midden-Nederland schrijft ds. H.J. Siegers (vrijgemaakt geref) over dit onderwerp:

„Gods gebod?

De eerste vraag die we natuurhjk stellen is of het houden van twee diensten op zondag een gebod van God is.

„Kunnen we in de Bijbel lezen dat God dit zo wil? Waar staat het dan? " En dan moeten we eerlijk het antwoord geven dat we dit zo niet letterlijk in de Bijbel lezen. Er staat dus ook niet in de beüjdenis (Zondag 38 HG) dat we twee keer naar de kerk moeten gaan. Kortom, afnemend kerkbezoek kunnen we niet te üjf gaan met woorden als: „God zegt in zijn Woord dat we tweemaal moeten." Maar is daarmee dan niet de grond onder de twee diensten gehaald? Komen we dan niet in de zelfde praktijk terecht als de grote protestantse kerken die het in de vrijheid van ieder laten met als gevolg dat de morgendienst nog wel redelijk bezet is maar in de middagdienst komt nog maar een handjevol mensen. Die kant zou ik toch niet graag op willen en dat hoeft ook helemaal niet, want ook al is er geen bijbels voorschrift er is wel meer van te zeggen dan alleen dat het een goede gewoonte is.

Twee offers

Welke bijbelse aanknopingspunten zijn er voor de twee diensten op zondag? In de oudtestamentische tijd werden er dageüjks twee offers gebracht in de tempel. Een morgen- en een avondoffer (Ex. 29 en Num. 28). Beide keren werd een lam geofferd en daarbij gevoegd een spijs- en pleng-offer Op de sabbat werd per offer het dubbele geofferd.

Deze offers worden genoemd „een heflijke reuk voor de Here." Voor Hem bestemd dus. Hij wil het graag zien. Die twee offers van morgen en avond stempelen de gewone dag.

Het is natuurlijk duidelijk dat we vanuit deze twee dagelijkse offers niet zomaar kunnen zeggen dat we dus op zondag tweemaal naar de kerk moeten gaan. Maar we krijgen in deze twee offers wel de aanwijzing dat een gewone werkdag aan God gewijd moet zijn. Je kunt niet leven zonder dat je Hem zoekt en je leven van 's morgens vroeg tot 's avonds laat aan Hem opdraagt.

En dit voorbeeld in gedachten houdend kunnen we wel zeggen dat we in het nieuwe verbond die eerste dag van de week, de rustdag, helemaal aan Hem wijden. En dat laten we zien door 's morgens en 's avonds (middags) naar de kerk te gaan.

Synagoge

De twee offers werden iedere dag in de tempel gebracht. Maar er is ook een periode geweest dat die gelegenheid er niet was. Dat was de balhngschap. In die tijd is de synagogedienst ontstaan. De priesters die ook weggevoerd waren konden niet meer hun hoofdtaak, d.i. het offeren in de tempel, verrichten. Wat zag men als enige taak? De schriftstudie. De boeken van Mozes en de profeten uitleggen. Dat studeren kreeg nu een zware nadruk, want het was het enige werk dat een priester in de verstrooiing kon doen. Dit deed men in het studiehuis, de synagoge (dat woord betekent „vergadering"). Daar kwamen dan ook de joodse gelovigen naar toe om onderwezen te worden.

Dat was in Babel het geval en ook in andere streken waar de joden in de verstrooiing terecht waren gekomen.

Maar, en dat is het opvallende, toen ze later weer terug kwamen naar hun eigen land namen ze die synagogedienst mee. De joden schaften het niet af alsof het een ontwikkeling was geweest voor die ene periode in het „buitenland".

Dus ook toen er weer werk in de tempel en tempelbezoek mogehjk was, hield men de synagoge in stand. En wanneer kwam men dan in de synagoge samen? Op de tijden van het morgenen avondoffer.

Tijdstippen

We kunnen wel stellen dat de apostelen zich bij deze tijdstippen hebben aangesloten. We lezen in Handehngen wel dat ze samenkwamen of predikten tijdens het morgenoffer of avondoffer („het uur van het gebed", bijv. Hand. 3). Als we in het NT zoeken naar de tijden van samenkomen van de christelijke gemeente kunnen we niet iets vinden van een morgendienst op zondag. Het zal in die eerste tijd ook wel vrijwel onmogehjk geweest zijn om op de tijd van het morgenoffer samen te komen, omdat de zondag toen een gewone werkdag was. We lezen wel over een avonddienst (Hand. 20). Er zijn wel studies die erop wijzen dat ook een morgensamenkomst al enkele tientallen jaren na de voltooiing van de NT regelmaat was.

Het is dus heel sprekend dat de zondag begint met de morgendienst. Zo ga je de dag wijden. Zoals Christus ook bij het morgengebed opgestaan is. En als we ook op de middag of avond samenkomen is dat het teken dat die hele dag staat in het kader van de wijding aan God.

De conclusie die we trekken is dus dat we goede redenen hebben om tweemaal op een zondag samen te komen als gemeente. Het is meer dan een gewoonte en traditie. De tweede dienst is zeker niet overbodig. Je mag wel stellen dat die tweede dienst de vreugde van het ontmoeten van de Here en van elkaar verdubbelt. Er is geen enkele reden om dat te veranderen en dus de vreugde te verminderen. En als we nu al moeite hebben om die vreugde van het samenkomen twee keer per zondag te beleven, hoe moet dat dan later gaan in de eeuwige vreugde? "

Dit zijn zeer zinvolle overwegingen die duidelijk maken dat er niet altijd een direct be- roep op bijbelteksten nodig is om toch een bepaalde handelwijze schriftuurlijk te funderen. Terecht wijst Siegers erop dat het niet de bedoeling kan zijn dat de tweede dienst als twee druppels water op de eerste lijkt. Er is enerzijds de verkondiging van het evangelie, de proclamatie van de heilsfeiten. Anderzijds is er het „leren", de nadere uiteenzetting van de christelijke leer De catechismusprediking in de namiddag- of avonddiensten maakt het mogelijk aan dat tweede aspect gestalte te geven. Wordt de catechismusprediking nog wel in ere gehouden?

„Het zou goed zijn dat we weer terug gaan naar dat onderscheid, juist om de waarde van de tweede dienst goed te kunnen beklemtonen. In de tweede dienst dus de leer uitleggen. Dat kan aan de hand van de Catechismus, die er ook heel goed geschikt voor is, maar we hebben meer behjdenisgeschriften waarin de leer is vastgelegd en die behandeld kunnen worden.

De waarde van de eredienst, ook van de middagdienst is duideUjk. De ontmoeting met God, het horen naar zijn Woord en de uitleg van de leer vanuit dat Woord. De waarde van de tweede dienst wordt alleen maar vergroot als we weer zover komen dat die dienst de inhoud krijgt van de leerdienst, dus een ander karakter krijgt dan de morgendienst. Ik ga nu niet in op de vraag hoe dit verschil dan in de vormgeving (Uturgie) tot uitdrukking kan komen. Van groot belang is dat we als gereformeerde mensen de waarde inzien van de twee diensten en de twee manieren waarop de christeUjke kerk de diensten heeft willen inrichten. Als we daaruit een les trekken zal het de waarde van de tweede dienst op zondag alleen maar versterken."

Veenendaal

J. Hoek

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 27 augustus 1999

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's

Waarom tweemaal naar de kerk?

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 27 augustus 1999

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's