Lezen in Augustinus' belijdenissen

BLOEMLEZINGEN UIT DE KERKGESCHIEDENIS

Met boek V begint een nieuw onderdeel van Augustinus" Belijdenissen. Vanaf boek V tot en met boek IX vertelt hij namelijk over zijn bevrijding van het Manichéisme, over zijn doop en over wat er verder gebeurde tot aan het sterven van moeder Monnica. Dit deel van de Confessiones bestrijkt daarmee de jaren 383- 387. In boek V bespreekt hij de gebeurtenissen van zijn 29e levensjaar. Een aantal fragmenten daaruit geven we graag door.

Augustinus begint boek V met het opwekken van de geest tot Gods lof:

„Aanvaard het offer van mijn beüjdenissen uit de hand van mijn tong, die Gij gevormd hebt en opgewekt om Uw naam te belijden, en maak mijn beenderen gezond en laat ze zeggen: „Heere, wie is Ugelijk? " Immers hij die U belijdt, onderwijst U niet wat er in hem omgaat, want een gesloten hart sluit Uw oog niet buiten en de hardheid van de mensen weert Uw hand niet af, maar Gij verbreekt die wanneer Gij wilt, in erbarming of met bestraffing, en er is niemand die zich kan verbergen voor Uw gloed. Maar mijn ziel wil U loven om U te beminnen en zij wil Uw ontfermingen aan U belijden om U te loven. Het geheel van Uw schepping weet van geen ophouden, het weet van geen zwijgen met Uw lof: iedere geest looft U met de üppen die tot U zijn gekeerd, de dieren en de stoffelijke dingen doen het door de hppen van wie ze beschouwen, en zo moet onze ziel zich oprichten van haar traagheid tot U, steunend op de dingen die Gij gemaakt hebt en over hen heen naar U gaande die ze zo wonderbaarlijk hebt gemaakt. En daar is verkwikking en waarachtige kracht" (Conf. V, 1). Na zijn vermaning aan de bozen om zich tot God te bekeren komt Augustinus te spreken over een zekere Faustus. Deze was bisschop bij de Manicheeërs en bekleedde een vooraanstaande positie binnen de zo gevaarUjke sekte. Hij stond bekend om zijn vriendeUjkheid en zijn zedelijk ingetogen leven. Ook werd hij - terecht - geroemd om zijn grote welsprekendheid. Maar de scherpzinnige Augustinus het zich niet zoals zovele anderen door die welsprekendheid van de wijs brengen en wist de aangename spreektrant van de man gescheiden te houden van de vraag naar waarheid. Dat deze Faustus door zijn uitnemende gaven een heel gevaarUjke dwaalleraar is geweest, is wel duideUjk. Augustinus schrijft:

„Voor het aangezicht van mijn God zal ik nu van de gebeurtenissen uit mijn negenentwintigste levensjaar spreken. Naar Carthago was een zekere bisschop van de Manicheeërs gekomen, Faustus geheten, een grote strik des duivels, en velen werden daarin gevangen, verlokt door zijn innemende spreektrant. En ofschoon ik die wel prees, wist ik hem toch gescheiden te houden van de waarheid der dingen die ik verlangend was te vernemen en ik lette er op wat die bij zijn volgeUngen zo beroemde Faustus mij voorzette aan kennis, niet hoe de schotel van zijn welsprekendheid was waarin hij het opdiende" (Conf. V, 3). De jonge Augustinus had namehjk door het lezen van andere wijsgerige werken zo zijn vragen gekregen over de betrouwbaarheid van de leer der Manicheeërs. Door te vergeUjken met wat andere wijsgeren zeiden bijvoorbeeld over zon, maan en sterren leek veel van wat de Manicheeërs leerden op fabels. Maar het echte hcht moest nog gaan doorbreken in het leven van Augustinus, Daarvoor zou de Heere gaan zorgen.

Epe

P. Vermeer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen