Martha van Bethanië

BIJBELSE FIGUREN

doorH. Hartman, Ridderkerk

Lukas 10 : 38-42

ARTHA was de zuster van Maria en Lazarus. Gedrieën vormden zij een gezin. Zij woonden in een klein plaatsje, genaamd Bethanië. Het lag ten oosten van Jeruzalem, ongeveer drie kwartier gaans er vandaan. Uit alles blijkt, dat het welgestelde lieden waren. Zo hadden zij voor Lazarus een eigen grafspelonk gereserveerd (Joh. 11 : 38). En toen we enige tijd geleden aan Maria van Bethanië aandacht gaven, zagen we hoe deze Jezus zalfde, door een albasten fles met onvervalste, zeer kostelijke nardus, over Hem uit te gieten. De waarde van die zalf was 300 penningen; ongeveer € 54 (Joh. 12: 3 en 5).

In dat gezin woonde de liefde. Zij hadden elkander lief en zij hadden Jezus lief. En dat, omdat Jezus hen liefhad. „Jezus nu had Martha en haar zuster en Lazarus lief' (Joh. 11 : 5). Hij is altijd de Eerste. Zijn liefde wekt wederliefde. En... „waar liefde woont, gebiedt de HEERE de zegen". Zo was dit gezin in Bethanië een gezegend gezin.

De Heere Jezus vertoefde graag in deze gastvrije woning. En als Hij kwam, werd Hij met vreugde begroet. Dat is ook nu het geval, nu Jezus met Zijn jongeren de reis onderbrak, om in Bethanië bij Zijn vrienden te zijn.

Martha is de Aramese vertaling van „meerdere" en ze doet die naam eer aan. Zij treedt op als de „vrouw des huizes". Als de oudste is zij de besturende persoon. Er staat dan ook: „een zekere vrouw, met name Martha, ontving Hem in haar huis" (Lukas 10 : 38). Of Lazarus er ook was weten we niet. Hij wordt niet genoemd. Het heeft de vraag opgeroepen of hij wellicht het bed moest houden in verband met de ziekte, die hem enkele maanden later naar zijn vierdaags verblijf in het graf zou brengen. Het blijft een open vraag.

Zoals steeds is Martha de bedrijvige gastvrouw. Zij is de gedrevene, de altijd gehaaste, steeds druk in de weer. Ze wil alles goed verzorgd hebben. Er is veel organisatie nodig, om de Meester met Zijn discipelen van voedsel en onderdak te voorzien. Er moet een feestmaal op tafel komen, v^/ant Jezus is er! Aan de slag dus met koken en bakken! Als een bezige bij gaat Martha druk op en af. Ze haast zich van keuken naar kamer en van kamer naar keuken. Wat in de keuken is klaargemaakt, wordt voor de gasten opgediend.

Maria, haar zuster, zit intussen stil te luisteren naar het onderwijs van Jezus. Zij is de meer stille en peinzende, de vrouw met een mystieke inslag. Mogelijk heeft zij eerst Martha geholpen, en is daarna naar de kamer gegaan om bij Jezus te zijn en Zijn woorden van eeuwig leven in te drinken. Deze houding van Maria steekt Martha. Weet haar zuster dan niet hoeveel werk moet worden verzet om de maaltijd klaar te maken en op te dienen? Sommige exegeten verklaren, dat Martha de fout beging meer te doen dan strikt noodzakelijk was. Ook Calvijn deelde deze mening. Hij tekende bij deze geschiedenis aan, dat Martha in beslag werd genomen door teveel en overbodig werk. Lukas zegt het met nadruk: „Martha was zeer bezig met veel dienen" (vers 40). Martha is nerveus en geprikkeld. Ze lijdt aan zelfmedelijden. Ze beklaagt zichzelf. Is op iedereen boos. Op Maria die geen vin verroert. Op Jezus, Die het Zich helemaal niet schijnt aan te trekken, dat Maria haar alleen laat dienen. Het blijkt uit de bittere woorden tot Jezus: „Heere, trekt Gij het U niet aan, dat mijn zuster mij alleen laat dienen? " Zij wil, dat Jezus ingrijpt en Maria aan het werk zet: „Zeg dan haar, dat zij mij helpe."

Martha vestigt er de aandacht op, dat door met vereende kracht snel de huishoudelijke bezigheden af te werken, de twee zusters samen rustiger zullen kunnen genieten van de woorden van Jezus.

Als Martha de Heere aanspreekt, onderbreekt Deze Zijn onderwijs. Hij ziet Martha aan en zegt: „Martha, Martha" ... Tweemaal noemt Hij haar naam. Hij wil daarmee Martha tot zelfmkeer brengen. Haar wijzen op haar onjuiste houding. Maar Hij handelt zacht met haar. Hij noemt alleen de uiterlijke kant: het zich bekommeren en verontrusten over vele dingen. Over haar innerlijke beweegredenen, haar zelfmedelijden, haar jaloezie, spreekt Hij niet. Hij spaart haar. Hij weet, dat Martha alles deed uit liefde tot Hem.

Tegelijk neemt Jezus Maria in bescherming. Zij toch luisterde naar de boodschap van het Koninkrijk van God. Martha moge druk zijn met haar dienen, Maria heeft het goede deel gekozen. Luisteren is het ene nodige. Waarom? Omdat dit niet zal worden afgenomen. Dienen gaat voorbij, luisteren blijft. Jezus keurt het dienen niet af, maar zegt wél, dat het een voorbijgaande zaak is. Ook de vrouwen van Galilea hebben Jezus gediend. Maar na de Hemelvaartsdag was het dienen voorbij. „Onderling dienen blijft geboden, maar het bedienen van Jezus is weggenomen."

Lukas deelt niet mee, of Martha op het vermanend woord van de Heiland geantwoord heeft. Waarschijnlijk heeft ze diep beschaamd haar hoofd gebogen. Ze heeft haar les begrepen en is door het gebeurde niet van Jezus afgeraakt, maar juist dichter aan Hem verbonden.

Men heeft tussen Martha en Maria een tegenstelling gemaakt. Daarbij wordt Maria dan de vrome, stille christin, die neerzit aan de voeten van de geliefde Meester en naar Hem luistert en Martha de druk bezige, die alleen druk in de weer is met stoffelijke zaken. Die tegenstelling is onterecht en niet naar de Heilige Schrift.

Het was niet zo, dat Martha alleen maar diende en geen tijd nam om naar Jezus te luisteren, en dat Maria alleen maar luisterde naar de Heere. Maar zij waren verschillend van karakter. Maria was meer naar binnen gekeerd, Martha hield meer van aanpakken. De één was meer beschouwend van aard, de ander meer impulsief reagerend. Maar in dit anders zijn mogen zij elkander niet veroordelen. Beiden hebben recht van bestaan. Zij vullen elkander aan.

Straks legt Martha van haar geloof in Jezus een prachtig getuigenis af. „Zij (d.i. Martha) zei tot Hem: Ja Heere, ik heb geloofd dat Gij zijt de Christus, de Zoon van God, Die in de wereld komen zou" (Joh. 11 : 27).

Wat Martha hier zegt, is de duidelijkste geloofsbelijdenis in het Evangelie van Johannes. Ze is vergelijkbaar met de belijdenis van Petrus: „Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God." Dit geloof deed Martha de vijandschap trotseren van de Joden (Joh. 11:51 V.V.; Joh. 12 : 1-19).

De Martha's en de Maria's, ze zijn er nog. Geschapen met verschillend karakter. En dus ook met karaktergevaren. Het gevaar voor Martha is, zó op te gaan in het dienen, dat het luisteren naar Jezus erbij inschiet. Het gevaar voor Maria is, zó opgaan in innerlijke geloofsbeleving, dat zij haar taak in de wereld verwaarloost.

Martha en Maria, ze behoren samen bij de Gemeente van de Heere. Want: „Arme kerk, arme gemeenschap, die geen Martha's heeft, want zij zijn het die aanpakken. Die kerken bouwen en scholen, verenigingen stichten, tegen maatschappelijke misstanden strijden en de wereld intrekken om het Koninkrijk Gods te prediken. Maar arme, arme kerk, waarin de Maria's uitsterven. Want zij zijn het, die voor de diepte zorgen en maken dat het groeiende werk niet topzwaar wordt. Zij zijn het, die de bedrijvigheid voor vervlakking bewaren, omdat zij die dragen op hun gebed" (A.K. Straatsma: „Kent gij uw Bijbel? " deel 4, bladz. 183).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen