Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een „vergeten” artikel (6)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een „vergeten” artikel (6)

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

—KERKELIJK LEVEN

door J. W. van Estrik, Goedereede —

Verantwoording

Dit keer vatten we de twee hoofdstukken van het herderlijke schrijven over het huwelijk samen die het laatste deel van het rapport vormen. De Kerk blijkt een opdracht te hebben: Gods geboden houden. God de HEERE gehoorzamen. Daarna willen we in de zevende en laatste aflevering slotopmerkingen bij het totale rapport maken. Misschien te beschouwen als bevestiging van ontvangst en als bewijs dat het met dankbaarheid ontvangen en met positieve waardering gelezen is. Een schrijven van onze Hervormde Kerk om te bewaren. Omdat de zaak het waard is. Een zaak van orde en voor een Kerkorde. Een artikel om niet te vergeten. Deze laatste zin krijgt dan definitief uitleg.

Overheid en Kerk

In de inleiding van het vierde hoofdstuk 'De taak van overheid en kerk' is de aanleiding tot het schrijven van dit hoofdstuk te vinden: vanouds draagt de huwelijkssluiting uit hoofde van belangen van huwenden, familie, stam of natie een publiek karakter.

Met een pennenstreek wordt de toenemende invloed en macht van de Kerk bij huwelijkssluitingen opgeschreven. Het oordeel is dat de Rooms Katholieke kerk het huwelijk als een sacrament is gaan beschouwen en de wereldlijke overheid feitelijk buitenspel heeft gezet. De Reformatie breekt hiermee: het huwelijk is 'een heilige orde waarvoor in de eerste plaats de Overheid als Gods dienaresse verantwoordelijk is.' Aan- getekend wordt dat naar Gereformeerd belijden de Overheid in haar wetgeving gebonden is aan de normen door de Schrift gegeven.

Uit een en ander volgt dat volgens Reformatorische opvatting Overheid en Kerk elk op eigen terrein een eigen verantwoordelijkheid draagt en daarin het Rijk Gods mag dienen. Wat de taak van de Kerk is (bedenken wij de actualiteit van deze woorden vandaag de dag!) wanneer de overheid bepalingen schrijft die lijnrecht tegen de huwelijks- en gezinsethiek naar schriftuurlijke opvattingen ingaan, wordt op heldere wijze door de commissie als volgt geformuleerd: 'De taak van de Kerk zou dan zijn de Overheid te herinneren aan het gebod van God ten aanzien van de huwelijksorde.' Volgens ons herderlijk schrijven is de Kerk verplicht de Overheid op te roepen 'om in wetgeving, rechtspraak en verdere activiteiten gestalte te geven aan hetgeen God over de "goede orde" van het huwelijk heeft geopenbaard'. De schrijvers wijzen op het belang van de goede voorlichting door de Kerk over het huwelijk als Gods inzetting. In het gezinsleven dient naar het Evangelie geluisterd te worden. De gemeenteleden moeten in hun huwelijks- en gezinsleven leren vragen naar wat God beloofd en geboden heeft. Daarbij kunnen de huwelijkscatechisatie en het pastorale gesprek dat aan de bevestiging en inzegening van het huwelijk voorafgaat hun dienst bewijzen. Na het huwelijk is de herderlijke zorg voor de gehuwden belangrijk, die mogelijk is in de vorm van een huisbezoek, vervolgcatechisatie, een speciale bijbelkring of een bijzondere samenkomst.

We achten het waardevol in de samenvatting van dit vierde hoofdstuk nog eens een citaat over te nemen dat de eigen verantwoordelijkheid van de Kerk tegenover het huwelijk beschrijft: 'Zij is niet verplicht om elk huwelijk dat de erkenning van de Overheid ontvangt, in te zegenen. De Kerk is de Overheid niet. Zij heeft een profetische taak. Het is denkbaar dat tengevolge van deze taak de huwelijksinzegening niet gegeven kan worden, hoewel geen enkele wetsbepaling de Overheid verhindert dit huwelijk te erkennen.' Zeer beslist heeft men met deze formulering niet de problematiek van het jaar onzes Heeren 2002 rond huwelijkssluitingen voor ogen, maar het is een woord van blijvende waarde! De Overheid heeft met het gebod Gods te rekenen! Er kunnen situaties ontstaan waarin het aan de Kerk zelfs verboden is om te zegenen wat de Overheid erkent.

Echtscheiding en hertrouwen

Een apart hoofdstuk 'Echtscheiding en tweede huwelijk' wijdt de commissie aan het probleem van de echtscheiding en de mogelijkheid een tweede huwelijk te sluiten. Zij pretendeert niet het verlossende woord hier te kunnen spreken. Gedachten die in de commissie naar voren kwamen zijn bijeengebracht. Voor het antwoord op de vraag of echtscheiding geoorloofd zoekt de commissie in de Heilige Schrift. 'Naar de wil van God is de echtscheiding iets wat er niet behoort te zijn, omdat zij met de bedoeling van het huwelijk in lijnrechte strijd is en met de belofte door man en vrouw afgelegd.' De scheldbrief bij Mozes is als een nood- maatregel bedoeld. De Kerk moet met ernst getuigen hoe God wil dat man en vrouw in het huwelijk zullen leven.

Gaat men de Nederlandse wetgeving op de mogelijkheid tot ontbinding van het huwelijk door echtscheiding na dan is men van mening dat de Kerk met kracht tegen de huidige echtscheidingswetgeving moet opkomen. De Overheid zou, aldus het rapport, echtscheiding alleen in die gevallen mogen toelaten waarin een grondige ontwrichting van het huwelijk gebleken is, tengevolge waarvan de instandhouding voor een of voor beide partijen ondragelijk geoordeeld moet worden. De rechter dient echt overtuigd te zijn van de aanwezigheid van de voor de echtscheiding aangevoerde feiten en omstandigheden. Ook wordt het afschaffen van het instituut van scheiding van tafel en bed niet aanbevolen. Er wordt dus vastgesteld dat de Overheid te gemakkelijk en te lichtvaardig tot ontbinding van het huwelijk overgaat.

Echtscheiding en een daarop volgend huwelijk kan de Kerk niet als een geringe zaak beschouwen. De gedachte mag niet zijn dat dit alles zonder meer geaccepteerd moet worden. Omdat de echtscheiding en het hertrouwen in strijd zijn met het karakter van het huwelijk vraagt het bevestigen en inzegenen van een huwelijk na echtscheiding ernstige pastorale bezinning. Als verkondigster van de Boodschap Gods zou de Kerk in haar opdracht tekort schieten wanneer zij zonder meer elke aanvraag tot huwelijksinzegening waar het een huwelijk na scheiding betreft, weigerde. Om een verantwoorde beslissing te nemen worden tenslotte enkele richtlijnen gegeven: ten eerste ziet de Kerk op grond van Gods Woord de echtscheiding als een zeer groot kwaad; ten tweede kan de Kerk een tweede huwelijk na echtscheiding als regel niet kerkelijk bevestigen. Kerkenraden moeten toezien dat hier geen lichtvaardigheid insluipt; ten derde kan de kerkenraad uit pastorale zorg oordelen dat hij met kerkelijke bevestiging moet instemmen, maar dan 'zal hij daartoe niet overgaan dan na advies te hebben ingewonnen bij een daarvoor door de generale synode aan te wijzen kerkelijk orgaan'.

Uit de toelichting hierop willen wij u de volgende woorden niet onthouden: 'Ter wille van de uniformiteit is het zeer aan te bevelen, dat de kerkeraden zich houden aan het gegeven advies. Het kan alleen maar verwarring geven, wanneer de ene kerkeraad een echtpaar zou toestaan, wat een andere kerkeraad aan dat zelfde echtpaar meende te moeten weigeren.' Een wijze raad aan het einde van het rapport. Weten we met dat woord raad? Zoveel is zeker: er is ook verwarrende pluraliteit. Waarom het schrijven van een huwelijksartikel voor een kerkorde niet wordt vergeten maar verzwegen of doelbewust geweigerd. Met zevenmaal (de volgende keer dus) is het hopelijk opgehelderd en duidelijk.

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 18 oktober 2002

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's

Een „vergeten” artikel (6)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 18 oktober 2002

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's